Gümüşhane, tarih boyunca zengin maden yataklarıyla anılan bir şehir olmuştur. Ancak, günümüzde Gümüşhane'de maden var mı? sorusunun yanıtı, teknolojik ve ekonomik değişimlerle birlikte farklı boyutlar kazanıyor. Son yıllarda yapılan araştırmalar, bölgede bulunan çeşitli maden türlerinin hala keşfedilmeyi beklediğini ortaya koyuyor. Bu durum, yerel yönetimlerin ve iş dünyasının dikkatini çekerek, bölgenin maden potansiyelini yeniden değerlendirmelerine neden oluyor. Gümüşhane'nin yer altı hazinesi, hem yerel ekonomiye hem de ülke geneline katkı sağlama potansiyeli taşıyor. Peki Gümüşhane'de hangi maden çıkarılır? ve Gümüşhane'de maden var mı? sorularının yanıtları haberimizde yer alıyor...
Gümüşhane'de hangi maden çıkarılır?
Doğu Karadeniz Bölgesi'nde konumlanan Gümüşhane ili, Doğu Anadolu Bölgesi ile Karadeniz Bölgesi'ni birbirine bağlayan önemli bir geçide sahiptir. Bu özelliğiyle tarihsel bir ticaret yolu üzerinde bulunması ve madenleriyle ünlü olması, bölgede yapılan savaşların temel nedenlerinden biri olarak gösterilmektedir.
Gümüşhane, Doğu Pontidler tektonik birliği içinde yer alır. Bu birlik, genellikle D-B doğrultulu kırıklarla parçalanmış, ekaylanmış güney zonunda Paleozoyik yaşlı metamorfik ve intrüzif kayalar ile Jura-Alt Kretase yaşlı karbonatlarla karakterizedir. Kuzey zonda ise Üst Kretase yaşlı volkanikler, volkano-tortul ve intrüzif kayalar yaygındır. İlin güney sınırları içinde ofiyolit kayaları da yer yer yüzeylenmektedir.
Bölge, metalik madenler açısından zengin bir potansiyele sahiptir. Özellikle altın ve bakır-kurşun-çinko bölgede önemli yataklar oluşturan başlıca metalik madenlerdir. Gümüşhane'deki altın sahalarından biri Merkez ilçesinde yer alan Mescitli-Mastra altın yatağıdır. Bu sahada, özel sektör tarafından yapılan çalışmalar sonucunda ortalama 12 gr/ton Au ve 8 gr/ton Ag tenörlü 1.000.000 ton rezerv tespit edilmiştir.
Ayrıca ildeki diğer potansiyel altın sahaları ise Merkez-Olucak ve Merkez-Kaletaş'ta yer almaktadır. Olucak altın sahasında 1.43 gr/ton Au tenörlü 14.425 ton ve Kaletaş sahasında ise 3.3 gr/ton Au tenörlü 750.000 ton görünür+muhtemel rezerv tespit edilmiştir. Gümüşhane'de çok sayıda bakır-kurşun-çinko yatağı ve zuhuru da bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi, eskiden işletilen Kırkpavli Cu-Pb-Zn-Au-Ag cevherleşmesidir.
İlde endüstriyel hammaddeler olarak çimento hammaddeleri, feldispat, kil, kaolen, kireçtaşı ve barit oluşumları da mevcuttur. İldeki endüstriyel hammadde oluşumları genellikle Merkez ve Kelkit ilçelerinde bulunmaktadır. Merkez ilçede, çimento hammaddesi olarak kullanılmaya elverişli 46.659.623 ton kireçtaşı ve 33.586.550 ton kil rezervi saptanmıştır. Ayrıca, kale Bucağı, Çukut mevkiinde de zenginleştirilerek kullanılabilir feldispat potansiyeli bulunmaktadır.
Gümüşhane, coğrafi konumu ve zengin maden potansiyeli ile Türkiye'nin önemli doğal kaynaklarından biridir.
