Ege Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ESİAD) tarafından “Savunma ve Havacılık Sanayii” temasıyla dördüncüsü düzenlenen ESİAD Yatırım Zirvesi, Türkiye’nin dört bir yanından iş dünyası temsilcileri ile finans çevrelerini bir araya getirdi. Stratejik birleşme ve devralmalardan fon yatırımlarına, halka arz ve sermaye piyasası işlemlerine kadar geniş bir yelpazede konuların ele alındığı zirvede, yatırımcılar, danışmanlar, aracı kurumlar ve iş insanları birebir görüşmelerde buluşma fırsatı yakaladı. Zirveye İzmir Büyükşehir Belediye Başkanvekili Zafer Levent Yıldır ve iş dünyasından temsilciler katıldı.
“49 milyar dolar harcama”
Yatırımın temel unsuru olan finansmana erişim konusunda farklı açılımlar sunmak amacıyla başlatılan ESİAD Yatırım Zirvesi Programı’nın açılışında konuşan ESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Sibel Zorlu, tüm faaliyetlerini Türkiye’nin gelişmişlik düzeyini ve rekabet gücünü artırma hedefiyle gerçekleştirdiklerini söyledi. Uluslararası rekabet gücünü artırmak için yeni projeler geliştirmek ve yeni pazarlara açılmak zorunda olduklarının altını çizen Zorlu, “ESİAD Yatırım Zirvesi’ni başlatmamızdaki temel motivasyon, iş dünyamızın uzun süredir dile getirdiği bu boşluğu doldurmaktı: Yatırım ile finansmanı aynı masada buluşturmak. Dört yılda gördük ki, ESİAD Yatırım Zirvesi sadece finansman modellerini tartışan bir buluşma değil, aynı zamanda iş dünyasının vizyonunu genişleten bir öğrenme ve etkileşim platformu haline geldi. Bu yılki zirvemizin ana temasını ise, tüm dünyada giderek artan öneme sahip savunma ve havacılık sanayii olarak belirledik. Bu konu, sadece bir güvenlik meselesi değil, ülkelerin siyasi ve ekonomik gücü bakımından stratejik bir sektör. Küresel gelişmeler, sıcak savaşlar, bölgesel gerilimler ve yeni güvenlik tehditleri, ülkeleri savunma yatırımlarını artırmaya zorluyor. 2024 yılında dünya savunma harcamaları 2,72 trilyon dolar ile rekor kırdı. Bu çerçevede, Avrupa Birliği 150 milyar avroluk savunma planını resmen başlattı. Türkiye ise, dünyanın en çok savunma harcaması yapan 17. ülkesi. Geçtiğimiz yıl savunma ve güvenlik harcamaları 25 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. 2028’e kadar 49 milyar dolara çıkması planlanıyor. Dolayısıyla, biz bu temayla hem küresel gelişmeleri iş dünyasının gündemine taşımak hem de bölgemizin bu alanda nasıl daha güçlü bir oyuncu olabileceğini göstermek istiyoruz” ifadelerini kullandı.
“Tam bağımsız üretim vizyonu”
Programa vizyon konuşmacısı olarak katılan Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı Sanayileşme Daire Başkanı Murat Çizgel, savunma sanayiinin 50 yıllık bir süreçten geçtiğini ancak özellikle son 20 yılda resmen şaha kalktığını söyledi. Son 20 yılda savunma sanayinin Türkiye’nin en önemli değerlerinden biri olduğunu vurgulayan Çizgel, “Bunun en önemli sebebi vizyon. Başka birinin eliyle savunmamızı geliştirme şansımız olmadığını Kıbrıs Barış Harekâtı’yla gördük. O aşamadan sonra savunma sanayi açısından harekete geçilmeliydi. Önce vakıf şirketlerimiz oluştu. Ardından da Savunma Sanayi Başkanlığımız kuruldu. Önce işi öğrenebilmek için yabancıya iş verdik ve firmalarımızı çalıştırdık. Onları eğittik. Belli bir noktaya geldikten hemen sonra 2004 yılında başlayan siyasi iradeyle, dışarıdan almaya başladığımız her ürünü bir cesaretle yapmaya başladık. Yerli ve milli üretime karar verdiğimiz süreçten bu yana 20 yıllık yoğun bir süreçten sonra gururla söyleyebiliyoruz ki, yapmak istediğimiz her platformu yerli şekilde yapabiliyoruz. Bugünlerde ‘yüzde 80 yerli’ ifadelerini duyuyorsunuz. Bu rakam bizim gerçekten de yurt içinde yaptığımız ürünün ne kadarının yurt içinde kaldığını gösteren bir unsurdur. Bu da tam bağımsız savunma sanayi vizyonudur. Bu vizyon doğrultusunda çok iyi gidiyoruz ve yerlileştiremediğimiz her şeyin de yerlileşme çalışmalarını başlattık. Şu aşamada tam anlamıyla yerli ve milli savunma sanayiine sahibiz. Bunu 50 yıl sonra da yerli ve milli şekilde kalabilmek için sürdürülebilirlik kavramıyla desteklemek istiyoruz. Savunma sanayinin beka meselesi çok kıymetlidir. Bu yüzden biz artık sürdürülebilirliği daha pragmatik yaklaşımlarla savunma sanayimize entegre etmeye çalışıyoruz” dedi.
“Hedefimiz 10 milyar dolar ihracat”
Savunma sanayiinde 35 yıllık bir tecrübesi olduğunun altını çizerek konuşmalarına başlayan ve zirveye ana konuşmacı olarak katılan Kale Grubu Başkan Vekili Osman Okyay, Türkiye’nin savunma sanayiinde geldiği noktaya çok fazla zorlu fazlardan geçerek geldiğini belirtti. İlk adımın yurt dışına tedarikçilikle başladığını kaydeden Okyay, “İlk başlangıcımız tedarikçilikti. 90’lı yıllar ağırlıklı böyle gitti. Ardından edinilen öğrenimlerle ray değiştirerek, milli özgün sistemlerin üretimine geçildi. Bu çok önemli bir kırılımdı. Bugün dünyanın 11. savunma sanayi ihracatçısıyız. Bu da hızla yükselen bir sıralama. Bu yıl 10 milyar dolar ihracat hedefimiz var. Son ürünü üretmek, sistem entegrasyonunu üretmek çok büyük bir başarı ama bu son ürünü yaptıktan sonra kritik alt bileşenlerin de ülkede üretilmesi gerekiyor. Avrupa Birliği’nin savunma ve güvenlik işinde Berlin Duvarı’nın yıkılmasıyla bir gerileme görüldü. Rusya’nın Ukrayna işgaliyle başlayan tedirginlik Avrupa Birliği’ni düşündürüyor. Burada da Türkiye olarak çok önemli bir pozisyondayız. Bu anlamda Avrupa Birliği’ne üye ülkelerle Türk Savunma Sanayii ve Avrupa Birliği entegrasyonu konusunda çalışmalarımız tam gaz devam ediyor” diye konuştu.
