İzmir Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde İzmir Planlama Ajansı (İZPA) tarafından yürütülen 2054 İzmir Nazım İmar Planı (İzmir NİP2054) çalışmaları, kentin gelecek 50 yılını şekillendirecek kapsamlı bir planlama süreci olarak devam ediyor. “İzmir için ne yapılmalı?” sorusu etrafında oluşturulan plan, yeşil, dijital ve sosyal dönüşümü odağına alarak “iyi yaşam şehirciliği” anlayışını merkeze koyuyor.
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, planı kentin geleceğine yön verecek uzun soluklu bir yol haritası olarak tanımladı. Tugay, bu planın yalnızca teknik bir belge değil, İzmir’in geleceğine dair “yaşayan bir sözleşme” niteliği taşıdığını ifade etti.
Yeni küresel dinamikler yeni planı zorunlu kıldı
İZPA Başkanı Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu tarafından sunulan planın detaylarında, İzmir’in geçmiş planlama süreçlerinden bu yana önemli bir değişim yaşadığına dikkat çekildi.
1973, 2007 ve 2017 yıllarında hazırlanan üç büyük Nazım İmar Planı’nın her birinin dönemsel dinamiklere yanıt verdiği, ancak iklim krizi, afet riski ve dijital dönüşüm gibi küresel değişimlerin İzmir için yeni bir planlama paradigmasını zorunlu kıldığı belirtildi.
Yeni plan, 2025 vizyonuyla birlikte “yeşil, dijital ve sosyal dönüşüm” temelleri üzerine inşa ediliyor.
Katılımcı ve iklim akıllı bir planlama anlayışı
İzmir NİP2054; Vizyon 74 ve Misyon Kent 2030 stratejik çerçevelerinin kesişim noktasında konumlanıyor. Plan, katılımcı, kapsayıcı ve dirençli bir kent modeli ortaya koymayı hedefliyor.
İzmir; denizel, merkez kent, çeper ve kırsal alanlar olmak üzere dört mekânsal katmanda ele alınıyor. Bu yaklaşım, kent genelinde “Kent Alfabesi” adı verilen ortak bir kavramsal ve görsel dilin geliştirilmesini öngörüyor.
Planlama süreci, World Café oturumları, yurttaş meclisleri, kırsal çalışma grupları ve Misyon Kent Eylem Laboratuvarı gibi katılımcı platformlar üzerinden ilerliyor. Farklı yaş gruplarından yurttaşların katıldığı çalışmalarda en yaratıcı katkıların çocuklardan geldiği de kaydedildi.
Dört ana sektör, tek vizyon
Plan, İzmir’in gelişimini Konut, Sanayi-Ticaret, Tarım ve Turizm olmak üzere dört temel sektörde ele alıyor.
Bu sektörler; iklim ve yeşil altyapı, mekânsal metabolizma, sosyal uyum ve kent teknolojileri eksenlerinde değerlendiriliyor. Böylece İzmir’in ekolojik, sosyal ve ekonomik gelişiminin bütüncül biçimde izlenebilir hale getirilmesi amaçlanıyor.
