Türkiye’de emeklilik için üç temel şart bulunuyor: sigorta primi, yaş ve sigortalılık süresi. Çalışma imkânı olmayan ya da prim gün sayısı eksik olan kişiler için ise isteğe bağlı sigorta önemli bir fırsat sunuyor. Düzenli prim ödemeleri ile emeklilik hakkı elde etmek mümkün hale geliyor.
Başvuru Şartları
İsteğe bağlı sigortadan yararlanmak isteyenlerin bazı kriterleri karşılaması gerekiyor:
- Türkiye’de ikamet etmek,
- Zorunlu sigortalı bir işte çalışmamak,
- Ay içerisinde 30 günden az çalışanlar için prim tamamlama hakkının bulunması,
- Türkiye’de sosyal güvenlik mevzuatına göre malullük veya yaşlılık aylığı almıyor olmak,
- 18 yaşını doldurmuş olmak.
Başvuru Nasıl Yapılıyor?
İsteğe bağlı sigortaya ilk kez başvuracaklar, “İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi” ile ikamet ettikleri yerdeki SGK merkezlerine veya İl Müdürlüklerine başvurabiliyor. Başvurular e-Devlet üzerinden de yapılabiliyor. Daha önce sigortalı olanlar için ise talep dilekçesi yeterli oluyor.
Sigorta Başlangıç Tarihi
İsteğe bağlı sigorta süresi, başvurunun SGK kayıtlarına geçtiği tarihten itibaren başlıyor. Bu tarih, emeklilik hesabı açısından kritik bir öneme sahip.
Prim Tutarı
Primler, sigortalının belirlediği prime esas kazancın %32’si üzerinden hesaplanıyor. Mevcut asgari ücret baz alındığında aylık en az 8.321,76 TL prim ödenmesi gerekiyor. İsteğe bağlı sigortada prim, bu tutarın 7,5 katına kadar artırılabiliyor.
Sigortalılık Kapsamı
İsteğe bağlı sigorta süreleri Bağ-Kur kapsamında değerlendiriliyor. Kısmi emeklilik için en az 5.400, tam emeklilik için ise 9.000 prim günü gerekiyor. 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan kadınlarda bu süre 7.200 gün olarak uygulanıyor.
2008 sonrası sigorta girişine sahip kadınlar 9.000 prim gününü 2035 yılı sonuna kadar tamamladığında 58 yaşında, erkekler ise 60 yaşında emekli olabiliyor. Prim gününü 5.400’te tamamlayanlar için yaş şartı kadınlarda 61, erkeklerde 63 olarak belirleniyor.
SSK’dan Emeklilik İmkanı
1 Ekim 2008 öncesi sigorta girişi olanlarda emeklilik statüsü, son 7 yılda ödenen 2.520 prim gününe göre belirleniyor. Bu dönemde hangi kurumda daha fazla prim ödenmişse, emeklilik de o kurumdan gerçekleştiriliyor.
Daha önce çalışması olan ancak eksik primi bulunan kişiler, 1.260 günden az isteğe bağlı sigorta ödeyerek primlerini tamamladığında SSK üzerinden emekli olabiliyor. 1 Ekim 2008 sonrası sigortalılarda ise en çok prim ödenen kurum belirleyici oluyor.
Prim Desteği ve Düzenlemeler
Hükûmet, özellikle ev kadınlarına yönelik prim desteği üzerinde çalışıyor. Planlanan düzenlemeye göre ev kadınlarının isteğe bağlı sigorta primlerinin üçte biri devlet tarafından karşılanacak. Ayrıca esnaf için prim gün şartının 7.200 güne çekilmesi öngörülüyor. Bu adım, isteğe bağlı sigortalılara da 1.800 günlük avantaj sağlayabilir.
Sağlık Sigortası Avantajı
İsteğe bağlı sigortalılar, genel sağlık sigortası kapsamına dahil ediliyor. Bu sayede hem kendileri hem de bakmakla yükümlü oldukları eş ve çocukları sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyor.
