UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan Muğla'nın Seydikemer ilçesindeki Letoon Kutsal Alanı’nda bulunan antik tiyatronun aslına uygun restore edilmesi için kapsamlı bir çalışma başlatıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın "Geleceğe Miras" projesi kapsamında desteklenen restorasyon çalışmaları, bölgenin kültürel mirasını koruma ve yeniden canlandırma hedefiyle yürütülüyor.
8 Bin Kişilik Tiyatro Yeniden Canlanacak
Kumluova Mahallesi’nde yer alan Letoon Kutsal Alanı, Antalya’nın Kaş ilçesindeki Xanthos Antik Kenti ile birlikte 1988 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne dahil edildi. Antik dönemde Likya medeniyetinin dini merkezi olarak kabul edilen bu kutsal alanda yer alan tiyatro, yaklaşık 8 bin kişilik kapasitesiyle tüm Likya Birliği’ne hizmet etmiş önemli bir kültürel yapı olarak öne çıkıyor.
Letoon Kazı Başkanı ve Atatürk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Kasapoğlu’nun liderliğinde yürütülen 2025 yılı kazı çalışmalarında, tiyatronun iç dolgusu tamamen temizlenerek yapının orijinal formuna uygun şekilde restore edilmesi hedefleniyor.
Kutsal Şenliklerin Merkeziydi
Kasapoğlu, antik tiyatronun geçmişte Likya halkının düzenlediği kutsal şenliklere ev sahipliği yaptığını belirterek, “Tiyatro sadece bir mimari yapı değil; bölgenin sosyal, dini ve kültürel hafızasının bir parçasıdır. Kazı ve restorasyon tamamlandığında tiyatronun kültürel etkinlikler için yeniden kullanılmasını planlıyoruz” dedi.
Letoon: Üç Tanrıya Adanmış Bir Merkez
Letoon Kutsal Alanı, adını tanrıça Leto’dan alıyor ve onun çocukları Apollon ile Artemis’e adanmış tapınakları barındırıyor. Alan, aynı zamanda 1973 yılında keşfedilen ve Likçe, Grekçe ve Aramice dillerinde yazılmış üç dilli yazıt sayesinde UNESCO tarafından özel olarak önemseniyor. Bu yazıt, Likya dilinin çözülmesine önemli katkılar sağlamıştı.
Kasapoğlu, bu özelliğin alanı tüm Likya Birliği için kutsal kıldığını vurgulayarak, Letoon’un sadece bir dini merkez değil aynı zamanda çok dilli ve çok kültürlü bir geçmişe sahip benzersiz bir arkeolojik miras olduğunu belirtti.
Leto Tapınağı İçin Dijital Restorasyon Hedefi
Letoon’daki bir diğer büyük restorasyon projesi ise Leto Tapınağı’na odaklanıyor. Bugüne kadar yaklaşık 1360 mimari bloğu tespit edilen tapınağın dijital belgeleme yöntemiyle üç boyutlu olarak ayağa kaldırılması planlanıyor. Kasapoğlu, "Tüm taşlarıyla birlikte tapınağın sanal bir modelini oluşturmayı ve bu modeli temel alarak sahada hızlı bir şekilde restorasyonu gerçekleştirmeyi hedefliyoruz" diyerek, projenin Batı Anadolu’daki en bütüncül antik tapınak rekonstrüksiyonlarından biri olabileceğini söyledi.
Likya Yolu Üzerinde, Gece Müzeciliğine Açık Olacak
Letoon Kutsal Alanı, tarihi Likya Yolu güzergahında yer alıyor ve her yıl çok sayıda yerli ve yabancı turisti ağırlıyor. Yapılacak çalışmalarla birlikte alanın ışıklandırılarak gece müzeciliğine açılması da planlanıyor. Böylece ziyaretçiler, tarihle iç içe bir deneyim yaşarken bölge turizmine de önemli katkılar sağlanacak.
Kasapoğlu, güneydeki kutsal su kaynağı ve Hadrian Çeşmesi’nde yürütülen kazıların tamamlanmak üzere olduğunu, bu alanların da restorasyon planına dahil edildiğini sözlerine ekledi.
Kültürel Miras, Ekonomik Kazanca Dönüşüyor
Restorasyon çalışmaları yalnızca kültürel değil, ekonomik açıdan da bölgeye değer katacak. UNESCO tescilli bir alanın ayağa kaldırılması, özellikle yabancı turistlerin ilgisini daha fazla çekecek ve bölgedeki turizm potansiyelini artıracak. Kasapoğlu, “Letoon sadece geçmişi değil, geleceği de şekillendirecek bir merkez olma yolunda ilerliyor” diyerek projenin önemine dikkat çekti.
