Türkiye, geleneksel ihracat ürünlerinden çekirdeksiz kuru üzüm, kuru kayısı ve kuru incirde 2024/25 sezonuna güçlü bir giriş yaptı. Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) verilerine göre, üç üründen elde edilen ihracat geliri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9 artarak 924 milyon dolardan 1 milyar 5 milyon dolara yükseldi. Çekirdeksiz kuru üzüm ihracatı yüzde 10’luk artışla 396 milyon dolara, kuru incir ihracatı yüzde 28’lik sıçramayla 292 milyon dolara ulaştı. Kuru kayısı ihracatında ise yüzde 6’lık gerileme yaşansa da sektör 317 milyon dolarlık katkı sağladı.
Miktar bazında düşüş yaşandı
Döviz bazındaki artışa rağmen miktar bazında düşüş dikkat çekti. Türkiye, 2023/24 sezonunda 269 bin tonluk kuru meyve ihraç etmişken, bu sezonun aynı döneminde bu rakam 226 bin tona geriledi. Buna rağmen birim değeri artan ürünler sayesinde ihracat geliri rekor seviyeye ulaştı.
Türkiye dünyanın kuru meyve ambarı
Ege İhracatçı Birlikleri Sürdürülebilirlik ve Organik Ürünler Koordinatörü ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık, Türkiye’nin dünya kuru meyve ambarı olduğunu hatırlatarak, üreticilerin bin bir emekle yetiştirdiği ürünlerin, ihracatçılar sayesinde dünya sofralarına ulaştığını ifade etti. Işık, sağlıklı nesiller için sağlıklı gıdaların önemine dikkat çekerek, kuru meyve tüketiminin artması için yoğun çaba harcadıklarını dile getirdi. Mart ve nisan aylarında yaşanan don olayları, özellikle kayısı ve üzüm bölgelerinde ciddi kayıplara neden oldu. Işık, son yılların en büyük kayıplarının yaşandığı bu dönemde devletin üreticiye daha fazla destek sunmasını beklediklerini ifade etti.
ABD lider konuma yükseldi
İhracat pazarlarında ABD dikkat çekici bir yükseliş sergiledi. Turkish Tastes TURQUALITY Projesi kapsamında sürdürülen tanıtım faaliyetleri sayesinde ABD, kuru kayısı ve kuru incir ihracatında birinci sıraya yükseldi. Bu sezon ABD’ye yapılan kuru kayısı ihracatı 56,4 milyon dolar, kuru incir ihracatı ise yüzde 48’lik artışla 64 milyon dolara ulaştı. Çekirdeksiz kuru üzüm ihracatında ilk sırada 117 milyon dolarla İngiltere yer aldı. Hollanda 48,5 milyon dolar, Almanya 38,4 milyon dolar, İtalya 35 milyon dolar ve Fransa 25 milyon dolarla ilk beşi oluşturdu.
Kuru kayısı ihracatında ABD’yi 26 milyon dolarla Fransa, 25 milyon dolarla Almanya, 14 milyon dolarla Avustralya ve 12,5 milyon dolarla İngiltere izledi. Kuru incirde ise Fransa 35,3 milyon dolarlık ithalatla ikinci, Almanya 34 milyon dolarla üçüncü sırada yer aldı. İtalya’ya 13,4 milyon dolarlık, Kanada’ya ise 12,7 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi.
