Son dönemde hızla artan mermer fiyatları, mezar yapımında da yeni bir dönemin kapılarını araladı. Ekonomik krizin etkisiyle vatandaşlar, geleneksel mermer mezarlar yerine daha uygun fiyatlı alternatiflere yönelmeye başladı. Bu süreçte plastik malzemelerden üretilen hazır mezarların da ön plana çıktığı görüldü. Vatandaşların plastik mezarlara yönelmesini değerlendiren İzmir Mermerciler Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Tayfun Geylan, “En büyük sorunlardan biri vatandaşın fiyat ve kalite farkını bilmemesi. Plastik mezar taşları özellikle son dönemde arttı. Vatandaş daha ucuza mal olsun diye plastik malzeme tercih ediyor. Ama bu ürünler 1.5 senede çöp oluyor. Güneş, yağmur, sıcak, soğuk derken çatlıyor, dağlıyor. Sonra cenaze sahibinin morali bozuluyor. Düşünün, ananızın babanızın mezarını yaptırıyorsunuz, iki yıl sonra mezar yerle bir olmuş” dedi.
‘Dayanmaya çalışıyoruz’
Her üründe olduğu gibi, mermer fiyatlarında da geçen seneye göre yüzde 100’lük bir artış olduğunu belirten Geylan, “Ama bu artışı nihai tüketiciye yansıtamıyoruz. Çünkü insanlar o fiyatları karşılayamıyor. Bu da doğrudan bizim kârımızı düşürüyor. Bugün geldiğimiz noktada, 3-5 iş yapan küçük atölyeler dışındaki mermercilerin çoğu yüzde 5 veya 10 kârla çalışıyor. Bu meslek zaten ağır bir meslek. Gerçekten de artık karın tokluğuna çalışıyoruz. Akaryakıt zamlandı. Bu da maliyetleri doğrudan etkiledi. Nakliye pahalılaştı. Ocaktan fabrikaya, fabrikadan atölyeye her taşımanın maliyeti arttı. Bizim sektör emek yoğun bir sektör olduğu için emeğimizin karşılığını alabilmek için en az yüzde 40 kârla çalışmamız lazım. Çünkü bu işte 20-30 yıl çalışanların iç organları iflas ediyor. Yüzde 5 kârla bu iş yürümez. 10 liraya aldığımız mermeri aslında 14 liraya satmamız gerekirken, 10,5-11 liraya satmaya çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
‘2 yılda çöküyor’
Mezar konusunun mermerciliğin ayrı bir kolu olduğunu vurgulayan Tayfun Geylan, “Ben üçüncü kuşak mermercilik yapıyorum. Dedem de, babam da bu mesleği yapmış. Mezar işi aslında bir sanat. Anıtkabir nasıl yıllardır ayaktaysa ya da Mimar Sinan’ın camilerindeki mermer işçiliği hala nasıl bozulmadıysa, mezar da aynı özenle yapılmalı. Bir mezar 2 yıl içinde dağılmamalı; 40-50 yıl dayanmalı. Ama günümüzde tüketici bu bilince sahip değil. En az 40 bin liraya yapılması gereken bir mezar, 8-10 bin liraya yapılmaya çalışılıyor. Sonra da şikayetler geliyor. Haftada 2-3 kişi arayıp ‘mezar yıkıldı’ diyor. Çünkü 8 bin liraya mezar yaptırmışlar. Bir işçinin yevmiyesi 3 bin lira. İki kişi çalışsa 6 bin lira eder. Bunun kumu, çimentosu, taşı derken 8 bin liraya mezar yapılmaz” diye konuştu.
‘Şikayet ettim’
Vatandaşların, mezar yaptırmadan önce 5-6 yerden fiyat alması gerektiğini belirten İzmir Mermerciler Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Tayfun Geylan, “Ustanızı iyi seçin. Mağdur olmamak için hem kaliteli işçilik hem de düzgün malzeme tercih edin. Ben köşeleri birbirine geçmeli şekilde, kolonlu ve beyaz renk mermeri öneriyorum. Bugüne kadar 10 binin üzerinde mezar yaptım. Sağlam olanlar hep bu teknikle yapılmış olanlar. Plastik ya da başka malzemeyle yapılanlar ise 1.5 yıl içinde dağılmış, çöp olmuş durumda. Bunların fotoğraflarını çektim, Mezarlıklar Müdürlüğü’ne şikayet ettim. Güneşte çatlıyor, soğukta parçalanıyor. Vatandaş da anne-babasının mezarını öyle görünce üzülüyor. Bu yüzden bilinçli olmak şart” diye konuştu.
