Kaju, şüphesiz pek çok merak uyandıran bir meyve. Kimi insanlar lezzetiyle, kimi ise besleyici özellikleriyle ilgileniyor. Kaju nerede yetişiyor? ve Kaju Türkiye'de nerede yetişir? Ancak belki de en çok merak edilen konularından biri, kaju meyvesinin nerede yetiştiği. Peki, kaju gerçekten hangi topraklarda boy veriyor? Türkiye gibi iklim ve toprak yapısı bakımından çeşitlilik gösteren bir ülkede kajunun yetişme durumu nedir? Ayrıca, Türkiye'nin kaju ihtiyacını nasıl karşılıyor? Bu ve benzeri sorular, kajunun izini sürmek isteyenlerin zihnini kurcalayan temel sorular arasında. İşte detaylar...
Kaju nerede yetişiyor?
Kaju (Anacardium occidentale), sakız ağacıgiller (Anacardiaceae) familyasından bir tropikal iklim bitkisi olarak bilinir. 16. yüzyıl başlarında Portekizliler Brezilya'yı istila ettiklerinde kaju ağacını keşfettiler ve bu bitkiyi dünyaya tanıttılar. Kaju ağacının en yoğun bulunduğu bölge genellikle Ekvator çevresidir.
Portekizli denizciler, kaju tohumlarını Brezilya'dan batı Afrika kıyılarına taşıyarak, bu topraklara ilk yerleşen Portekizlilerin kaju yetiştirmelerini sağladılar. Kaju ağacının yayılması için uygun olan yağışlı ve nemli ekvator iklimi, batı Afrika kıyılarına kolayca adapte olmasını sağladı ve hızla yayılmasını sağladı. Bu yayılma, Gabon, Angola, Namibya gibi batı Afrika ülkelerinden doğu Afrika'daki ülkelere, Mozambik, Kenya ve Tanzanya'ya kadar uzanmıştır.
Kaju ağacı, Brezilya ve Afrika dışında Hindistan'da da yetiştirilmektedir. Günümüzde dünya genelinde en büyük kaju üreticisi ve ihracatçısı Kerala Kaju Birliği ile Hindistan'dır. Brezilya, kaju üretimi ve ihracatında dünya ikincisi konumundadır, Afrika ise üçüncü sırada yer almaktadır. Hasat zamanı Hindistan'da Mayıs, Brezilya'da ise Ekim ayına denk gelir.
Kaju meyvesi çabuk çürüdüğünden ekonomik değere sahip değildir. Ancak kaju fıstığı, diğer fıstık çeşitlerinden daha pahalı olmasının nedenlerinden biri olarak öne çıkar. Bunun sebeplerinden biri, her iklimde yetiştirilememesi ve her kaju elmasından sadece bir adet kaju fıstığı üretilebilmesidir. Toplanan kaju elmalarından çekirdekleri ayrılarak, kabukları çıkarılarak ve kavrularak yenilir.
Dünyanın en büyük kaju ağacı, Brezilya'nın Parnamirim şehrinde bulunur. Kaju fıstığı, yalnızca kavrulmuş olarak tüketilmez; Güney Amerika'da yaygın bir biçimde tüketilir. Ayrıca, kaju elmasından fermentasyon yöntemiyle alkol üretilebilir. Hem Hindistan hem de Brezilya'da birçok yemek ve tatlıda da kullanılan bir bileşendir.
Kaju Türkiye'de nerede yetişir?
Kaju meyvesi, Türkiye'nin değişken ikliminde yetişmeye uygun değil. Bu tropikal meyve, oldukça sıcak bir iklim gerektirirken, Türkiye'nin iklim şartları bunu sağlamaktan uzaktır.
Kaju yetiştirmek için gereken tüm koşulların bulunduğu yerler genellikle ekvator bölgesidir. Ekvator çevresindeki ülkelerde sıkça yetiştirilen kaju, Türkiye gibi daha ılıman iklimlere sahip ülkelerde yetiştirilmesi için uygun bir ortam sunmamaktadır.
