Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Şanlıurfa’daki Karahantepe kazılarında insanlık tarihine ışık tutacak nitelikte bir keşfi duyurdu. Ersoy’un “Tarihte bir ilk” sözleriyle açıkladığı buluntu, 12 bin yıl öncesine tarihlenen T biçimli bir dikilitaş üzerinde ilk kez insan yüzü betimlemesi içeriyor.
12 Bin Yıl Öncesinden Bugüne Uzanan Bir Bakış
Bakan Ersoy, kazılarda ortaya çıkarılan eserin detaylarına dair yaptığı açıklamada, “Keskin yüz hatları, derin göz çukurları ve belirgin burnuyla bu yüz, 12 bin yıl öncesinden bugüne uzanan bir bakışı taşıyor,” ifadelerini kullandı. Söz konusu taşın, Neolitik dönemin insan algısı ve estetik anlayışı açısından ezber bozacak bir örnek teşkil ettiğini vurguladı.
İnsan Yüzü İlk Kez T Biçimli Sütuna İşlendi
Karahantepe'de bugüne kadar bulunan dikilitaşlarda hayvan figürleri ve soyut semboller yer alırken, bu son keşif birebir insan yüzü tasvir edilmesi bakımından bir ilk olma özelliği taşıyor. Bakan Ersoy, “Neolitik çağ insanının kendini T biçimli sütuna işlediği ilk örnek olarak insanlık tarihine ışık tutuyor,” diyerek bu buluntunun simgesel değerine dikkat çekti.
Neolitik İfade Biçimlerinde Dönüm Noktası
Uzmanlara göre, bu figüratif tasvir, soyut sembollerden somut ve kişiselleştirilmiş anlatıma geçişin izlerini taşıyor. Bu da Neolitik dönemde yaşayan insanların, yalnızca doğa ile değil, aynı zamanda kendi varlıklarıyla da sembolik bir ilişki kurduğunu ortaya koyuyor. Yüz tasvirinin tanrılar, atalar ya da lider figürlerini temsil etme amacıyla işlenmiş olabileceği değerlendiriliyor.
Dünya Anıtlarıyla Kıyaslandığında Eşi Benzeri Yok
Kültür ve Turizm Bakanlığı, bu buluntunun Neolitik çağın simgesel dünyasını anlamada bir dönüm noktası olduğunu açıkladı. Buluntunun önemi, insanlık tarihindeki diğer anıtsal yapılarla karşılaştırıldığında daha da net anlaşılıyor:
- Mısır Piramitleri: 4.700 yıllık
- Stonehenge (İngiltere): 5.000 yıllık
- Karahantepe: 12.000 yıllık
Bu karşılaştırma, Karahantepe’yi sadece arkeolojik açıdan değil, kültürel ve sanatsal bağlamda da insanlık tarihinin en eski ritüel merkezlerinden biri haline getiriyor.
Kazı Ekibine Teşekkür, Bilime Katkıya Davet
Bakan Ersoy açıklamasının sonunda, “Anadolu’nun kadim topraklarında her keşif, ortak geçmişimizi biraz daha görünür kılıyor. Bu mirası korumaya, anlamaya ve dünyayla paylaşmaya devam ediyoruz,” diyerek Karahantepe kazı ekibine teşekkür etti. Bu keşfin, hem ulusal hem de uluslararası bilim camiasında yankı uyandırması bekleniyor.
Karahantepe nerede?
Karahantepe, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, Şanlıurfa il sınırları içerisinde yer almaktadır. Şanlıurfa'nın Haliliye ilçesine bağlı olan bu arkeolojik alan, Göbeklitepe’ye yaklaşık 35 kilometre mesafede, Tek Tek Dağları Milli Parkı içerisinde konumlanmıştır. Bölge, hem coğrafi hem de kültürel açıdan Mezopotamya’nın kuzeybatı ucunda yer almasıyla dikkat çekmektedir.
Arkeolojik olarak son derece zengin olan Karahantepe, Taş Tepeler Projesi kapsamında yürütülen kazı çalışmaları sayesinde günümüzde önemini giderek artırmaktadır. Göbeklitepe ile benzerlikler taşıyan T biçimli dikilitaşları, dairesel planlı yapıları ve ritüel amaçlı kullanıldığı düşünülen alanlarıyla Neolitik dönemin en etkileyici yerleşim alanlarından biri haline gelmiştir.
