Üniversite sınavlarının açıklanmasıyla 2025–2026 akademik yılına yaklaşılırken, üniversite tercihleri kadar bütçe hesapları da ailelerin gündeminde. Turizm sektöründe artan fiyatlar nedeniyle müşterilerini yurt dışına kaptıran Türk turizmcilerinin kaderini bu kez de Türk eğitim sektörü yaşıyor. Türkiye’de özellikle büyükşehirlerde artan eğitim fiyatları nedeniyle birçok öğrenci ve veli gözünü yurt dışındaki üniversitelere dikti. Türkiye’de vakıf bünyesinde faaliyet gösteren bir özel üniversitenin ortalama yıllık ücreti 700 bin TL’den başlayıp, 1,5 milyon lirayı bulabiliyor. Bu noktada öğrenci ve veliler de tıpkı turizm sektöründe olduğu gibi çok daha ucuz olan Avrupa ülkelerine yöneliyor. Bu ülkelerden biri de uygun yaşam maliyetleri ve köklü kamu üniversiteleriyle dikkat çeken Polonya.
Türkiye’dekinin yarısı
Yapılan karşılaştırmalara göre, Polonya’daki bir kamu üniversitesinde İngilizce lisans programına kayıtlı bir Türk öğrencinin bir yıllık toplam maliyeti, eğitim giderlerinin yanında barınma, yemek, ulaşım gibi temel giderler dahil olmak üzere yaklaşık 366 bin TL seviyesinde. Yani Polonya’da yıllık öğrenim ücretleri çoğu kamu üniversitesinde uluslararası öğrenciler için ortalama 3 bin euro civarında. Bu da güncel kurlarla yaklaşık 140 bin TL’ye karşılık geliyor. Bu fiyata öğrencinin yemek, barınma, ulaşım, kitap ve kişisel giderleri için ayırması gereken yıllık ortalama bütçe de eklendiğinde tüm maliyet 366 bin lirayı geçmiyor. Bu rakam ise Türkiye’deki ortalama bir özel üniversitenin yaklaşık yarısına denk geliyor.
İzmir’de 1 milyon TL
Öte yandan İzmir’deki özel üniversitelerde öğrenim görmek isteyen bir öğrencinin karşı karşıya kaldığı mali tablo çok daha yüksek. İzmir’deki özel üniversitelerin lisans programlarının 2025–2026 dönemi eğitim ücreti ortalama 720 bin TL olarak belirlenmiş durumda. Üniversite yurdunda kalan ve temel ihtiyaçlarını ortalama seviyede karşılayan bir öğrencinin sadece yaşam giderleri ise yıllık yaklaşık 112 bin TL’yi bulup genel toplamda 832 bin TL’yi aşıyor. Benzer şekilde, diğer bir özel üniversitede yine ücretli kontenjanla kayıt yaptıran bir öğrencinin yalnızca bir yıllık eğitim ücreti 895 bin TL. Yaşam giderleri eklendiğinde bu rakam 1 milyon TL’yi geçiyor. Çocuğunu özel üniversiteye gönderecek bir ailenin ortalama maliyetleri baz aldığında, Polonya’da devlet üniversitelerinde alınacak bir eğitimin, İzmir’deki özel üniversitelere kıyasla yüzde 60’a varan oranda daha uygun olduğunu gösteriyor.
‘Tercih yüzde 20 düşecek’
Üniversitelerin artan fiyatları nedeniyle ailelerin öğrencilerini yurt dışında okutmaya yöneldiklerini kaydeden Ege Bölgesi Özel Okullar Derneği Başkanı Kadir Açıkbaşlar, “Özel üniversite düzeyi için öğrencilerini Türkiye’de bir özel üniversiteye göndermek yerine daha uygun fiyatlara yurt dışında bir üniversiteye göndermeyi tercih eden aileler var. Yurt dışını tercih edenlerin sayısı arttı. Ancak lise düzeyi için henüz böyle bir artış yok. Lise sonrası yurt dışı eğitimi daha çok tercih ediliyor” dedi. Özel okullar için yapılabilecek tavan zam oranının yüzde 56,8’e sabitlendiğini de vurgulayan Açıkbaşlar, özel okullara yönelik rağbetin geçen yıla oranla yüzde 20 oranında düştüğünü kaydetti. Özellikle üniversite düzeyindeki öğrencilerin mevcut ekonomik koşullar nedeniyle Türkiye’deki özel üniversiteler yerine yurtdışını tercih etmeye başladığını vurgulayan Açıkbaşlar, “Geçen yıl yaşanan resesyondan sonra bu yıl özel okullara olan tercihlerde yüzde 20 oranında bir gerileme bekleniyor. Özel okul fiyatlarında artışlar ise Bakanlığın belirlediği tavan fiyat oranı olan yüzde 56,8’i geçemez” dedi.
