Küresel kırmızı et piyasasında arz yetersizliği, gümrük politikaları ve kuraklık fiyatları tırmandırıyor. ABD ve Avrupa’daki yükselişin ardından Türkiye’de de fiyatların hızla artması beklenirken, vatandaşlar bütçelerini korumak için stok yapmaya yöneliyor.
Küresel Kırmızı Et Fiyatlarında Rekor Artış
Dünya genelinde kırmızı et fiyatları, arzın daralması, talep artışı, kuraklık ve yüksek gümrük tarifelerinin etkisiyle rekor seviyelere ulaştı. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) verilerine göre, Temmuz ayında küresel gıda fiyatları, et ve bitkisel yağ fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle aylık bazda yüzde 1,6 arttı. FAO Gıda Fiyat Endeksi kapsamında takip edilen Et Fiyat Endeksi, Temmuz’da yüzde 1,2 artışla 127,3 puana çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Yıllık bazda ise artış yüzde 6’yı buldu.
ABD'de Kıyma Fiyatları Son 2 Yıldır Yükselişte
ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun verilerine göre, ülkede libre (yaklaşık 453 gram) başına dana kıyma fiyatı Temmuz ayında 6,3 doları aştı. Son bir yılda yüzde 15,9 oranında artan kıyma fiyatları, aynı dönemdeki yüzde 2,7’lik yıllık enflasyonun oldukça üzerinde gerçekleşti. Uzmanlar, ABD’de kıyma fiyatlarının son iki yıldır kesintisiz yükseldiğine dikkat çekiyor.
AB ve İngiltere’de Rekor Kırıldı
Avrupa Birliği Komisyonu’nun yayımladığı haftalık rapora göre, Birlik ülkelerinde kırmızı et fiyatları da tarihi seviyelere ulaştı. 11-17 Ağustos haftası itibarıyla, karkas kırmızı et fiyatları 100 kilogram başına 662,31 avroya çıkarak yıllık bazda yüzde 32,8’lik bir artış gösterdi. Aynı dönemde AB’de yıllık enflasyon yüzde 2,3 seviyesinde ölçüldü.
İngiltere’de tarım ve hayvancılık fiyatlarını takip eden AHDB verileri ise, kıyma fiyatlarının tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktığını ortaya koydu. Geçen yıl Ağustos ayında kilogram başına 7,2 pound olan kıyma fiyatı, bu yıl 10,6 pounda yükseldi. Bu artış, son bir yılda yüzde 47’ye ulaştı. Ülkedeki genel enflasyon oranı ise aynı dönemde yüzde 3,8 oldu.
Kuraklık ve Tarifeler Fiyatları Yukarı Çekiyor
FAO’nun son analizine göre, küresel et fiyatlarındaki yükselişin ana nedenleri arasında sığır ve koyun eti fiyatlarındaki artış öne çıkıyor. Özellikle Çin ve ABD’den gelen güçlü talep, fiyatları tetikledi. Avustralya ve Brezilya gibi büyük üretici ülkelerde de fiyatlar bu taleple birlikte yükseldi.
ABD’nin Temmuz itibarıyla Brezilya’dan yapılan sığır eti ithalatına yüzde 50 gümrük tarifesi uygulaması da fiyatları yukarı yönlü baskılayan etkenlerden biri oldu. Öte yandan, ABD’de büyükbaş hayvan sayısı bu yıl 86,7 milyon başa gerileyerek 1950’lerden bu yana en düşük seviyeye indi. Uzmanlar, kuraklık, yem maliyetlerindeki artış ve otlatma alanlarının kurumasının bu düşüşte etkili olduğunu belirtiyor.
Türkiye’de Fiyatlar Yükselmeye Devam Ediyor
Hayvancılık uzmanları, Türkiye’de kırmızı et fiyatlarının da küresel eğilime paralel olarak yükseliş trendinde olduğunu ifade ediyor. Uzmanlar, sektörün yapısal sorunları ve üretim maliyetleri göz önünde bulundurulduğunda fiyatlardaki artışın kısa vadede durmasının zor olduğunu vurguluyor. Vatandaşların ise ucuz et bulduklarında stoklama eğilimine yöneldiği belirtiliyor.
