Türkiye'nin su ürünleri ihracatında 2024 yılının ilk yarısında önemli bir artış kaydedildi. Sektör, geçen yılın aynı dönemine kıyasla ihracatını yüzde 4 artırarak 973 milyon 820 bin dolarlık döviz geliri elde etti. Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği verilerine göre, bu artışta başta Türk somonu olmak üzere birçok ürün grubu etkili rol oynadı.
Levrek, Çipura ve Türk Somonu Başrolde
Ocak-haziran döneminde Türkiye, toplam 132 bin 500 ton su ürününü 78 ülkeye ihraç etti. En fazla döviz girdisi sağlayan ürün levrek oldu. 302 milyon 962 bin dolarlık ihracat geliriyle listenin başında yer alan levreği, 273 milyon 690 bin dolarla çipura ve 217 milyon 109 bin dolarla Türk somonu izledi.
Özellikle Türk somonunda dikkat çeken bir artış yaşandı. 2023'ün aynı dönemine göre yüzde 17’lik artış kaydeden Türk somonu, dönem içinde ihracatını en fazla artıran ürün oldu. Karadeniz’in serin sularında yetiştirilen bu değerli tür, Türkiye’nin ihracat hacmine kayda değer bir katkı sunuyor.
Rusya İlk Sırada, Avrupa Takipte
Sektörün ihracat haritasına bakıldığında Rusya en büyük pazar konumunu koruyor. Rusya’nın ardından İtalya, Hollanda, Yunanistan ve İngiltere gibi Avrupa ülkeleri Türkiye’den en fazla su ürünü ithal eden ülkeler arasında yer aldı. Bu tablo, Türk su ürünlerinin Avrupa pazarında giderek artan bir talep gördüğünü de ortaya koyuyor.
İhracatta Tonaj Düşse de Gelir Arttı
Türkiye Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Sinan Kızıltan, sektörün ilk yarı performansını değerlendirerek önemli açıklamalarda bulundu. Kızıltan, tonajda hafif bir gerileme yaşansa da ihracat birim fiyatlarında yaklaşık yüzde 20'lik bir artış olduğuna dikkat çekti. Bu sayede toplam ihracat gelirinin yükseldiğini belirtti.
"İlk 6 ayda 1 milyar dolarlık hedefe çok yaklaştık. Yılın ikinci yarısında da benzer bir performans öngörüyoruz. Böylelikle yıl sonunda 2 milyar doların üzerinde ihracat gerçekleştirerek yeni bir rekor kırmayı hedefliyoruz," diyen Kızıltan, sektörün kararlı ilerleyişine işaret etti.
Karadeniz’den Yükselen Değer: Türk Somonu
Türk somonunun ihracattaki yükselişi, Karadeniz bölgesinin üretim potansiyelini bir kez daha gözler önüne serdi. İlk 6 ayda yaklaşık 32 bin ton Türk somonu üretildiğini belirten Kızıltan, bu ürünlerin yıl sonuna kadar tamamen ihraç edileceğini ve bu ihracattan 500 ila 600 milyon dolarlık gelir beklendiğini ifade etti.
“Türk somonu aslında bir alabalık türü. Ancak soğuk sularda büyütüldüğünde somon lezzeti ve görünümüne ulaşıyor. İşleme ve fileto teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte bu ürün daha fazla ülkeye ulaşacak kapasiteye sahip. Karadeniz'e yapılacak yatırımlarla 2032, en geç 2035 yılına kadar Türk somonu ihracatından 1 milyar doların üzerinde gelir hedefliyoruz,” diye konuştu.
Avrupa’da Arz Daralması, Türkiye’ye Avantaj Sağladı
Küresel su ürünleri piyasasında yaşanan arz sıkıntıları da Türkiye için bir fırsat sundu. Avrupa’daki üretimdeki düşüş, Türk ürünlerinin daha fazla talep görmesini sağladı. Kızıltan, bu dönemde Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sağladığı desteklerin de büyük rol oynadığını vurguladı.
Yeni Rekorlar Ufukta
Türkiye su ürünleri sektörü, hem üretim kalitesi hem de pazar çeşitliliğiyle dikkat çeken bir büyüme sergiliyor. 2024 yılının tamamında 2 milyar dolarlık ihracat barajının aşılması beklenirken, sektör temsilcileri bu yükselişin sürdürülebilirliği için Ar-Ge, işleme teknolojileri ve lojistik yatırımlarının artırılması gerektiğini belirtiyor.
