Son dönemde okullarda, sosyal medya ve çevrimiçi oyun platformlarında artan akran zorbalığı olayları, çocukların psikolojik sağlığını tehlikeye atıyor. Klinik Psikolog Cansu Kaya, bu sorunun geçici bir çatışmadan çok daha fazlası olduğuna dikkat çekti. Kaya’ya göre zorbalık; niyet, tekrar ve güç dengesizliği barındıran sistematik bir davranış örüntüsü olarak tanımlanmalı.
Fiziksel, sözel ve psikolojik boyutları var
Zorbalığın farklı formları olduğunu belirten Kaya, erkek çocuklarının daha çok fiziksel şiddete, kız çocuklarının ise psikolojik baskıya maruz kaldığını söyledi. Sosyal statü, popülerlik ve güç dengesinin bu davranışları beslediğini belirterek, savunmasız çocukların en büyük riski taşıdığını ifade etti. Fiziksel zorbalığın yanı sıra siber zorbalığın da yaygınlaştığını aktaran Kaya, dijital ortamda yapılan baskının, çocuğa günün her saatinde ulaşabildiğini ve kalıcı dijital izler bıraktığını vurguladı. Ebeveynlerin çevrimiçi dünyayı birebir denetlemesinin güç olduğunu kaydederek, bu nedenle siber zorbalığın fark edilmesinin zor, etkisinin ise yıkıcı olduğunu söyledi.
Bu belirtiler ciddiye alınmalı
Akran zorbalığının uzun vadede çocuklarda depresyon, kaygı bozukluğu, özgüven kaybı ve akademik başarısızlık gibi sorunlara yol açabileceğini belirten Kaya, ailelere şu uyarılarda bulundu: Okula gitmek istememe ve devamsızlık, Nedeni açıklanamayan fiziksel yaralanmalar, Sosyal ortamlardan uzaklaşma, Ani ruh hali değişiklikleri, öfke patlamaları, Uyku problemleri, kabus görme, Dijital cihaz kullanımından sonra belirgin huzursuzluk.
Çocuğunuzu dinleyin, suçlamayın
Kaya, zorbalığa maruz kalan çocuklara sakin ve destekleyici bir yaklaşımla yaklaşılması gerektiğini, çocukların suçluluk hissetmemesi için empatiyle dinlenmeleri gerektiğini belirtti. Zorbalık yapan çocukların da çoğu zaman bastırılmış duygular ve çevresel baskılarla mücadele ettiğini hatırlatarak, suçlamadan ziyade nedenlerin anlaşılmasının ve sağlıklı baş etme becerilerinin kazandırılmasının önemine değindi. Zorbalığın her iki taraf için de profesyonel destek gerektirdiğini belirten Psikolog Kaya, zamanında sağlanacak psikolojik desteğin çocukların bu deneyimlerden sağlıklı bir şekilde çıkmasını sağlayabileceğini ifade etti. Aile, okul ve uzman desteğinin iş birliği içinde yürütülmesi gerektiğini vurgulayarak, çocukların sessiz çığlıklarını duymanın, onları güçlü bireyler olarak geleceğe hazırlamanın ilk adımı olduğunu sözlerine ekledi.
