Yaşar Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Yapay Zeka Mühendisliği Ana Bilim Dalı Tezli Yüksek Lisans Programı’nın ilk mezunlarından biri olan Cennet Kocabıyık Gür, tez çalışmasında sürücü yorgunluğunu gerçek zamanlı tespit eden yapay zekâ destekli bir sistem geliştirdi. Görsel ve işitsel verileri birleştiren sistem, sürücüleri uyararak ölümcül kazaların önlenmesine katkı sağlamayı amaçlıyor.
Sürücü yorgunluğu ve dikkat dağınıklığı
Dünya Sağlık Örgütü verileri, trafik kazalarının büyük bölümünün sürücü yorgunluğu ve dikkat dağınıklığı nedeniyle meydana geldiğini ortaya koyuyor. Özellikle uzun yolculuklarda fark edilmeden gelişen dalgınlık, gözlerin kapanması ya da reflekslerin yavaşlaması ölümcül sonuçlara yol açabiliyor.
Çok daha güvenilir bir yorgunluk analizi
Cennet Kocabıyık Gür, “Sürücü Yorgunluğunun Tespiti için Gerçek Zamanlı Çok Modlu Derin Öğrenme Sistemi” başlıklı tezinde, yalnızca görüntüye dayalı klasik yöntemlerden farklı bir yaklaşım ortaya koydu. Geliştirilen sistem, sürücünün göz hareketlerini, esneme davranışını ve konuşma aktivitesini eş zamanlı izleyerek yorgunluk belirtilerini tespit ediyor. Kamera göz kapama ve uyuklama anlarını kaydederken, mikrofon sürücünün konuşma durumunu algılıyor. Görsel ve işitsel veriler derin öğrenme algoritmalarıyla işlenerek güvenilir bir yorgunluk analizi ortaya çıkarılıyor. Bu sayede sürücüye hem görsel hem de sesli uyarı verilerek kazaların önüne geçilmesi hedefleniyor.
Yalnızca yorgunluk tespitleri yapmakla kalmıyor
BMC’de Elektrik-Elektronik Sistem Tasarım Mühendisi olarak görev yapan Gür, Avrupa Birliği’nin zorunlu hale getirdiği Genel Güvenlik Yönetmeliği sistemlerinin ticari araçlarda devreye alınmasında aktif rol oynuyor. Tez çalışmasının bu süreçle doğrudan bağlantılı olduğunu vurgulayan Gür, geliştirdiği prototipin farklı araç tiplerine uyarlanarak yaygınlaşabileceğini belirtiyor. 2026’da yürürlüğe girecek olan Gelişmiş Sürücü Uyuşukluğu ve Dikkat Uyarısı (ADDW) sistemiyle sürücü davranışlarının daha hassas biçimde izleneceğini hatırlatan Gür, akademik çalışmasının bu yönde atılmış somut bir adım olduğunu ifade ediyor.
Hedefim bu teknolojileri daha erişilebilir hale getirmek
Gür, teorik bilgi ile pratik mühendislik deneyimini bir araya getirerek sürücü güvenliğini artıracak çözümler üretmeyi hedeflediğini söylüyor. Bugün birçok araçta benzer teknolojiler bulunsa da, geliştirdiği sistemin daha hızlı, daha güvenilir ve daha erişilebilir hale getirilmesi için bir başlangıç olduğunu vurguluyor.
