Metabolizmanın yalnızca kilo kontrolüyle sınırlı olmadığını vurgulayan Medicana International İzmir Hastanesi Endokrinoloji Uzmanı Uzm. Dr. Aysel Mammadyarzada, bu sürecin hücre yenilenmesinden enerji üretimine, besinlerin işlenmesinden hormon dengesine kadar tüm biyokimyasal faaliyetleri kapsadığını belirtti. Nefes almak, yürümek, hatta uyumak bile metabolik faaliyetlerin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Her bireyin metabolizması farklı işliyor
Metabolizma hızının; yaş, cinsiyet, genetik yapı, beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite düzeyinden etkilendiğini ifade eden Dr. Mammadyarzada, bazı durumlarda tiroit, insülin ve cinsiyet hormonlarının incelenmesi gerektiğini vurguladı. Doğru tanı için yalnızca klinik şikâyetlere değil, hormonal dengeye de bakılması gerektiğini belirtti.
İnsülin direnci kilo vermeyi zorlaştırıyor
Kilo vermekte zorlanan bireylerde sıklıkla insülin direncine rastlandığını belirten Dr. Mammadyarzada, bu durumun yalnızca kan şekeriyle sınırlı olmadığını, enerji dengesini tümden etkileyen bir tablo olduğunu söyledi. Uzun süreli yanlış beslenme ve hareketsiz yaşam tarzının hücrelerin insüline yanıtını zayıflattığını, bunun da karın bölgesinde yağlanmaya ve metabolik sendrom riskine zemin hazırladığını aktardı.
Kadın ve erkek metabolizması arasında fark var
Hormon düzeylerinin yaşla birlikte değiştiğine dikkat çeken Dr. Mammadyarzada, kadınlarda östrojenin, erkeklerde ise testosteronun yağ dağılımı ve kas kütlesi üzerinde belirleyici rol oynadığını söyledi. Menopoz ve andropoz dönemlerinde metabolizmanın yavaşlayabileceğini belirten uzman, bu süreçlerde sağlıklı beslenme ve düzenli fiziksel aktivitenin hayati önem taşıdığını ifade etti.
Metabolizma yalnızca hormonlara bağlı değil
Kliniğe başvuran birçok bireyde metabolizma yavaşlığına bağlı hipotiroidi, D vitamini ve demir eksikliği gibi sorunlara rastlandığını belirten Dr. Mammadyarzada, metabolizmanın yalnızca hormonlardan ibaret olmadığını; genetik yapı, uyku düzeni, stres düzeyi, beslenme alışkanlıkları ve fiziksel hareketlilik gibi faktörlerin de bu süreci etkilediğini söyledi.
Sağlıklı bir metabolizma için öneriler
Sağlıklı bir metabolizma için önerilen adımlar arasında düzenli uyku, üç ana ve iki ara öğünlü dengeli beslenme, yeterli su tüketimi, düzenli egzersiz, kişiye özel diyet planları ve belirli aralıklarla yapılan hormon testleri yer alıyor. Uzun süreli açlığın vücutta stres hormonlarını artırarak kan şekeri dengesini bozabileceğine dikkat çeken Dr. Mammadyarzada, sık ama dengeli öğünlerle metabolizmanın daha iyi çalışacağını belirtti. Kafein tüketiminin sınırlandırılması ve yalnızca gerekli durumlarda besin takviyesi alınması gerektiğini de hatırlatan uzman, metabolizma dengesinin sağlıklı bir yaşamın temel taşı olduğunu vurguladı.
