Bir dönem Ankara’nın davetiyle Türk istihbarat yetkilileriyle masaya oturan PYD, bugün Türkiye tarafından açıkça terör örgütü olarak tanımlanıyor. Suriye iç savaşının baş aktörlerinden biri haline gelen PYD, hem ideolojik kökenleri hem de askeri yapılanmasıyla Türkiye’nin ulusal güvenlik politikalarında öncelikli bir tehdit olarak değerlendiriliyor. Peki, PKK/KCK'nin Suriye uzantısı PYD kimdir, lideri kim?
PKK/KCK'nin Suriye uzantısı PYD kimdir?
Demokratik Birlik Partisi (PYD), 2003 yılında Suriye'nin kuzeyinde, Kürtlerin yoğunlukta yaşadığı bölgelerde kurulmuş bir siyasi yapı olarak tanımlanmaktadır. Merkezi Kamışlı'da bulunan pörgüt, ideolojik olarak Abdullah Öcalan’ın görüşlerinden etkilenmiş, demokratik konfederalizm, komünalizm, feminizm ve liberter sosyalizm gibi kavramları benimsemiştir. PYD, kendisini bu doğrultuda sol-sosyalist bir çizgide konumlandırmakta ve “Demokratik Suriye’yi inşa edeceğiz” sloganıyla hareket etmektedir.
Partinin eş başkanlığını, aynı zamanda KCK Yürütme Konseyi üyesi olan Salih Müslim ile Asya Abdullah yürütmektedir. PYD, Suriye iç savaşında özellikle Kürtlerin kontrolündeki bölgelerde etkili bir aktör olmuş, silahlı kanadı olan YPG (Halk Savunma Birlikleri) ve kadınlardan oluşan YPJ (Kadın Savunma Birlikleri) ile askeri alanda öne çıkmıştır.
PYD, Türkiye tarafından uzun süredir PKK’nın Suriye’deki uzantısı ve dolayısıyla bir terör örgütü olarak tanımlanmakta. Ancak Türkiye’nin bu tutumunu paylaşan başka bir ülke ya da uluslararası kuruluş bulunmamaktadır. PYD, uluslararası alanda bazı çevrelerce, özellikle de Batı’da, IŞİD’e karşı mücadelede etkin rol oynayan bir aktör olarak görülmüştür.
PYD’nin Ankara ile olan ilişkileri geçmişte farklı evrelerden geçmiştir. Suriye iç savaşının başlangıcında Türkiye, PYD’nin Esad rejimine karşı Özgür Suriye Ordusu’yla hareket etmesini istemiş ve bu çerçevede dönemin PYD Sözcüsü Salih Müslim’i birkaç kez Ankara’ya davet etmiştir. 2013 yılı Ağustos ayında Ankara’ya gelen Müslim’in, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ve dönemin Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Ömer Önhon ile görüşmeler yaptığı öne sürülmüştü.
Ancak bu temaslar kısa süre sonra kesintiye uğramış, 2014 yılında dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu, PYD’nin rejimle iş birliğine devam ettiğini belirterek, geçmişteki görüşmelerin sonuçsuz kaldığını ifade etmişti. Davutoğlu, Kobani’de yaşanan çatışmaların ve insani krizlerin bu stratejik tercihin bir sonucu olduğunu dile getirmişti.
PYD, uluslararası düzeyde Sosyalist Enternasyonal’e danışman üye olarak kabul edilmiş ve özellikle Avrupa’daki bazı sol-sosyalist gruplarla temas geliştirmiştir. Ancak yapısal bağı nedeniyle, özellikle Türkiye açısından, PKK/KCK yapılanmasının bir parçası olarak değerlendirilmeye devam edilmektedir.
