“Nepo bebeklere” öfke, sansüre isyan: Nepal’de okul üniformalarıyla sokağa çıkan gençler, sosyal medya yasağı ve yolsuzluk düzenine karşı ülke tarihine geçen bir direnişe imza attı. Z Kuşağı’nın öncülüğündeki eylemler, hükümeti geri adım attırdı; Başbakan istifa etti, sosyal medya yeniden açıldı.
Z kuşağı ayakta: Nepal'de dijital neslin isyanı
Nepal, yakın tarihinin en etkili gençlik hareketlerinden birine sahne oldu. Hükümetin sosyal medya platformlarını engellemesi ve derinleşen yolsuzluk iddiaları, özellikle Z Kuşağı'nın öncülüğünde kitlesel protestolara dönüştü. Bu protestoların ardından Başbakan KP Sharma Oli istifa etmek zorunda kaldı. Sokakta ve dijital alanda eş zamanlı yürüyen bu hareket, yalnızca bir siyasi değişime değil, yeni bir neslin yönetim anlayışına karşı verdiği tepkiye de işaret ediyor.
Sosyal medya yasağı kıvılcımı ateşledi
Nepal hükümeti, aralarında Facebook, Instagram, WhatsApp ve YouTube’un da bulunduğu 26 sosyal medya platformunu erişime kapattı. Resmî gerekçe olarak sahte haberler ve siber dolandırıcılık gösterildi. Ancak gençler için bu adım, açık bir sansür ve ifade özgürlüğüne doğrudan müdahale anlamına geldi. Özellikle uzaktan eğitim gören öğrenciler için bu yasak, sadece sosyal değil, akademik bir engel haline dönüştü.
Derinleşen yolsuzluk ve ‘Nepo bebek’ tepkisi
Z Kuşağı’nın öfkesini besleyen bir diğer unsur ise, devlet yönetimindeki yolsuzluk ve nepotizmin (kayırmacılık) yaygınlaşması. Siyasetçilerin aile üyelerine ait lüks yaşam tarzlarını gösteren videoların sosyal medyada yayılması, protestoların önemli bir sembolü haline geldi. “Nepo bebekler” ve “Nepo çocuklar” etiketleri, liyakat yerine sadakatle şekillenen sistemin gençler üzerindeki baskısını görünür kıldı.
Öğrenciler sokakta: Lidersiz ama örgütlü
Bu protesto dalgası klasik anlamda bir liderlik yapısına sahip değil. Ancak Nepal’in büyük şehirlerindeki gençlik kolektifleri, dijital ağlar üzerinden organize olarak sokaklara döküldü. Katmandu, Pokhara ve İtahari gibi merkezlerde okul üniformalarıyla yürüyen öğrenciler, hem sistemsel çürümeye hem de ifade haklarının kısıtlanmasına karşı birleşik bir duruş sergiledi.
Şiddet tırmandı, parlamento ateşe verildi
Barışçıl başlayan gösteriler, kısa sürede şiddet olaylarına dönüştü. Polisle yaşanan çatışmalarda 22 kişi hayatını kaybetti, 100’den fazla kişi yaralandı. Başkent Katmandu’da parlamento binası ve Singha Durbar Sarayı dahil olmak üzere birçok kamu binası ateşe verildi. Güvenlik güçleri, göstericileri dağıtmak için göz yaşartıcı gaz ve basınçlı su kullandı. Ülke genelinde sokağa çıkma yasakları ilan edildi.
Talepler net: Yolsuzluk dursun, sosyal medya açık kalsın
Protestocuların iki temel talebi var: Sosyal medya yasağının kaldırılması ve yolsuzlukla mücadelede somut adımlar atılması. 19 yaşındaki eylemci Binu KC’nin sözleri bu talebi özetliyor: “Nepal’de yolsuzluğun son bulmasını istiyoruz. Sosyal medya yasağı, sadece iletişimi değil, eğitimimizi de engelliyor.” Gençler, hükümetin verdiği sözleri yerine getirmemesinden bıkmış durumda.
Gençler durmuyor: Sırada ne var?
Başbakanın istifasıyla bir ilk başarı elde edilmiş olsa da, eylemciler geri adım atmaya niyetli değil. Uzmanlar, gençlerle kurumsal bir diyalog kurulmazsa, bu hareketin daha da büyüyebileceği uyarısında bulunuyor. Zira bu yalnızca siyasi bir kriz değil; aynı zamanda gençliğin adalet, özgürlük ve eşitlik talebiyle şekillenen sosyo-kültürel bir dönüşüm çağrısı.
