Akciğer kanseri uzun yıllardır sigara ile özdeşleştirilse de yeni veriler, sigara içmeyen bireylerde de hastalığın ciddi bir yükseliş gösterdiğini ortaya koyuyor. Medicana International İzmir Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Merda Erdemir Işık, bu durumu halk sağlığı açısından kritik bir gelişme olarak değerlendirdi. Dünya genelinde akciğer kanserinin, kansere bağlı ölümlerde ilk sırada yer aldığına dikkat çeken Dr. Işık, kadınlar ve genç yaş gruplarında görülen artışın çarpıcı boyutlara ulaştığını vurguladı.
Hava kirliliği en büyük tehditlerden biri
Uzmanlar, sigara içmeyen bireylerde akciğer kanseri riskini artıran başlıca nedenler arasında hava kirliliğini öne çıkarıyor. PM2.5 partikül maddesi, radon gazı, pasif içicilik, genetik yatkınlık ve kapalı ortamlardaki toksinler akciğer sağlığı üzerinde ciddi tehdit oluşturuyor. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi metropollerde hava kalitesinin düşük olması, sigara içmeyen bireylerde bile kansere zemin hazırlıyor.
Kadınlar risk altında
Vaka analizleri, sigara kullanmayan kadınlar arasında adenokarsinom tipi akciğer kanserinin daha sık görüldüğünü ortaya koyuyor. Kadınların akciğer dokusunun çevresel toksinlere karşı daha hassas olması, hormonal etkilerle birleştiğinde riski katlıyor. Şehir yaşamının getirdiği yoğun hava kirliliği de kadınların kanser riskini artıran başlıca faktörler arasında yer alıyor.
Belirtiler çoğu zaman gözden kaçıyor
Sigara içmeyen bireylerde akciğer kanserinin çoğunlukla geç fark edildiğini belirten Uzm. Dr. Işık, geçmeyen öksürük, nefes darlığı, tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonları, göğüs ağrısı, ses kısıklığı ve ani kilo kaybı gibi belirtilerin ciddiye alınması gerektiğini ifade etti. Erken tanının hayat kurtardığını hatırlatarak, düşük risk algısının tanıda gecikmelere neden olduğunu söyledi.
Uzmanından korunma önerileri
Hava kirliliği kaynaklı riskleri azaltmak için bazı önlemler öneren Dr. Işık, HEPA filtreli hava temizleyicilerin kullanılmasını, yoğun trafik saatlerinde dış mekânda bulunmaktan kaçınılmasını ve ev ortamının düzenli havalandırılmasını önerdi. Mutfaklarda aspiratör kullanımının ihmal edilmemesi gerektiğini belirterek, radon gazı ölçümlerinin de özellikle zemin katta yaşayanlar için önemli olduğunu kaydetti.
