Kentlerin altında yatan potansiyel, sadece yapılaşma ve tarih değil, aynı zamanda doğal kaynaklar açısından da büyük önem taşıyor. İstanbul'un coğrafi yapısı ve tarih boyunca yaşadığı dönüşümler, İstanbul'da hangi maden çıkarılır? İstanbul'da maden var mı? sorularını beraberinde getiriyor. Son yıllarda yapılan araştırmalar ve jeolojik incelemeler, kentin topraklarının altında çeşitli madenlerin bulunabileceğine işaret ediyor. Bu araştırmalar, hem kentin tarihine ışık tutuyor hem de gelecekteki doğal kaynak kullanımı konusunda ipuçları sunuyor. Yanıtlar haberimizde yer almaktadır...
İstanbul'da hangi maden çıkarılır?
Türkiye'nin sanayisinin büyük bir kısmının bulunduğu İstanbul ili, neredeyse Kocaeli ve Çorlu ile birleşmiş durumdadır. Ülke genelinde yapılan ticaretin merkezi konumunda olan İstanbul, özellikle endüstriyel hammadde kaynakları bakımından önemli potansiyellere sahiptir.
Metalik Madenler, İstanbul'da belirlenen tek metalik maden oluşumu, %30-32 Mn tenörlü Çatalca-Binkılıç-İnceğiz sahasıdır. Bu sahada, 300.000 ton görünür+muhtemel rezerv belirlenmiş olup, geçmiş yıllarda işletilmiştir.
Çimento Hammaddesi, Zeytinburnu – Halkalı - İkitelli çimento hammaddesi sahasında 35.200.000 ton kireçtaşı ve 15.000.000 ton killi şist rezervi mevcuttur.
Dolomit ve Grafit, Şile - Ağva dolomit sahasında %15 -19 Mg0, %31-38 Ca0 içerikli 11.682.000 ton görünür+muhtemel rezerv bulunmaktadır. Çatalca – Kalfaköy - Domuzderesi sahasında ise %30 C (Domuzderesi) %0.29 C (Kalfaköy sahası) içerikli grafit oluşumları belirlenmiştir.
Kaolen ve Seramik Kil, Arnavutköy - Aktoprak kaolen sahası, %23-25 Al2O3 tenör ve 95.925 ton görünür+muhtemel rezerve sahiptir. Kilyos - Kanlıbostan sırtı - Kısırkaya, Demirciköy, Uskumru ve Ağlamışkaya seramik kili sahası ise %33-60 Al2O3 tenörle ve 22.532.470 ton görünür+muhtemel rezerve sahiptir.
Diğer Hammaddeler, Eyüp Çiftalan – Kısırmandıra kil sahasında %25.6 – 41 Al2O3 ve %1-5 Fe2O3 tenörlü 1.120.130 ton görünür ve 5.102.265 ton muhtemel rezerv bulunmaktadır. Ayrıca Ömerli köyü ile Şile arasında bulunan bölge, gerek seramik kili gerekse silis kumu açısından Türkiye'nin seramik ve döküm sanayisinin hammaddesi açısından kalbi durumundadır.
Enerji Hammaddeleri, İstanbul ili, enerji hammaddelerinden kömür oluşumları bakımından da önemlidir. Genel Müdürlüğümüzün 1919-2001 yılları arasında yaptığı çalışmalar sonucunda Silivri-Sinekli, Kemerburgaz-Ağaçlı ve Şile-Kirazlıyataktepe-Avcıkoru-Üvezli linyit sahaları ortaya çıkarılmıştır.
İstanbul'un bu zengin hammadde potansiyeli, sanayinin ve ekonominin gelişmesine önemli katkılar sağlamaktadır.
İstanbul'da maden var mı?
ÇİMENTO HAMMADDELERİ (Çmh): Zeytinburnu-Halkalı, İkitelli Sahası Kalite: Orta Rezerv: 35.200.000 ton kireçtaşı, 15.000.000 ton killi şist rezervi.
