Türkiye ile Slovenya arasında yürütülen ortak bir bilimsel proje, hem çevre hem de altyapı alanında dikkat çekici bir yeniliği ortaya koydu. Afyon Kocatepe Üniversitesi ile Maribor Üniversitesi’nden akademisyenler, cam, araç lastiği ve plastik poşet gibi atık malzemeleri kullanarak dayanıklılığı iki kata kadar artırılmış yeni bir yol kaplama malzemesi geliştirdi. Çalışma, TÜBİTAK’ın desteklediği uluslararası ikili iş birliği projesi kapsamında 2023–2025 yılları arasında yürütüldü. “Yol Kaplama Tabakaları İçin Farklı Atık Malzemelerin Kullanımı” başlıklı projede, Türkiye ve Slovenya’nın farklı bölgelerinden alınan zemin ve asfalt örnekleri laboratuvar ortamında detaylı analizlerden geçirildi. Projenin yürütücülüğünü üstlenen AKÜ Mühendislik Fakültesi öğretim üyesi Süleyman Gücek, yol mühendisliğinde atık malzemelerin potansiyelini bilimsel verilerle ortaya koymayı hedeflediklerini belirtti.
Dayanıklılık İki Katına Çıktı
Laboratuvar çalışmaları kapsamında zemin numunelerine yüzde 23, asfalt karışımlarına ise yaklaşık yüzde 4 oranında cam, plastik poşet ve araç lastiği atıkları eklendi. Yapılan mukavemet, basınç dayanımı ve taşıma gücü testleri sonucunda, bu atıklarla güçlendirilen yol tabakalarının klasik asfaltlara kıyasla iki kata varan dayanıklılık artışı sağladığı tespit edildi. Araştırma sonuçlarına göre, normal koşullarda 5–15 yıl arasında değişen asfalt yol ömrü, geliştirilen yeni karışım sayesinde 10–30 yıla kadar çıkabiliyor.
Hem Çevresel Hem Ekonomik Kazanım
Proje ekibi, elde edilen sonucun yalnızca mühendislik açısından değil, çevresel sürdürülebilirlik bakımından da önemli olduğuna dikkat çekiyor. Atık cam, lastik ve plastiklerin geri kazanımı hem yüksek maliyetler gerektiriyor hem de yeterli kullanım alanı bulamıyor. Bu çalışmayla söz konusu atıklar, ek bir işleme gerek duyulmadan altyapı yatırımlarında değerlendirilebiliyor. AKÜ Mühendislik Fakültesi Ulaştırma Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Cahit Gürer, geliştirilen asfalt karışımının daha düşük maliyetli ve uzun ömürlü olduğunu vurgulayarak, yol yapımında atık malzeme kullanımının önümüzdeki yıllarda kamu kurumlarının ve yerel yönetimlerin gündemine daha güçlü şekilde gireceğini ifade etti.
Uygulamaya Hazır Bir Mühendislik Çözümü
Akademisyenler, geliştirilen malzemenin saha uygulamalarına uygun olduğunu ve yol yapımından sorumlu kurumlarla iş birliğine açık olduklarını belirtiyor. Çalışma, artan altyapı maliyetleri ve çevresel atık sorunları karşısında yenilikçi, ekonomik ve sürdürülebilir bir çözüm sunmasıyla öne çıkıyor. Uzmanlara göre bu proje, geri dönüşümün yalnızca çevresel değil, aynı zamanda stratejik bir mühendislik avantajına dönüştürülebileceğini somut verilerle ortaya koyuyor.
