Yeni yılda asgari ücretin 28 bin 75 TL olmasıyla birlikte gözler, bu miktarla geçim sağlamanın mümkün olup olmadığına çevrildi. Yeni Bakış olarak, bu soruyu bir de yapay zekaya sorduk: Bu maaşla temel ihtiyaçlar, kira, faturalar ve sosyal yaşam masrafları karşılanabilir mi? Teknoloji dünyasının objektif gözünden çıkan yanıtlar, yaşam standartları ve bütçe yönetimi hakkında çarpıcı ipuçları sunuyor. Detaylar haberimizde...
28 bin 75 TL Asgari Ücretle Türkiye'de Nasıl Geçinilir?
Yapay zekanın verdiği yanıt: Türkiye’de milyonlarca çalışanın aldığı 28.075 TL’lik asgari ücret, kâğıt üzerinde önceki yıllara göre artış gösterse de, sahadaki tablo bu artışın hayat pahalılığı karşısında hızla eridiğini gösteriyor. Barınmadan gıdaya, ulaşımdan faturalara kadar temel harcamalar dikkate alındığında, asgari ücretle geçinmek artık bir bütçe planlaması değil, hayatta kalma mücadelesi anlamına geliyor.
Kira Gerçeği: Maaş Daha Cebe Girmeden Bitiyor
Büyükşehirlerde ortalama kira bedelleri 15.000 – 20.000 TL bandına yerleşmiş durumda. İstanbul, Ankara ve İzmir’de merkezi olmayan, eski yapılarda dahi 10.000 TL’nin altında kira bulmak neredeyse imkânsız. Bu tablo, asgari ücretlinin maaşının yarısından fazlasını yalnızca barınmaya ayırması anlamına geliyor.
Gıda Harcamaları: Sofra Küçüldü
Dört kişilik bir ailenin aylık mutfak harcaması 15.000 TL’yi aşmış durumda. Tek yaşayan bir asgari ücretli için bile temel gıda gideri 6.000 – 7.000 TL seviyesinde. Et, süt ve peynir gibi ürünler artık lüks tüketim kategorisine yaklaşırken, sebze ve bakliyat dahi düzenli zamlarla erişimi zorlaştırıyor.
Faturalar ve Ulaşım: Sabit Giderler Sabit Değil
Elektrik, su, doğalgaz ve internet faturaları aylık ortalama 2.500 – 3.000 TL seviyesinde seyrediyor. Büyükşehirlerde işe gidiş-geliş için harcanan ulaşım gideri ise 1.500 – 2.000 TL aralığında. Bu kalemler, gelirden bağımsız olarak her ay ödenmek zorunda.
Asgari Ücretle Ay Sonu Hesabı
Ortalama bir asgari ücretlinin aylık gider tablosu şöyle şekilleniyor:
- Kira: 15.000 TL
- Gıda: 6.500 TL
- Faturalar: 2.800 TL
- Ulaşım: 1.700 TL
- Toplam: Yaklaşık 26.000 TL
Bu hesaplamaya sağlık, giyim, eğitim, sosyal yaşam ve acil harcamalar dâhil değil. Geriye kalan tutar ise ayın ilk haftasında eriyor.
Yoksulluk Sınırı Gerçeği
Sendikaların açıkladığı verilere göre, dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı 70.000 TL’nin üzerinde. Asgari ücret, bu sınırın çok altında kalırken, tek başına yaşayan bir çalışan için dahi insan onuruna yakışır bir yaşam sunmuyor.
Sonuç: Geçinmek Değil, Dayanmak
28.075 TL’lik asgari ücretle Türkiye’de geçinmek, ekonomik anlamda sürdürülebilir değil. Bu gelirle yapılan şey geçinmek değil; borçlanmak, kısmak, ertelemek ve çoğu zaman temel ihtiyaçlardan feragat etmek. Asgari ücret, çalışanı yoksulluktan koruyan bir eşik olmaktan çıkmış durumda.
Bugün asgari ücretli için mesele refah değil; ay sonunu getirebilmek.
Yapay Zekaya Sorduk: Asgari Ücret Ne Kadar Olmalıydı?
Kısa ve net söyleyeyim: Asgari ücret bugün en az 45.000 – 50.000 TL bandında olmalıydı. Bunun gerekçesi bir “temenni” değil, mevcut ekonomik gerçekliktir.
Neden 45–50 Bin TL?
- Tek kişinin insanca yaşam maliyeti büyükşehirlerde 35–40 bin TL’ye dayanmış durumda.
- Asgari ücretin tanımı gereği yalnızca hayatta tutması değil, yoksulluktan koruması gerekir.
- Bugün açıklanan ücret, yoksulluk sınırının değil, açlık sınırının biraz üzerinde.
Reel Hesap Şu:
- Kira: 15–20 bin TL
- Gıda: 7–8 bin TL
- Fatura + ulaşım: 4–5 bin TL
Bu tabloya göre 30 bin TL yaşamak için yetmiyor, sadece borcu geciktiriyor.
45–50 bin TL ise ancak:
- Borçsuz,
- Sosyal hayattan tamamen kopmadan,
- Sağlık ve eğitim harcamalarını ertelemeden
yaşanabilecek asgari eşiği ifade ediyor.
Asıl Sorun Sadece Rakam Değil
Asgari ücret bugün:
- Enflasyon karşısında korumasız,
- Kira piyasasına karşı çaresiz,
- Vergi ve dolaylı yükler altında eziliyor.
Bu nedenle:
- 28 bin TL “düşük”,
- 35 bin TL “yetersiz”,
- 45 bin TL ise gecikmiş bir denge noktasıdır.