Meyve bahçelerini vuran don, birçok çiftçinin emeğini ve umudunu dondurmuştu. Şimdi ise o çiftçilere nefes aldıracak karar Resmî Gazete’de yayımlandı. 65 ilde üretim yapan ve zirai dondan zarar gören üreticilere destekleme ödemesi yapılacak.
Zirai don mağduru çiftçilere destek yolda
2025 yılında meydana gelen zirai don olaylarından etkilenen çiftçilere yönelik destekleme ödemeleriyle ilgili Cumhurbaşkanı Kararı, 15 Eylül 2025 tarihli Resmî Gazete'de yayımlandı. Kararla birlikte, Türkiye genelinde 65 ilde üretim yapan ve zarara uğrayan çiftçilere devlet eliyle finansal destek sağlanacak.
Şubat, mart ve nisan aylarında etkili olan don olayları, başta meyve üreticileri olmak üzere pek çok çiftçiyi olumsuz etkiledi. 1 Şubat 2025 itibarıyla yürürlüğe giren karar kapsamında, özellikle meyve üretiminde zarar gören 16 ürün için destek ödemesi yapılacak. Bunlar arasında Antep fıstığı, armut, ayva, badem, ceviz, elma, erik, fındık, kayısı, kiraz, limon, mandalina, portakal, şeftali/nektarin, üzüm ve vişne yer alıyor.
Destekten yararlanabilmek için çiftçilerin 2025 üretim yılı itibarıyla Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) 13 Nisan’a kadar kayıtlı olması gerekiyor. Ayrıca destek, yalnızca il ve ilçe tarım müdürlüklerinin tespit ettiği zararlar için geçerli olacak. Başvurularını yapmış ve hasarı resmi olarak belgelenmiş üreticiler bu kapsamda değerlendirilecek.
Kararda önemli bir detay da tarım sigortası ile ilgili. Destekleme ödemeleri, yalnızca hiç sigorta yaptırmamış olanlar için değil; aynı zamanda sigortası olup don teminatı bulunmayan ya da don teminatı olmasına rağmen "teminat dışında kalan haller" gerekçesiyle tazminat alamayan üreticiler için de geçerli olacak. Bu sayede, risk karşısında korunmasız kalan çok sayıda üreticiye doğrudan yardım ulaştırılması hedefleniyor.
Destek tutarları ise hasarın boyutuna göre belirlenecek. Girdi maliyetleri, etkilenen alanın büyüklüğü ve hasar oranı dikkate alınarak çiftçilere ödeme yapılacak. Bu uygulama, hem kırsalda üretimin sürdürülebilirliğini desteklemeyi hem de afet sonrası oluşan ekonomik kayıpları telafi etmeyi amaçlıyor.
Bu destek, özellikle iklim değişikliği kaynaklı ekstrem hava olaylarının tarımsal üretimde yol açtığı belirsizlikleri azaltma yönünde atılmış önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Tarım sektöründe faaliyet gösteren üreticiler için umut verici bir gelişme olan bu karar, devletin üreticiyi yalnız bırakmadığının da somut bir göstergesi niteliğinde.
