Sorgulayıcı merak, yaşamın kaybolan bu yolcularını hatırlamaya ve belki de gelecekteki adımlarımızı şekillendirmeye yönlendiriyor. Peki, nesli tükenen hayvanlar nelerdir? Onların yok oluşu, sadece biyolojik bir dönüş mü, yoksa insanlığın doğaya karşı olan ilişkisinde derin bir mesaj mı saklıyor? Bu giriş, kaybolan bu canlıların izini sürmek için bir davet niteliğinde. Gel, geçmişin sessiz şahitlerini keşfetmeye ve geleceğe dair önemli dersler çıkarmaya hazır mısın?
Nesli tükenen hayvanlar nelerdir?
Dünya üzerindeki nesli tükenen türler, artık sadece tarih sayfalarında var olan canlılardır. Kimi doğal afetlerin ya da seçilim baskısının bir sonucu olarak yok olurken, kimileri insan türünün evrimleşmesinden önce tarihten silinmiştir. Diğerleri ise insan faaliyetlerinin etkisiyle, aşırı avlanma, nüfus artışı ve şehirleşme gibi faktörlerin doğal yaşam alanlarını tahrip etmesiyle tamamen kaybolmuştur.
Örneğin, Senckenberg Müzesi'nde sergilenen T-Rex maketi, kuş olmayan dinozorların 65.5 milyon yıl önce dev bir meteor çarpışması veya karbon döngüsünün bozulması gibi olaylar sonucunda nesillerinin tükendiğini gösteriyor.
Mamutlar, fillere olan yakınlıklarıyla tanınsalar da artık soyu tükenmiş bir türdür. Yine insan müdahalesi, Yeni Zelanda'da yaşayan dev Moa kuşlarının yok oluşunda etkili olmuştur.
Tazmanya kaplanı veya Tazmanya kurdu gibi bazı türler ise insan avcılığıyla neredeyse tamamen yok edilmiştir. Örneğin, Tazmanya'da, 1930'larda türün yok oluşunu hızlandırmak için hükümet ve çiftçiler tarafından avlanmışlardır.
Anadolu coğrafyası da bir zamanlar çeşitli hayvan ve bitki türlerine ev sahipliği yapmıştır. Ancak şimdi adı bile pek çok kişi tarafından bilinmeyen bazı türlerin tamamen ortadan kaybolduğunu görmekteyiz.
Hazar kaplanı, İran, Afganistan, Türkiye, Irak ve Moğolistan'da yaşayan bir türdü. Ancak son temsilcisi 1970 yılında Rusya'da öldüğünde türün nesli tükenmiş oldu.
Anadolu'da yaşayan diğer türler arasında ise, beta kobrası, Anadolu aslanı, Anadolu kaplanı ve çizgili sırtlanlar gibi türler yer alıyor. Bu türlerin varlığına dair artık hiçbir kanıt bulunmamaktadır.
Archelon adlı deniz kaplumbağası da nesli tükenen türler arasındadır. Bu dev deniz kaplumbağası, artık sadece fosil kayıtlarında ve tarih kitaplarında varlığını sürdürmektedir.
Nesli tükenen kaç tane hayvan var?
Dünya genelinde, bugüne kadar en az 500 farklı canlı türünün neslinin tükendiği bilinmektedir. Bu nesli tükenen hayvanlar arasında en çok bilinenlerden biri dinozorlardır. Bilim insanları, yeni türlerin keşfi, daha önce bilinmeyen popülasyonların keşfi ve mevcut popülasyonların durumlarının güncellenmesi gibi faktörler nedeniyle sürekli olarak nesli tükenen hayvanların listesini güncellemektedir. Bununla birlikte, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Liste, dünya genelinde tehdit altındaki türlerin izlenmesi ve değerlendirilmesi için önemli bir kaynaktır. 2022 itibariyle, IUCN Kırmızı Liste'ye göre binlerce hayvan türünün soyunun tehlike altında olduğu veya nesli tükendiği kaydedilmiştir.
