Türkiye'de doğum oranlarını artırmaya yönelik teşvikler sürerken, çocuk sağlığı alanında uzman hekim açığı ise büyümeye devam ediyor. Ankara Tabip Odası'nın (ATO) yayımladığı Eylül 2023 ve Mart 2024 Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS) yerleştirme verileri, pediatri branşının giderek daha az tercih edildiğini ortaya koydu. TUS’a giren hekim sayısı 2018’den bu yana yaklaşık yüzde 80 oranında artmış olmasına karşın, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları branşını tercih eden hekim sayısı ciddi oranda azaldı. Ankara Tabip Odası’nın Eylül 2023 TUS yerleştirmeleri verilerine göre; Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları branşı için açılan bin 359 kontenjanın 840'ı boş kaldı. Bu, kontenjanların yaklaşık yüzde 62'sinin doldurulamadığı anlamına geliyor. Buna göre 16 tıp fakültesinde pediatri için ayrılan kontenjanların tamamı tercih edilmedi. Şehir Hastaneleri’nde de birçok çocuk hastalığı bölümlerine yeterli tercih yapılmazken, özellikle İzmir Şehir Hastanesi’nde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları dalında açılan 40 kişilik kontenjanın yalnızca 9’u doldurulabildi. Yani uzman ihtiyacının yalnızca yaklaşık 4’te 1’i karşılanabildi. Mart 2024 TUS yerleştirmelerinde de sonuç pek fazla değişmedi. Çocuk Cerrahisi alanında açılan kontenjan sayısı 79 iken, bu kontenjanın yalnızca yüzde 43’ü doldu. Aynı şekilde toplam kontenjan sayısı 929 olan Pediatri bölümünün ise yüzde 49,1’i doldurulabildi. Alanın yarısından fazlası ise tercih edilmedi.
“Nedeni zorunlu hizmet”
Türkiye Pediatri Kurumu Başkanı Prof. Dr. Özgür Kasapçopur, önümüzdeki 10 yıl içinde çocuklarda görülebilecek kanser vakalarının tedavisi için çocuk onkoloji, yeni doğan, yoğun bakım ve böbrek hastalıkları gibi alanlarda uzman bulmakta ciddi sıkıntılar yaşanacağını belirtti. Çocuk hastalıkları hekimliğinin en zor hekim dallarından biri olduğunu vurgulayan Kasapçopur, “Çocuk hekimliği, hekimliğin en zor dallarından biri. Üstelik ardından yapılan yan uzmanlık dalları da uzun ve meşakkatli bir eğitim süreci gerektiriyor. Ancak ülkemizde bu eğitimlerin ardından zorunlu hizmet zorunluluğu geliyor ve bu da zorlu çalışma koşullarına neden oluyor. Çocuk kardiyolojisi, yeni doğan gibi yan dallar bu yüzden tercih edilmiyor, kontenjanlar boş kalıyor” dedi.
“Klinikler bomboş”
Kasapçopur, çözümün aslında oldukça basit olduğunu vurgulayarak, “Pediatri yan dallarında pozitif ayrımcılık yapılmalı, özellikle zorunlu hizmetler ya kaldırılmalı ya da cazip hale getirilmeli. Gençleri teşvik etmemiz şart. Son yıllarda TUS’ta Pediatri gençler tarafından tercih edilmiyor. Birçok yerde asistan yok, bazı Pediatri klinikleri tamamen boş. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da hiç asistan olmayan illerimiz var. Hatta sadece bu bölgelerde değil, İstanbul’daki tanınmış hastanelerin acillerinde bile çocuk doktoru bulunmuyor. Bu çok ciddi bir sorun ve acilen çözüm üretilmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“İkilemde kalıyorlar”
Pediatri uzmanlarının çocuğu tedavi etmenin yanı sıra aile ile de ilgilenmek zorunda kaldığını kaydeden ve çocuk hastanesinde 5 yıl Pratisyen Hekim olarak çalışan Dr. Ümit Dede, ailelerin doktora danışmadan evde uyguladığı tedaviler ve doktorun tedavi yöntemlerine karışmasının, Pediatri uzmanlığına mesafeyi artırdığını söyledi. Evde uygulanan bazı uygulamaların tedavilerin seyrini olumsuz etkilediğini de vurgulayan Dede, “Yaklaşık 5 yıl çocuk acilindeki pratisyen hekimliğimde, pediatri ve yan dal uzman doktorları ile birlikte yaptığım gözlemlerde ve aynı zamanda çocuk acildeki deneyimlerimde gördüğüm üzere, ailelerin çocukları için, doktor önerisi veya tedavisi olmadan kendi kendilerine, bilimsel bir dayanağı olmadan yaptığı uygulamalar, çocuk doktorlarını üzmektedir. Hatta ailelerin yaptıkları bazı uygulamaların tedavinin seyrini olumsuz etkilediği de görülebilmektedir. Çocuk doktoru hem çocuğu iyileştirmek için çabalamakta hem de ailelerin kaygıları nedeniyle onlarla ilgilenmek zorundadır. Ailelerin tedaviye müdahil olmaya çalışmaları, doktorların iş yükünü artırmaktadır. Diğer yandan özellikle bazı pediatri yan dallarında ikinci kez zorunlu hizmet görevine gitmek de tekrar yeni bir hayata adaptasyon konusunda doktorları zorladığından, hekimler ikilemde kalarak alanı tercih etmemektedir” dedi.
Fiziksel Tıp ile Estetik Cerrahi’ye talep fazla
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları alanının tercih edilme oranı azalırken, bazı diğer alanların tercih oranlarında ise artışlar yaşandı. Ankara Tabip Odası’nın verilerine göre özellikle 2023 yılı itibariyle Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon, Plastik, Rekonstrüktif Ve Estetik Cerrahi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı, Nükleer Tıp bölümleri tamamen doldu. Deri ve Zührevi Hastalıklar, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları, Göz Hastalıkları, Radyasyon Onkolojisi, Tıbbi Mikrobiyoloji, Halk Sağlığı, Histoloji Ve Embriyoloji, Spor Hekimliği, Tıbbi Farmakoloji, Fizyoloji alanları için ayrılan kontenjanların sadece 1’i boş kaldı. Kulak Burun Boğaz, Radyoloji, Tıbbi Biyokimya, Adli Tıp, Anatomi kontenjanlarından ise sadece 2’si boş kaldı.
