Bağışıklık sistemi kaynaklı tiroid bozukluklarında önemli bir belirteç olan Anti-TPO antikoru, yapılan kan testleriyle kolaylıkla saptanabiliyor. Peki, Anti TPO nedir? Anti-TPO yüksek olursa ne olur?
Anti-TPO Nedir?
Anti-TPO (Anti-Tiroid Peroksidaz), bağışıklık sisteminin tiroid hücrelerinde bulunan "tiroid peroksidaz" adlı enzime karşı geliştirdiği otoantikorları ifade eder. Tiroid peroksidaz, tiroid hormonlarının (T3 ve T4) üretiminde görev alan hayati bir enzimdir. Sağlıklı bireylerde bağışıklık sistemi bu enzimi tanır ve ona zarar vermezken, otoimmün hastalıklarda vücut bu enzimi "düşman" olarak algılayabilir ve Anti-TPO antikorları üretmeye başlar.
Anti-TPO Neden Yükselir?
Anti-TPO seviyesinin yükselmesi, bağışıklık sisteminin tiroid bezini hedef aldığı anlamına gelir. En sık görülen iki nedeni otoimmün tiroid hastalıklarıdır:
1. Hashimoto Tiroiditi
Anti-TPO yüksekliğinin en yaygın nedenidir. Bu durumda bağışıklık sistemi tiroid dokusunu sürekli hedef alır ve zamanla hasara uğrayan bez yeterli hormon üretemez. Sonuçta hipotiroidi gelişir.
2. Graves Hastalığı
Daha nadir olarak, Anti-TPO yüksekliği Graves hastalığı ile ilişkilidir. Bu hastalıkta tiroid bezi aşırı çalışır ve hipertiroidi meydana gelir.
Bunların dışında, bazı tiroid nodülleri ve gebelik gibi durumlarda da Anti-TPO yüksekliği gözlemlenebilir.
Anti-TPO Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Anti-TPO yüksekliği, kişinin tiroid hastalıklarına yatkın olduğunun bir göstergesidir. Bu durum tiroid hormonlarının üretiminde dengesizlik yaratabilir. Özellikle:
- Hashimoto Tiroiditi ile ilişkili hipotiroidide: Halsizlik, kilo alma, saç dökülmesi, soğuk intoleransı gibi belirtiler gelişir.
- Graves hastalığı ile ilişkili hipertiroidide: Hızlı kalp atışı, kilo kaybı, sinirlilik, titreme gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
- Ancak her Anti-TPO yüksekliği doğrudan hastalık anlamına gelmez. Bazı kişilerde antikor pozitif olsa da tiroid fonksiyonları normal kalabilir.
Anti-TPO Yüksekliği Olanlar Ne Yapmalı?
Anti-TPO testi tek başına tanı koymak için yeterli değildir. Değerlendirme mutlaka şu testlerle birlikte yapılmalıdır:
- TSH (Tiroid Stimülan Hormon)
- Serbest T4 (FT4) ve Serbest T3 (FT3)
- Tiroid ultrasonografisi (gerekirse)
Eğer hormon seviyelerinde bir bozulma varsa, hekim yönlendirmesiyle tedavi başlanır. Hipotiroidi gelişmişse genellikle levotiroksin adlı tiroid hormonu takviyesi verilir. Ayrıca, D vitamini eksikliği ve selenyum düzeylerinin de kontrol edilmesi önerilir.
Anti-TPO Gebelikte Neden Önemlidir?
Gebelikte Anti-TPO yüksekliği, doğum sonrası tiroidit (postpartum tiroidit) riskini artırır. Ayrıca, bazı çalışmalarda yüksek Anti-TPO seviyelerinin düşük yapma riskini artırabileceği de gösterilmiştir. Bu nedenle gebe kalmayı planlayan veya gebelik sürecinde olan kadınlarda bu test daha da önem kazanmaktadır.
