İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi Kimya Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Rumeysa Tutar, kuaförlerden topladığı atık insan saçlarını değerlendirerek, cerrahi dikiş ve yara bandına alternatif olabilecek enjekte edilebilir doku yapıştırıcı malzeme geliştirdi.
Çalışma, İstanbul Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa’nın ortaklığıyla faaliyet gösteren Entertech İstanbul Teknokent bünyesinde, TÜBİTAK 1812 Girişimcilik Destek Programı kapsamında kurulan Mplusheal Biyoteknoloji A.Ş. çatısı altında yürütüldü.
Saçtan Keratine, Keratinden Doku Yapıştırıcıya
Tutar, kadın kuaförleri ve berberlerden topladığı boyasız ve kimyasal işlem görmemiş saçları özel yöntemlerle çözeltiye dönüştürdü. Çözünme, diyaliz ve kurutma süreçlerinin ardından elde edilen yüksek verimli, suda çözünebilen düşük molekül ağırlıklı keratin, laboratuvar ortamında yeniden işlendi.
Keratinin PBS (fosfat tamponlu tuz çözeltisi) ile karıştırılması sonucu elde edilen kompozit malzeme, vücut yaralarının üzerine şırınga yoluyla uygulanabiliyor. Malzeme, kanla temas ettiğinde elastik bir yapı kazanıyor, dokuya yapışıyor ve yara bandı ya da dikiş görevi görüyor.
Dr. Tutar, bu yöntemin avantajını şu sözlerle anlattı:
"Ürün ışık kaynağına ihtiyaç duymadan dokuyla temas ettiğinde kendi kendine jelleşiyor. Hidrojel yapıda olduğu için kanı bir sünger gibi emiyor ve immünolojik etkileri oldukça düşük."
Fikir Tırnak Yaralanmalarından Doğdu
Proje fikri ilk olarak 2021 yılında, Türkiye’de acil servislere yılda yaklaşık 5 milyon kişinin başvurduğu tırnak yatağı yaralanmalarına çözüm arayışı sırasında ortaya çıktı.
Tutar, doktora araştırmaları için bulunduğu Kaliforniya Üniversitesi Los Angeles (UCLA) döneminde mesane yaralanmaları üzerine çalışırken, Türkiye’ye döndüğünde keratin yoğunluğu nedeniyle saç atıklarını değerlendirmeye yöneldi.
"Keratin çok değerli bir protein. Hayvan tüylerinden elde edilen keratin kozmetikte sıkça kullanılıyor. Biz, insana en uygun formu geliştirmek için insan saçını tercih ettik." diyen Tutar, 7 aylık yoğun bir laboratuvar sürecinin ardından kendi yöntemlerini geliştirdiklerini belirtti.
İnsan Saçının Gücü
İnsan saçının %65 ila %90 oranında keratin içerdiğini vurgulayan Tutar, geliştirdikleri yöntemle yüksek verimli ve hızlı şekilde keratin elde ettiklerini söyledi. Elde edilen proteinin düşük molekül ağırlıklı olması, hem doku yapıştırıcı çalışmasında hem de ileride planlanan diğer biyoteknolojik projelerde önemli bir avantaj sağlıyor.
Ticarileşme Hedefi
Yüzde 100 yerli imkânlarla geliştirilen bu biyoteknolojik ürünün, sağlık sektöründe yaygın kullanım için yatırım desteğine ihtiyaç duyulduğunu belirten Tutar, hedeflerinin cerrahi operasyonlarda ve ciddi yaralanmalarda dikişsiz iyileşme sağlayan yeni nesil tıbbi yapıştırıcıyı pazara kazandırmak olduğunu ifade etti.
