Aydın’ın Efeler ilçesinde yer alan ve geçmişi binlerce yıla dayanan Tralleis Antik Kenti’nde önemli bir tarih yeniden canlandırılıyor. Roma dönemine ait 2 bin yıllık hamam kompleksinin merkezindeki devasa yüzme havuzu, yürütülen kazı ve restorasyon çalışmalarıyla yakın gelecekte yeniden suyla buluşacak. Yetkililer, havuzun restorasyonunun 2025 yılı sonunda tamamlanarak ziyarete açılacağını açıkladı.
Kazılar "Geleceğe Miras" Projesi Kapsamında Sürdürülüyor
Tralleis Antik Kenti'nde yürütülen kazı çalışmaları, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Çekilmez başkanlığında devam ediyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın "Geleceğe Miras" projesi kapsamındaki kazılar bu yıl özellikle antik hamam kompleksine odaklandı.
Yaklaşık 40 bin metrekarelik bir alana yayılan hamam kompleksi, Anadolu’daki en büyük antik hamamlardan biri olarak öne çıkıyor. Roma İmparatorluğu döneminde sosyal yaşamın merkezlerinden biri olan bu yapının, yalnızca temizlik değil, aynı zamanda sosyalleşme ve eğitim alanı olarak da kullanıldığı belirtiliyor.
200 Kişilik Dev Havuz Gün Yüzüne Çıktı
Kazı çalışmalarının geldiği son aşamayı değerlendiren Prof. Dr. Murat Çekilmez, antik havuzun büyük kısmının gün yüzüne çıkarıldığını ve oldukça iyi korunmuş bir durumda olduğunu söyledi. 200 kişilik kapasiteye sahip olan bu havuzun antik dönemde yaz sıcaklarından korunmak amacıyla kullanıldığını ifade eden Çekilmez, “Aydın antik çağda da bugünkü gibi çok sıcak bir yerdi. Bu nedenle büyük hamam kompleksleri ve havuzlar vazgeçilmezdi,” dedi.
2025 yılının sonuna kadar havuzun tamamen kazılarak restore edilmesinin planlandığını aktaran Çekilmez, restorasyonun ardından havuza yeniden su verilerek, yapının antik dönem işlevine benzer bir görünüm kazanmasının amaçlandığını belirtti.
Katman Katman Tarih: Roma'dan Bizans’a Uzanan İzler
Kazı sırasında yaklaşık 6 metre yüksekliğe ulaşan dolgu tabakalarının kaldırılmasıyla Roma ve Bizans dönemlerine ait çeşitli mimari katmanlar ortaya çıkarıldı. Bu durum, hamam kompleksinin yüzlerce yıl boyunca farklı uygarlıklar tarafından kullanıldığını ve dönüştürüldüğünü ortaya koyuyor.
Çekilmez, “Tralleis sadece bir yerleşim yeri değil, aynı zamanda bölgenin üretim ve ticaret merkezlerinden biriydi. Bu zenginliğin izlerini gymnasium ve hamam gibi büyük kamusal yapılarında da görebiliyoruz,” diyerek antik kentin ekonomik gücünün mimariye nasıl yansıdığına dikkat çekti.
Nadir Bulunan Bir Mimari: Hamam-Gymnasium Kompleksi
Tralleis’teki hamam kompleksinin bir diğer önemli özelliği ise, gymnasium (spor ve sosyalleşme alanı) ile entegre bir şekilde planlanmış olması. Bu tür yapılar, antik dönemde özellikle Anadolu’da nadiren görülüyor. Prof. Dr. Çekilmez, bu birleşik yapının yalnızca beden sağlığı değil, zihinsel ve sosyal gelişim için de kullanıldığını vurgulayarak, Tralleis’in antik çağda ne denli gelişmiş bir kent olduğunu gözler önüne serdi.
Tralleis’in Canlanmasıyla Aydın Turizmi de Şahlanabilir
2 bin yıllık havuzun ve çevresindeki kompleksin tamamlanmasıyla birlikte Tralleis Antik Kenti’nin bölge turizmi açısından çok daha cazip hale gelmesi bekleniyor. Restorasyon sürecinin ardından bölgeye yerli ve yabancı turistlerin ilgisinin artması, Aydın'ın kültürel turizm potansiyelini daha da yukarıya taşıyabilir.
Antik çağın görkemli mirasını gün yüzüne çıkarmak için sürdürülen bu çalışmalar, yalnızca geçmişi aydınlatmakla kalmıyor; aynı zamanda bugünün ziyaretçilerine tarihle iç içe, eşsiz bir deneyim sunmayı vaat ediyor. Tralleis'in yeniden suyla buluşacak havuzu, bu yolculuğun simgelerinden biri olmaya aday.
