İzmir Katip Çelebi Üniversitesi’nde (İKÇÜ) gerçekleştirilen dikkat çekici bir bilimsel çalışma, depresyonun erken tanısında yeni bir dönemin kapılarını aralayabilir. Adli Tıp Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Tokdemir liderliğindeki araştırma ekibi, beyin omurilik sıvısında yer alan Nöropeptid Y (NPY) adlı maddenin düzeyindeki değişimin, ağır depresyon geçiren bireylerin erken tespitinde kullanılabileceğini ortaya koydu.
Araştırmada, intihar sonucu hayatını kaybeden 35 kişi ile doğal nedenlerle ölen 35 kişinin beyin omurilik sıvısı analiz edildi. İki grup yaş, vücut kitle indeksi, oreksin, leptin ve insülin düzeyleri gibi birçok parametre açısından benzerlik gösterse de, NPY düzeyinde ciddi bir fark tespit edildi.
İntihar eden bireylerin beyin omurilik sıvılarında, stresle başa çıkmada etkili bir madde olan NPY’nin anlamlı derecede yüksek seviyelerde bulunduğu belirlendi. Bu bulgu, depresyonun biyolojik izlerinin tespitinde önemli bir gösterge olabilir.
Erken Teşhis İçin Kan Testi Umudu
Araştırma, yalnızca adli tıp ve psikiyatri alanlarında değil, klinik tıpta da umut verici sonuçlar doğurabilir. Zira Prof. Dr. Tokdemir’in açıklamasına göre, NPY maddesi beyinde olduğu kadar kanda da tespit edilebiliyor. Bu da ilerleyen süreçte basit bir kan testi ile ağır depresyon riski taşıyan bireylerin erken teşhis edilmesini mümkün kılabilir.
Tokdemir, “Beyin dokusundaki hormonal dengesizlikler birçok ruhsal bozukluğun nedeni olabilir. Eğer bu biyobelirteçleri erken aşamada tespit edebilirsek, tedaviler çok daha etkili hale gelir,” dedi.
Araştırma ekibinde yer alan İKÇÜ Tıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Huriye Erbak Yılmaz, çalışmanın geliştirilerek beyin dokusu üzerinde de sürdürülmesinin planlandığını belirtti.
Adli tıp alanında uzmanlık eğitimi alan Dr. Esra Erbak Eser ise, 70 vaka üzerinde yapılan bu çalışmanın tıp literatüründe oldukça nadir rastlanan bir kapsam taşıdığını ifade etti. Eser, çalışmanın Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından Yayın Teşvik Ödülü’ne layık görüldüğünü de duyurdu.
Ayrıca İspanya ve Japonya’daki bilimsel çevrelerden araştırmayı sunmaları için davet aldıklarını da sözlerine ekledi.
