İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay’ın “dirençli kent” vizyonu doğrultusunda, İzmir’i doğal afetlere karşı hazırlıklı hale getirmek üzere kapsamlı çalışmalar yürütülüyor. Bu kapsamda başlatılan Deprem Master Planı, Dokuz Eylül Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü iş birliğiyle hazırlanacak. Hazırlık süreci için gerekli protokoller belediye meclisinde oy birliğiyle onaylandı. Planın 2026 yılı içinde tamamlanması hedefleniyor.
Kentin zemin yapısı ayrıntılı biçimde inceleniyor
Deprem riskini azaltmaya yönelik kritik adımlardan biri olan mikrobölgeleme çalışmaları, kent zeminini derinlemesine analiz etmeyi amaçlıyor. Bayraklı, Bornova, Konak, Karşıyaka ve Çiğli ilçelerini kapsayan araştırmalarda ilerleme oranı yüzde 55’e ulaştı. Özellikle Bornova Baseni’nde 2021’den bu yana yürütülen çalışmalarda, 7 bin hektarlık alanda açılan bin 375 sondaj kuyusuyla 40 kilometrelik derinlik tarandı. Bu kapsamda yaklaşık 32 bin deney yapıldı, bin 500 noktada jeofizik ölçüm alındı. Karşıyaka’daki mikrobölgeleme ise 2025 itibarıyla başladı. Planlanan 120 sondaj kuyusunun 46’sı tamamlandı. 120 noktada mikrogravite ölçümleri bitirildi. Bayraklı ve Konak’taki benzer çalışmaların ise 2026'da başlaması planlanıyor.
İzmir ve çevresindeki faylar ele alınıyor
İzmir ve çevresinde bulunan aktif fay hatları, paleosismolojik yöntemlerle detaylı şekilde inceleniyor. Açılan hendekler sayesinde fayların geçmişte kaç deprem ürettiği, tekrar aralıkları ve potansiyel büyüklükleri belirleniyor. 25 aktif fay hattı üzerinde planlanan 111 hendekten 90’ı tamamlandı. Çalışmaların yüzde 80’i tamamlanmış durumda. Bu kapsamda, son 10 bin yıl içindeki sismik hareketlerin analiziyle gelecekteki riskler daha net ortaya konuyor.
Kıyı ilçeleri için tsunami senaryoları
İzmir’in kıyı ilçeleri için tsunami riski de kapsamlı şekilde ele alınıyor. Deniz içi sondajlar, paleotsunami araştırmaları ve sayısal modellemelerle oluşturulan senaryolar doğrultusunda, tsunami risk haritaları hazırlanarak kent planlamalarına entegre edildi. Projenin ilerleme oranı yüzde 90’a dayandı. 24 lokasyonda yapılan sondajlarla deniz dibinden 95 metre karot örneği alındı. Kıyı şeridinde 29 noktada açılan araştırma çukurlarından toplanan çökeller MTA ve TÜBİTAK MAM laboratuvarlarında analiz ediliyor.
Yapı stoku mercek altında
Afet riskini azaltmaya yönelik bir diğer kritik adım ise mevcut yapı stokunun taranması. Bayraklı ve Bornova’da toplam 94 bin 773 yapıda envanter çalışması tamamlandı. 2025 yılı itibarıyla Karşıyaka’da başlatılan çalışmalarda 22 bin 767 yapı inceleniyor. Çalışmaların 2026’da tamamlanması planlanıyor. Proje genelinde ilerleme oranı yüzde 60’a ulaştı. Bu veriler, kentsel dönüşüm ve yapı güçlendirme stratejilerine bilimsel altyapı sağlıyor.
Mahalle Afet Gönüllüleri
İzmir Büyükşehir Belediyesi, yalnızca teknik değil, toplumu odağına alan bir afet yönetimi modeli de geliştiriyor. Mahalle muhtarları, köy sakinleri ve gönüllülerle birlikte yürütülen eğitim programlarında, temel afet bilinci, ilkyardım ve yangınla mücadele konularında eğitimler veriliyor. Bu katılımcı model sayesinde, afetlere karşı yalnızca teknik değil, sosyal direnç de güçlendiriliyor.
Hedef: Daha güvenli bir İzmir
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin hayata geçirdiği bu kapsamlı ve bilim temelli çalışmalar, kenti afetlere sadece müdahale eden değil, önceden hazırlıklı ve riskleri minimize eden bir şehir haline getiriyor. Kentin her noktasında yürütülen bu bilimsel altyapı çalışmaları, İzmir’i afetlere dirençli şehirler arasında örnek gösterilecek bir noktaya taşımayı hedefliyor.
