İspanya’da ev sahibi olmanın cazibesi, giderek artan işgal riskiyle gölgeleniyor. Ezgi Mola’nın 2023’te satın aldığı Barcelona’daki evi, boş olduğu dönemde yasa dışı şekilde okupalar tarafından ele geçirildi. Sadece Mola değil, binlerce İspanyol ve yabancı yatırımcı aynı tehditle karşı karşıya. “Okupa hareketi” nedir, neden yasal boşluklardan faydalanabiliyor ve ev sahipleri hangi hukuki süreçlerle mücadele ediyor?
Ezgi Mola'nın Evi ‘Okupa’ların Hedefi Oldu
2023 yılında Barcelona’nın tarihi ve turistik El Born semtinden bir daire satın alan Ezgi Mola, kısa süre önce evine yerleşen yabancı kişilerle ilgili kötü haberi aldı. Ünlü oyuncunun evine, kimliği belirsiz bir grup “okupa” yerleşti. Mola’nın şehirde yaşayan arkadaşı, yaptığı son ziyarette evde başkalarının yaşadığını tespit etti. Olayın ardından Mola, yasal süreci başlattı. Ancak İspanya’daki yasalar bu konuda ev sahiplerinin elini kolunu bağlıyor.
Okupa Hareketi Nedir?
Okupa hareketi, İspanya’da 1980’lerden bu yana varlığını sürdüren, boş ya da terk edilmiş mülklerin izinsiz olarak işgal edilmesiyle ortaya çıkan sosyal bir hareket. “Ocupar” (işgal etmek) fiilinden türeyen bu kavram, özellikle Madrid ve Barselona gibi büyük şehirlerde ekonomik krizler, evsizlik ve yüksek kiralar nedeniyle yaygınlaşmıştır.
Hareketin savunucuları, kullanılmayan gayrimenkullerin kamusal yarar gözetilerek işgal edilmesini “barınma hakkı” çerçevesinde değerlendiriyor. Ancak mülk sahipleri açısından durum çok daha karmaşık: Evlerine izinsiz giren işgalcileri çıkarmak aylar, hatta yıllar sürebiliyor.
İspanya'da Yasal Süreç Nasıl İşliyor?
İspanya’da yürürlükteki yasalar, bir mülke izinsiz giren kişilerin tahliyesini oldukça zorlaştırıyor. Eğer işgalciler bir süre boyunca evde kesintisiz kalmışsa, ev sahibinin doğrudan müdahale etmesi mümkün olmuyor. Tahliye işlemi için mahkeme kararı gerekiyor ve bu süreç genellikle çok uzun sürüyor.
Bu durum, ikinci evini kullanan ya da yatırım amacıyla mülk edinen yabancılar için ciddi bir risk teşkil ediyor. Birçok ev sahibi, bu sebeple evini uzun süre boş bırakmaktan veya kiraya vermekten çekiniyor.
Sosyal Adalet mi, Mülkiyet İhlali mi?
Okupa hareketi, İspanya’da derin bir toplumsal bölünmenin de sembolü haline geldi. Bir yanda barınma hakkını savunan sosyal gruplar, diğer yanda yasal mülkiyet haklarını korumaya çalışan ev sahipleri var. Özellikle büyük şehirlerdeki konut krizi, bu tür işgallerin zeminini hazırlıyor.
Hükümet ise bu karmaşık denklemde hem sosyal adalet ihtiyacını hem de özel mülkiyet hakkını dengede tutmaya çalışıyor. Son yıllarda birçok siyasi parti, tahliye süreçlerinin hızlandırılması ve işgal edilen mülklere dair cezai yaptırımların artırılması yönünde reform çağrıları yapıyor.
Okupa Hareketi Uluslararası Yatırımcıyı da Etkiliyor
Ezgi Mola örneğinde olduğu gibi, İspanya’dan ev alan yabancı yatırımcılar da okupa tehdidiyle karşı karşıya kalabiliyor. Uzmanlar, İspanya’da mülk edinmek isteyenlere, evi uzun süre boş bırakmamalarını ve güvenlik önlemlerini artırmalarını tavsiye ediyor.
İspanya’da Gayrimenkul Sahibi Olmak Riskli mi?
Ezgi Mola’nın yaşadığı olay, İspanya’daki “okupa” meselesini yeniden gündeme taşıdı. Boş mülklerin izinsiz işgal edilmesi sadece bireysel değil, sistemsel bir sorun haline gelmiş durumda. Bu nedenle İspanya’da ev almayı düşünenlerin, hukuki danışmanlık alarak hareket etmesi ve potansiyel risklere karşı hazırlıklı olması büyük önem taşıyor.
