İhracatçı malı hazırladı, gümrük işlemlerini tamamladı ve taşıyıcının aracına yükledi… O andan itibaren tüm sorumluluk alıcıya geçti. Uluslararası ticarette sıkça uygulanan FCA teslim şekli, ihracat sürecinin kırılma noktalarından biri olarak öne çıkıyor. Peki, FCA nedir, nasıl uygulanır ve taraflara ne gibi avantajlar sağlar?
FCA teslim şekli nedir?
FCA (Free Carrier) teslim şekli, uluslararası ticarette kullanılan Incoterms 2020 kurallarından biri olup, “taşıyıcıya masrafsız teslim” anlamına gelir. Bu teslim biçiminde satıcı, malı alıcının belirlediği taşıyıcıya ya da yetkili kişiye, önceden kararlaştırılmış bir yerde teslim eder. Teslim anına kadar tüm masraf ve sorumluluk satıcıya aitken, bu noktadan itibaren tüm risk ve masraflar alıcıya geçer.
FCA teslim şekli, özellikle çoklu taşıma (multimodal) yapılan ihracat süreçlerinde sıkça tercih edilir. Hem karayolu, hem denizyolu, hem de havayolu taşımacılığına uygun esnek bir modeldir.
Teslim yeri ve zamanı nasıl belirlenir?
FCA teslimlerinde kritik nokta, teslim yerinin net ve detaylı şekilde tanımlanmasıdır. Bu yer satıcının deposu olabileceği gibi, bir liman, havaalanı ya da lojistik terminali de olabilir. Sözleşmede örneğin “FCA – İzmir Alsancak Limanı” ya da “FCA – Ankara Gümrük Teslim” gibi açık ifadelerle belirtilmelidir.
Teslim süresi de önceden planlanır. Malın belirlenen tarihte taşıyıcıya teslim edilebilmesi için satıcının tüm hazırlıklarını tamamlamış olması gerekir.
Satıcının yükümlülükleri nelerdir?
FCA kapsamında satıcının temel sorumluluğu, malı belirlenen yerde ve belirlenen zamanda taşıyıcıya teslim edilebilir şekilde hazır hale getirmektir. Bu çerçevede satıcı;
- Malların ambalajlama ve etiketlemesini yapar,
- Gerekli ihracat gümrük işlemlerini tamamlar,
- Taşıma için gereken belgeleri düzenler (fatura, menşe şahadetnamesi, paketleme listesi, vs.),
- Ve taşıyıcının yükleme yapabilmesi için fiziksel hazırlığı sağlar.
Teslim anına kadar olan tüm risk, kayıp ve hasar sorumluluğu satıcıya aittir. Teslim gerçekleştikten sonra, yükümlülük alıcıya geçer.
FCA Teslim Şekli Nedir?
FCA (Free Carrier) teslim şekli, uluslararası ticarette kullanılan Incoterms 2020 kurallarından biri olup, “taşıyıcıya masrafsız teslim” anlamına gelir. Bu teslim biçiminde satıcı, malı alıcının belirlediği taşıyıcıya ya da yetkili kişiye, önceden kararlaştırılmış bir yerde teslim eder. Teslim anına kadar tüm masraf ve sorumluluk satıcıya aitken, bu noktadan itibaren tüm risk ve masraflar alıcıya geçer.
FCA teslim şekli, özellikle çoklu taşıma (multimodal) yapılan ihracat süreçlerinde sıkça tercih edilir. Hem karayolu, hem denizyolu, hem de havayolu taşımacılığına uygun esnek bir modeldir.
Teslim yeri ve zamanı nasıl belirlenir?
FCA teslimlerinde kritik nokta, teslim yerinin net ve detaylı şekilde tanımlanmasıdır. Bu yer satıcının deposu olabileceği gibi, bir liman, havaalanı ya da lojistik terminali de olabilir. Sözleşmede örneğin “FCA – İzmir Alsancak Limanı” ya da “FCA – Ankara Gümrük Teslim” gibi açık ifadelerle belirtilmelidir.
Teslim süresi de önceden planlanır. Malın belirlenen tarihte taşıyıcıya teslim edilebilmesi için satıcının tüm hazırlıklarını tamamlamış olması gerekir.
Satıcının yükümlülükleri nelerdir?
FCA kapsamında satıcının temel sorumluluğu, malı belirlenen yerde ve belirlenen zamanda taşıyıcıya teslim edilebilir şekilde hazır hale getirmektir. Bu çerçevede satıcı;
- Malların ambalajlama ve etiketlemesini yapar,
- Gerekli ihracat gümrük işlemlerini tamamlar,
- Taşıma için gereken belgeleri düzenler (fatura, menşe şahadetnamesi, paketleme listesi, vs.),
- Ve taşıyıcının yükleme yapabilmesi için fiziksel hazırlığı sağlar.
Teslim anına kadar olan tüm risk, kayıp ve hasar sorumluluğu satıcıya aittir. Teslim gerçekleştikten sonra, yükümlülük alıcıya geçer.
Hangi durumlarda FCA tercih edilmeli?
FCA teslim şekli; taşıma organizasyonunu alıcının kontrol etmek istediği, satıcının ise yalnızca malı hazır hale getirip teslim etmesi gereken senaryolarda idealdir. Özellikle farklı taşıma modlarının entegre edildiği, komple lojistik zincirine ihtiyaç duyulan ihracat işlemlerinde tercih edilmesi avantaj sağlar.
