ABD Başkanı Donald Trump ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Güney Kore’nin Busan kentinde yaptıkları yüz yüze görüşmede, iki ülke arasında son yıllarda tırmanan ekonomik ve diplomatik gerilimi yumuşatma yönünde önemli adımlar attı. Trump, görüşme sonrası yaptığı açıklamada, “Birçok konuda hemfikiriz, uzun vadede fantastik bir ilişki kuracağımıza inanıyorum.” dedi. Bu buluşma, Trump’ın yeniden başkanlık görevine dönmesinden sonra iki liderin ilk yüz yüze görüşmesi oldu. Çin lideri Şi, görüşmenin başında yaptığı açıklamada, “Çin’in kalkınması, ABD’nin ‘Amerika’yı yeniden büyük yapma’ vizyonuyla çelişmiyor.” ifadesiyle rekabet yerine iş birliği çağrısı yaptı. Şi, iki ülkenin “dost ve ortak olmasının hem tarihsel bir ders hem de küresel bir zorunluluk” olduğunu belirterek, ilişkilerin doğru rotada ilerlemesi için liderlerin rehberlik etmesi gerektiğini vurguladı. Trump ise görüşmede “çok sayıda konuda uzlaşıya varıldığını” söyledi ve Çin’in “büyük bir ülkenin büyük bir lideri” tarafından yönetildiğini belirtti.
Ticaret ve Tarife Konularında Uzlaşma
Trump, görüşme sonrasında uçakta yaptığı açıklamada, Çin’in ABD’den büyük miktarlarda soya fasulyesi ve tarım ürünü satın alımına başlayacağını söyledi. Bu adımı “iyi niyet göstergesi” olarak nitelendiren Trump, fentanil maddesi ve öncül kimyasalların kontrolü konusunda da Çin’den “sert önlemler” sözü aldıklarını belirtti. Trump, “Bu konuda ilerleme sağladıkları için Çin’e uygulanan yüzde 20’lik gümrük vergisini yüzde 10’a düşürdüm.” açıklamasını yaptı. Böylece ABD’nin Çin’e uyguladığı ortalama tarife oranı yüzde 47’ye geriledi. Trump, uzun süredir iki ülke arasında krize neden olan nadir toprak elementleri üzerindeki kontrol tedbirlerinin Çin tarafından bir yıllığına askıya alınacağını duyurdu. Bu adım, küresel tedarik zincirinin rahatlaması ve teknoloji üretiminde yaşanan sıkışıklığın azalması açısından kritik bir gelişme olarak değerlendirildi. ABD lideri, “Artık bu alanda hiçbir engel kalmadı. Çin üretmeye, biz de satın almaya devam edeceğiz.” ifadesini kullandı.
Fentanil, Ukrayna ve Tayvan Başlıkları
Görüşmede fentanil kaçakçılığı, Ukrayna savaşı ve küresel güvenlik başlıkları ele alınırken, Trump, Tayvan konusunun gündeme gelmediğini söyledi. ABD Başkanı, Çin’in Ukrayna’da savaşın sona erdirilmesine yönelik ABD çabalarına destek vermeyi taahhüt ettiğini açıkladı. “Petrol konusunu konuşmadık ama savaşın bitmesi için birlikte çalışacağız.” diyen Trump, görüşmenin genel atmosferini “10 üzerinden 12” olarak nitelendirdi. Görüşmenin ardından Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla Pentagon’a nükleer silah testlerine “derhal başlama” talimatı verdiğini duyurdu. Trump, “Diğer ülkelerin test programları nedeniyle Savunma Bakanlığı’na nükleer silahlarımızı test etmeye başlaması talimatını verdim.” ifadelerini kullanarak, bu kararın ABD’nin küresel caydırıcılığını koruma amacı taşıdığını söyledi. Trump ayrıca, “Rusya ikinci, Çin üçüncü sırada ama beş yıl içinde eşitlenecekler. Bu nedenle başka seçeneğim yok.” değerlendirmesinde bulundu.
Karşılıklı Ziyaretler ve Yeni Takvim
Trump, Nisan 2026’da Çin’i ziyaret edeceğini, Şi Cinping’in de ilerleyen dönemde Washington’a geleceğini açıkladı. İki liderin ticaret ve güvenlik alanlarında oluşturacağı “ortak çalışma grupları”nın yıl sonuna kadar müzakereleri tamamlaması bekleniyor. Busan’daki Trump–Şi zirvesi, iki süper gücün uzun süredir donmuş ilişkilerinde temkinli bir yumuşama sürecine işaret ediyor. Uzmanlara göre bu görüşme, ABD’nin ekonomik baskı araçlarını yeniden kalibre ettiği, Çin’in ise jeopolitik dengeyi korumak için diplomatik esneklik kazandığı bir dönemin başlangıcı olabilir. Ancak gözlemcilere göre, iki liderin verdiği “iyimser mesajlar”a rağmen stratejik rekabet sona ermiş değil — yalnızca yeniden tanımlanıyor.
