Türkiye, 2025 yılının ilk yarısında kurutulmuş domates ihracatında önemli bir başarıya imza attı. Özellikle Ege Bölgesi'nden yapılan ihracatlarla, yılın ilk altı ayında 93 ülkeye toplam 31 bin 589 ton kurutulmuş domates gönderildi. Bu ihracattan elde edilen gelir ise tam 95 milyon 85 bin dolar oldu.
ABD ve Avrupa, Türk domatesinin başlıca müşterileri
Türkiye'nin kurutulmuş domates ihracatında başı ABD çekti. Ocak-haziran döneminde ABD’ye 22 milyon 671 bin dolarlık ihracat yapıldı. Onu 14 milyon 491 bin dolarla İtalya, 10 milyon 899 bin dolarla ise İngiltere takip etti.
Bu ürünler, başta makarna, pizza, salata ve hamburger olmak üzere Batı mutfağında yaygın olarak kullanılıyor. Türkiye’den ihraç edilen domatesler, Avrupa'nın restoranlarında, ABD'nin süpermarket raflarında kendine yer buluyor.
Torbalı’nın kavurucu sıcağında domates mesaisi
Ege'nin verimli topraklarından biri olan İzmir’in Torbalı ilçesi, kurutulmuş domates üretiminde Türkiye’nin adeta kalbi konumunda. Bölgedeki üretim nisan ayında ekimle başlıyor, temmuzda ise hasat dönemiyle zirveye ulaşıyor.
Hasat edilen domatesler, kamyon ya da traktörlerle tarlalardaki kurutma alanlarına taşınıyor. Burada, kükürt veya tuz ile işlem gören domatesler, yaklaşık bir hafta boyunca güneş altında bekletilerek doğal yollarla kurutuluyor.
Güneş altında zamanla yarış
Gün doğumuyla birlikte tarlalara gelen işçiler, beyaz örtülerle kaplı kurutma alanlarında yoğun bir tempoyla çalışıyor. Kavurucu sıcağa rağmen çalışan her bir işçi, günde yaklaşık 150 kasa domates kesiyor. Tüm süreç, tamamen mevsimsel koşullara ve doğal güneş ışığına bağlı ilerliyor.
Katma değeri 10 kat arttı
Torbalı Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Abdulvahap Olgun, domatesin işlenip kurutulmasıyla ciddi bir katma değer yaratıldığını vurguladı.
“Yaş domatesi işleyip kuruttuktan sonra yaklaşık 10 katlık bir katma değer elde ediyoruz,” diyen Olgun, son yıllarda alınan coğrafi işaret belgesinin sektöre olan ilgiyi artırdığını ifade etti.
Olgun, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Dünya, Torbalı’nın kuru domatesine adeta hayran. Türkiye’de ise henüz istenen seviyede değiliz ama coğrafi işaret sayesinde yerli kullanım da artıyor. Bu yıl talep oldukça yüksek; yaklaşık 100 ülkeye ihracat gerçekleştiriyoruz.”
Türkiye'nin kuru domates rotası
Kurutulmuş domates ihracatında Türkiye'nin rotası genişlemeye devam ediyor. ABD ve Avrupa ülkeleri dışında, Orta Doğu, Asya ve Güney Amerika gibi pazarlarda da Türk domatesine olan talep artıyor.
