Hükûmet, sosyal güvenlik ve emeklilik sisteminde köklü değişiklikler yapmayı planlıyor. Cumhurbaşkanlığının 2026 programına göre, düşük gelirli esnaf, sanatkar, çiftçiler ve mevsimlik çalışanlar için özel mikro sigorta programları geliştirilecek. Ayrıca aylık bağlama sistemi yeniden düzenlenecek ve uzaktan çalışma sistemleri teşvik edilecek. Yeni sistemde sigortalılık süresi arttıkça emekli maaşı da yükselecek.
Sosyal Güvenlikte Aktif-Pasif Oranı Düşüyor
Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından kritik bir gösterge olan aktif-pasif oranı son üç yılda 2’den 1,61’e geriledi. Çırak, stajyer ve kursiyerler hariç tutulduğunda oran 1,49 seviyesine düştü. Uzmanlar, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilir olması için bu oranın en az 3 olması gerektiğini belirtiyor.
Kolay İşverenlik Uygulaması Yaygınlaştırılacak
Hükûmet, sosyal güvenlik kapsamında yer almayan veya sisteme girişi zor olan gruplar için kolaylaştırıcı mekanizmalar geliştirmeyi hedefliyor. Bu kapsamda SGK, temizlik, çocuk ve yaşlı bakımı gibi ev işlerinde çalışanlar ile apartman görevlilerinin sigorta prim bildirimlerini e-Devlet üzerinden yapabilmesine olanak tanıyacak. Sistem, farklı meslek gruplarını kapsayacak şekilde genişletilerek kayıt dışı istihdamın önüne geçmeyi amaçlıyor.
Mikro Sigorta Programları Hayata Geçecek
Düşük gelirli esnaf, sanatkar, çiftçiler ve mevsimlik çalışanlar için özel sigorta programları geliştirilecek. Yüksek primler nedeniyle sosyal güvenlikten uzak kalan bu grupların sisteme dahil edilmesi hedefleniyor. Farklı meslek ve gelir gruplarına göre değişen prim uygulamaları ile sosyal güvenlik kapsamının genişletilmesi planlanıyor.
Prim Gün Süresine Göre Emekli Maaşı
Aylık bağlama sistemi, kişilerin daha uzun süre çalışmasını teşvik edecek şekilde yeniden düzenlenecek. Sigortalılık süresi uzadıkça emekli maaşının artacağı sistem ile erken emekliliğin önüne geçilmesi ve aktif-pasif dengesinin korunması amaçlanıyor. Ayrıca gelire dayalı prim bildirim kapsamının genişletilmesine yönelik çalışmalar sürecek.
Maluliyet Aylığı Alanlar İçin Mesleki Rehabilitasyon
Sürekli iş göremezlik raporu veya maluliyet aylığı alanların iş gücüne geri dönmesini desteklemek için mesleki rehabilitasyon uygulamaları hayata geçirilecek.
Esnek Çalışma Modelleri Desteklenecek
Yeni nesil esnek çalışma modelleri, sosyal güvenlik sistemi ile uyumlu hale getirilecek. Kısa çalışma, evden çalışma ve hibrit çalışma modellerinin uygulanabilmesi için teknik ve hukuki altyapı güçlendirilecek. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde oluşturulan Bilim Kurulu, esnek çalışma modelleri üzerine çalışmalarını sürdürüyor ve hukuki altyapının 2026 yılında tamamlanması planlanıyor.