DOLOMİT (Dol): Şile –Ağva dolomit Sahaları Tenör: % 15-19 MgO, % 31-38 CaO Rezerv: 11.682.000 ton görünür + muhtemel rezerv.
GRAFİT (Grf): Çatalca-Kalfaköy-Domuzdere Sahası Tenör: % 30 C (Domuzdere sahası); % 0.29 C (Kalfaköy sahası) Rezerv: Sahalarda rezerv çalışmaları yapılmamıştır. Domuzdere sahası Türkiye'nin eskiden işletilen önemli grafit yataklarından biridir.
KAOLEN (Kao): Arnavutköy-Aktoprak Sahası Tenör: % 23-25 Al2O3 Rezerv: 95.925 ton görünür + muhtemel rezerv.
KİL (Kil): Kilyos-Kanlıbostan Sırtı,Kısırkaya, Demirciköy, Uskumruköy, Ağlamışkaya Sahaları Tenör: % 33-60 Al2O3
Rezerv: 22.532.470 ton görünür + muhtemel rezerv vardır.
Şile-Karakiraz-Avcıkoru-Üvezli Sahası Tenör: % 26-40 Al2O3 ve % 1.4-6.19 Fe2O3
Rezerv: 193.942.436 ton görünür, 85.564.166 ton muhtemel, 57.789.393 ton mümkün.
Eyüp-Çiftealan-Kısırmandıra Sahası Tenör: % 25.6-41 Al2O3, % 1-5 Fe2O3
Rezerv: 1.120.130 ton görünür, 5.102.265 ton görünür + muhtemel rezerv. Yataklar işletilmektedir.
Arnavutköy-Öpümce Köyü, Aktoprak Sahaları Tenör: % 23-25 Al2O3
Rezerv: 208.300 ton görünür + muhtemel rezerv.
KUVARSİT (Qz): Kartal ilçesi(Paşaköy, Samandıra, Sultanbeyli, (Teferrüç Tepe, Kelepe) kuvarsit Sahaları Tenör: % 93.19-93.98 SiO2, % 2.2-3.3 Al2O3, % 1.8-2.6 Fe2O3
Rezerv: 16.465.884 ton görünür ve 31.881.768 ton muhtemel. Sahadaki kuvarsitler gazlı beton imalinde kullanılabilir özelliktedir.
Kurnaköy (Karakolbayır-Kocabayır) Kuvarsit Sahaları Tenör: % 93.17-98.20 SiO2, % 0.03-3.73 Al2O3, % 0.30-1.4 Fe2O3
Rezerv: 1.918.477 ton görünür, 3.836.947 ton muhtemel. Kuvarsitler cam, silika refrakter tuğla ve gazlı beton imalinde kullanılabilir niteliktedir.
KUVARS KUMU (Qzk) Şile- Avcıkoru, Yeşilada, Sofular Sahası Tenör: % 76-99 SiO2
Rezerv: 6.620.533 ton görünür + muhtemel rezerv.
Çatalca (Binkılıç, İhsaniye, Kalfaköy, Belgrad Köy, Karamandere) Sahaları Tenör: % 83.22-99.58 SiO2
Rezerv: 5.358.132 ton görünür, 4.032.607 ton muhtemel. Yataklardan bir kısmı işletilmektedir.
MANGANEZ (Mn): Çatalca-Binkılıç-Inceğiz Sahası Tenör: % 30-32 Mn Rezerv: 300.000 ton görünür + muhtemel. Geçmiş yıllarda işletilmiştir.
MERMER (Mr): Çatalca (Karamandere) Sahası Kalite: Pembe-beyaz renkli kötü kaliteli kalkşistlerden oluşmuştur. Rezerv: Antik bir mermer ocağıdır.
TUĞLA-KİREMİT (TğKi): Ömerli, Büyükdere ve Sarıyer Sahası Kalite: İyi Rezerv: 15.175.000 ton jeolojik rezerv.