Gümüşhane'de maden var mı?
Altın (Au): Mescitli-Mastra Yatağı
Tenör: 12 gr/ton Au, 8 gr/ton Ag
Rezerv: 1.000.000 ton toplam rezerv (12 ton metal Au, 8 ton metal Ag).
Olucak Au Sahası
Tenör: 1.43 gr/ton Au
Rezerv: 14.425 ton görünür+muhtemel rezerv.
Kale-Kaletaş Au Sahası
Tenör: 3.3 gr/ton Au
Rezerv: 750.000 ton görünür+muhtemel rezerv.
Kırkpavli Au Sahası
Tenör: 1.36 gr/ton Au
Rezerv: 934.000 ton toplam rezerv.
Merkez-Sobran-Arzular Au sahası
Tenör: 0.89 gr/ton
Rezerv: 2.326.830 ton görünür+muhtemel rezerv.
Bakır-Kurşun-Çinko (Cu-Pb-Zn) :Torul-Köstere, Kalkanlı, Taşlıca, Kürtün Köyü Yatakları
Tenör: % 2.27-7.18 Cu, % 1.38-9.98 Pb, % 4.98-18.57 Zn
Rezerv: 198.000 ton muhtemel, 400.000 ton mümkün rezerv
Merkez-Süleymanlı Mahallesi Sahası
Tenör: % 0.8 Cu, % 3.04 Pb, % 2.8 Zn
Rezerv: 200.000 ton mümkün rezervli piritli, 6750 ton düşük tenörlü polimetalik cevher.
Merkez-Hazinemağara Sahası
Tenör: % 5 Pb (eskiden işletilmiş kurşun yatağıdır. Altın-Gümüş içerdiği bilinmektedir).
Rezerv: 6.750 ton rezerv.
Kırkpavli Sahası: Eskiden işletilmiş Pb-Zn-Au-Ag cevherleşmesidir.
Barit (Ba): Gümüşhane ili: 13 adet barit mostrası vardır.
Tenör: % 85.44 - 97.68 BaSO4
Rezerv: 240.404 ton görünür+muhtemel rezerv.
Çimento Hammaddeleri (Çmh)
Gümüşhane Merkez
Rezerv: 46.659.623 ton kireçtaşı, 33.586.550 ton kil rezervi.
Demir (Fe)
Torul (Kopuz- Eğrikar Yaylası) Sahası
Tenör: % 28 Fe
Rezerv: Zuhur olduğundan rezerve yönelik çalışma yoktur.
Feldspat (Fld)
Merkez-Gökçedere, Karamustafa ve Çamlı Köyleri
Tenör: Toplam alkali değeri % 7.8, demir oranı % 1.35 olan feldispatların
zenginleştirmeden sonraki toplam alkali değerleri % 12 ye ulaşmaktadır.
Sahada büyük feldispat potansiyeli vardır.
Kaolen (Kao)
Kelkit-Hoşut Köyü Sahası
Tenör: % 16.83 Al2O3, % 0.92 Fe2O3
Rezerv: 118.125 ton muhtemel rezerv.
Mescitli-Mastra Sahası
Tenör: % 17-22 Al2O3, % 1.8-3.3 Fe2O3
Rezerv: 310.880 ton görünür, 218.400 ton muhtemel rezerv.
Kil (Kil): Kelkit- Yukarıköy Mah. Sahası
Tenör: % 28 Al2O3, % 4 Fe2O3 Refrakter kil
Rezerv: 156.000 ton mümkün rezerv.
Merkez-Pamuktaş ve Dürene Zuhurları
Tenör: % 29-31 Al2O3
Rezerv: 214.000 ton rezerv mümkün rezerv.
Kireçtaşı (Kçt)
Kale Bucağı (Çukut Mev.) Sahası
Tenör: % 54 CaO, % 1 SiO2, % 0.05 MgO
Rezerv: 65.520.000 ton mümkün rezerv.
