Yapay zekâda küresel rekabet kızışırken, teknoloji devleri sektördeki konumlarını sağlamlaştırmak için stratejik ortaklıklara hız veriyor. Donanımdan bulut altyapısına, model geliştirmeden uygulama katmanına kadar uzanan çok katmanlı yapay zekâ ekosisteminde Microsoft, OpenAI, AWS, NVIDIA ve AMD gibi devler, milyarlarca dolarlık anlaşmalarla yeni bir teknolojik mimari inşa ediyor. Yapay zekâ teknolojisi, temel olarak dört ana katmanda gelişiyor. Bu katmanlarda büyük şirketlerin pozisyonları küresel pazarın yönünü belirliyor:
- Donanım: Yapay zekânın kalbi olan çip teknolojisinde NVIDIA, yüzde 80’i aşan pazar payıyla tartışmasız lider.
- Altyapı: Bulut platformları arasında AWS yüzde 29 ile dünya genelinde ilk sırayı alırken, Microsoft Azure ve Google Cloud güçlü konumlarını koruyor.
- Modeller: OpenAI, Google Gemini ve Claude, küresel yapay zekâ model yarışında öne çıkan aktörler.
- Uygulamalar: Sohbet robotlarından üretim yazılımlarına kadar geniş bir teknoloji ağı gelişmeye devam ediyor.
Bu çok katmanlı yapı, büyük teknoloji şirketlerinin işbirliğini zorunlu hale getiriyor.
OpenAI–AWS ortaklığı: 38 milyar dolarlık yeni dönem
Yapay zekâ alanında dikkat çeken en büyük anlaşmalardan biri, kasım ayı başında OpenAI ile AWS arasında imzalanan 38 milyar dolarlık işbirliği oldu. Yedi yıl boyunca sürecek bu stratejik ortaklık kapsamında AWS, OpenAI’a gelişmiş işlem kapasitesine sahip altyapı sağlayacak. OpenAI CEO’su Sam Altman, bu anlaşmanın “gelişmiş yapay zekânın herkes için erişilebilir hale gelmesinde önemli bir aşama” olduğunu vurguladı. AWS altyapısında yüz binlerce NVIDIA GPU bulunması, bu işbirliğini NVIDIA açısından da stratejik bir konuma taşıyor. Böylece OpenAI’ın ileri seviye modelleri, yüksek kapasiteli GPU kümeleri sayesinde daha hızlı geliştirilebilecek.
AMD ile güç birliği: 6 gigavatlık GPU altyapısı
OpenAI, yalnızca AWS ile değil, donanım üreticisi AMD ile de büyük bir yatırım anlaşması yaptı. Ekim ayında duyurulan işbirliğine göre OpenAI, AMD GPU’larıyla 6 gigavatlık bir işlem altyapısı kuracak. Bu adım, yapay zekâ modellerinin ölçeklendirilmesi için kritik bir güç artışı sağlayacak. Yapay zekâ donanımının küresel lideri NVIDIA da yatırımlarını agresif bir şekilde sürdürüyor. 2025 yılı içinde duyurulan anlaşmaya göre şirket, OpenAI’ın yeni nesil yapay zekâ altyapısı için en az 10 gigavatlık veri merkezleri kurmasına destek verecek. NVIDIA, bu süreçte her gigavat için kademeli olarak 100 milyar dolara kadar yatırım yapmayı planlıyor. Bu, yapay zekâ tarihindeki en büyük donanım odaklı ortaklıklardan biri olarak değerlendiriliyor.
Microsoft cephesinde kritik hamleler: IREN anlaşması ve OpenAI payı
Microsoft da yapay zekâ alanındaki yatırımlarını büyütüyor. Veri merkezi işletmecisi IREN ile yapılan 9,7 milyar dolarlık anlaşma, şirketin işlem kapasitesini artırmayı ve bulut hizmetlerini güçlendirmeyi hedefliyor. Ayrıca Microsoft, 2019’dan bu yana yakın bir işbirliği içinde olduğu OpenAI’daki payını artırma kararı aldı. Açıklamaya göre Microsoft, OpenAI’ın 135 milyar dolar değerindeki yüzde 27’lik hissesine sahip olacak. Bu hamle, şirketin yapay zekâ stratejisinin merkezinde OpenAI’ı konumlandırdığını gösteriyor. Yapay zekânın farklı katmanlarında faaliyet gösteren şirketler, işlem kapasitesi, model geliştirme, donanım üretimi ve bulut altyapısı gibi alanlarda birbirlerini tamamlayan adımlar atıyor. Bu işbirlikleri, yalnızca şirketlerin konumlarını güçlendirmekle kalmıyor; aynı zamanda küresel yapay zekâ rekabetini daha yüksek bir boyuta taşıyor. Sektör analistlerine göre, 2025 ve sonrası yapay zekâ yatırımlarında ölçek büyüyecek, donanım ve altyapı yatırımları hızlanacak ve yeni nesil yapay zekâ modelleri daha çok kullanıcıya ulaşacak.
