Anadolu’nun binlerce yıllık tarım kültürü, Türkiye’yi dünyanın önde gelen gıda üreticilerinden biri haline getirdi. Bereketli toprakları, dört mevsimiyle zengin ürün çeşitliliği sunan ülke, son 22 yılda gıda ihracatını 9 kat artırarak küresel pazarın yüzde 1,5’ini elinde bulunduruyor.
Avrupa'da lider, dünyada 8. sırada
24 milyon hektarlık ekim alanında üretim yapan Türk çiftçisi, 2024 verilerine göre 137 milyon ton bitkisel üretim gerçekleştirdi. Türkiye, 74 milyar dolarlık tarımsal hasılayla Avrupa’da lider, dünyada ise sekizinci sırada yer alıyor. 2024 sonu itibarıyla tarım ürünleri ihracatı 36 milyar doları, bunun 28,5 milyar dolarlık bölümünü gıda ürünleri oluşturdu. Ege İhracatçı Birlikleri (EİB), bu toplamın 7,5 milyar dolarlık kısmını tek başına gerçekleştirerek ülke ihracatına yüzde 22 katkı sağladı.
Türk çiftçisi, dünya sofralarında
Türkiye; fındık, incir, kayısı, ayva, defne, kekik, sofralık zeytin, levrek, çipura ve haşhaş tohumu üretiminde dünya lideri konumunda. Bal, kavun, karpuzda ikinci; mercimek, antepfıstığı, kestane, vişne ve mandalinada ise üçüncü sırada yer alıyor. Süt üretiminde Avrupa üçüncüsü, sığır eti üretiminde Avrupa birincisi olan Türkiye, tavuk eti ve yumurta üretiminde de kıtanın en güçlü tedarikçileri arasında.
Güvenilir ve sürdürülebilir bir gıda tedarikçisi
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, Türkiye’nin tarım ve gıda sektöründe bir başarı hikayesi yazdığını belirtti. 2002’de 3,7 milyar dolar olan ihracatın, 2024’te 32,6 milyar dolara ulaştığını hatırlatan Uçak, Türkiye’nin artık yalnızca hammadde değil, katma değerli ve işlenmiş ürünlerle dünya pazarında güçlü bir oyuncu haline geldiğini söyledi. Afrika’dan Uzak Doğu’ya, Avrupa’dan Amerika’ya kadar geniş bir coğrafyaya ihracat yapan Türkiye, sadece 2024’te 60 milyon ton meyve-sebze üretimiyle hem iç tüketimi karşıladı hem de 6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
Çekirdeksiz kuru üzüm, kayısı ve incirde dünya birincisi
Ege İhracatçı Birlikleri Sürdürülebilirlir ve Organik Ürünler Koordinatörü Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık, Türkiye’nin kuru incir, üzüm ve kayısıda dünya lideri olduğunu belirtti. 2024’te kuru meyve ihracatı 1 milyar 850 milyon dolar seviyesine ulaştı. Işık, sektörün sürdürülebilirlik alanında INC Excellence in Sustainability ödülüne layık görüldüğünü ifade etti.
Gıda ihracatının en güçlü sektörü
Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller Birliği Başkanı Bedri Girit, 2025’in ilk dokuz ayında 2,8 milyar dolarlık ihracat yapıldığını açıkladı. Levrek, çipura ve Türk somonunda dünya pazarındaki liderliği koruyan Türkiye, kanatlı etinde 523 milyon, süt ürünlerinde 298 milyon dolar ihracata imza attı. Ege Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar Birliği Başkanı Muhammet Öztürk, sektörün 2025’in ilk dokuz ayında 9 milyar dolarlık ihracatla gıda ihracatında lokomotif konumda olduğunu söyledi. Bitkisel yağ, çikolatalı ürünler ve unlu mamullerde artış oranı yüzde 30’un üzerine çıktı.
Sofralık zeytin ihracatında yeni bir rekor
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Emre Uygun, Türkiye’nin zeytin ve zeytinyağında dünyanın sayılı üreticileri arasında yer aldığını vurguladı. 2024/2025 sezonunda sofralık zeytin ihracatı yüzde 25 artışla 255 milyon dolara yükseldi. Ege Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri Birliği Başkanı Ali Fuat Gürle ise defne, kekik, adaçayı ve biberiye gibi odun dışı orman ürünlerinde Türkiye’nin küresel ölçekte güçlü bir tedarikçi olduğunu belirtti.
