İzmir Büyükşehir Belediyesi, son yıllarda artan yangın tehdidine karşı önemli bir adım atarak, yerel yönetimlerin afetlere karşı hazırlığını güçlendirmeyi hedefleyen “Belediyeler İçin Orman Yangını Acil Eylem Planı”nı tamamladı. İzmir Planlama Ajansı (İZPA) koordinasyonunda hazırlanan plan, sadece yangın anını değil, sonrasındaki iyileştirme ve gelecekteki yangınları önlemeye dair tüm süreci kapsıyor.
Stratejik Yol Haritası: 12 Aylık Uygulama Programı
Plan üç ana fazda yapılandırıldı. İlk 48 saatlik bölüm acil müdahaleye, sonraki 1 hafta ila 4 aylık dönem tespit ve rehabilitasyona, 3 ila 12 aylık süreç ise iletişim, planlama ve farkındalık çalışmalarına ayrıldı. Hedef, yangınlara hızlı müdahale edilmesi, etkilenen alanların onarılması ve uzun vadeli direnç inşa edilmesi olarak belirlendi.
Verilere Dayalı Önlemler
Plan, İzmir’in geçmiş yangın verileri ışığında hazırlandı. 2012-2023 verilerine göre yangınların yüzde 87’si insan, yüzde 13’ü yıldırım kaynaklı. İzmir, Muğla ve Antalya’nın ardından en fazla orman yangını görülen üçüncü şehir konumunda. 2019’da 53 saat süren yangında 4 bin hektar alan zarar görmüştü.
Yıllık 12 Bin Yangın: Çoğu Kırsalda
Kentte yılda ortalama 12 bin yangın kayıtlara geçerken, bunların yüzde 72’si yapı bulunmayan kırsal alanlarda çıkıyor. 2024 yazındaki yangınların çoğu anız kaynaklı olurken, özellikle 14 Ağustos’ta Karşıyaka’da başlayan yangın yerleşim yerlerine, sanayi bölgelerine ve kent içi parklara kadar ulaştı.
İzmir Büyükşehir’den Çok Yönlü Müdahale
İzmir Büyükşehir Belediyesi, erken uyarı sistemlerinden halk eğitimine, yangın risk haritasından Dirençli Köy Projesi’ne kadar çok sayıda önlem hayata geçirdi. Ayrıca 443 su tankeri dağıtıldı, gönüllü ekipler eğitildi, dijital yangın bildirim sistemleri (AİS) ve Afet Yönetim Sistemi (AYSİS) aktif hale getirildi.
Sel Riski ve İkincil Afetler Gündemde
Eylem Planı, yanan alanların ikinci bir afet riski taşıdığına da dikkat çekti. Özellikle Karşıyaka’da daha önce selden korunmak amacıyla ağaçlandırılan alanların yeniden çıplak hale gelmesi, yeni bir sel tehdidini gündeme getiriyor.
Doğaya Dönüş ve Koruma Hedefi
Plan kapsamında yanan alanların doğaya kazandırılması için doğal ve yangına dayanıklı bitki türlerinin dikimi yapılacak. Hidrant sistemleri gözden geçirilecek, ihtiyaç duyulan bölgelerde yeni tesisler kurulacak. Orman Genel Müdürlüğü ile ortak projeler yürütülecek.
Yerel ve Bölgesel İş Birlikleri Artacak
İtfaiye birimlerinin kapasitesi artırılacak, orman-kırsal-kent geçiş alanlarında anız yakma ve atıkların açıkta yakılması gibi uygulamalar denetlenecek. Çiftçilere, orman sınırındaki tarlalarda güvenli uygulamalar için destek verilecek.
Yangın Haritaları, Bilinçlendirme ve Yasaklamalar
Yangın tehlike ve risk haritaları hazırlanacak. Arıcılar, çobanlar ve tarım makinesi operatörlerine yangın farkındalığı eğitimi verilecek. Havai fişek, dilek balonu gibi riskli etkinlikler yasaklanacak. Vahşi çöp alanları kapatılarak önlem alınacak.
Kent Planlamasında Yeni Dönem
İmar izinleri ve koruma zonlarına dair şehir planları gözden geçirilecek. Yangınlara karşı bina ve tesis koruma rehberleri hazırlanacak. Belediyeler arası tecrübe paylaşımı ve ortak tatbikatlarla bölgesel iş birlikleri de artırılacak.
İzmir’den Türkiye’ye Model Olacak
İzmir’in yangınlarla mücadeleye yönelik hazırladığı bu kapsamlı eylem planı, sadece yerel değil, bölgesel ölçekte de örnek teşkil edecek nitelikte. Plan, yerel yönetimlerin afetlere karşı hazırlığını artırırken, doğayla uyumlu sürdürülebilir bir gelecek inşa etmeyi hedefliyor.
