Yaklaşık 14 yıllık mazisi ile bilinen en önemli kripto para Bitcoin, sadece para birimi olarak az sayıdaki insan tarafından bilinirken, bugün geldiğimiz noktada para birimi, ödeme aracı ve yatırım unsuru olarak önümüze çıkıyor.
Bitcoin’in dayandığı blockchain teknolojisinin geniş bir kullanım ağı olduğu gerçeği üzerine altcoin diye tanımlanan Etherium, Tether, Cardona gibi çok sayıda kripto paralar çıktı. Akabinde değeri, hizmeti ve ürünü temsil eden token’ler türedi. NFT, Metaverse gibi çeşitlendirmeler sunuldu.
Kripto varlıkların alım satım işlemlerinin yapıldığı dijital platformlar bu süreçte daha çok konuşulmaya başlandı ve sorunlar da beraberinde gün yüzüne çıktı. Ödeme sistemlerinin regülasyonu Merkez Bankası’nda olduğu için, kurum tarafından bir çalışma yürütülüyor. İlk etapta ödeme sistemlerinde kripto varlıkların kullanımı yönetmelikle yasaklandı, şimdi de kripto para borsalarına yönelik düzenleme geliyor.
Elektronik para şirketlerinde olduğu gibi benzer bir düzenleme çıkması öngörülüyor. Kripto borsalarının anonim şirket statüsünde olması, 500 milyon TL. öz sermayesi olması, bankalar gibi munzam karşılık ayırması, Merkez Bankası nezdinde düzenli denetlenmesi gibi mevzular var.
500 milyon TL. öz kaynak zorunluluğu ile birlikte sektörde önemli bir eleme olacak ve merdivenaltı dediğimiz işletmeler kapanacaktır. MASAK, BDDK ve Merkez Bankası’na düzenli bilgi verme yükümlülüğü ile kara para boyutu engellenmeye çalışılacak.
Belki de en önemli kısım, kripto para borsasında yatırımcılardan elde edilen fonları borsa yönetimi kullanamayacak ve Merkez Bankası koruma hesabında güvencede tutulacaktır. Bu suretle Thodex gibi vakaların yaşanma ihtimali ortadan kalkacaktır.
Bugün Amerikan Hazinesi ve Merkez Bankası, Avrupa Birliği Merkez Bankası ve birçok gelişmiş ülke, kripto paraların geleceği konusunda olumsuz görüşe sahip ve geleceği olmadığı yönünde. Ben de aynı kanaatteyim. Sebeplerini ayrı bir yazıda değerlendirmek gerekir ama özetle şunu söyleyebiliriz, kripto varlıklardan lütfen uzak durun, üzülmeyin, fiyatların bir tarihte yeniden yükseleceği fikirlerine de aldırış etmeyin.
Son olarak vergilendirme ile ilgili de birkaç hususu açıklayalım. ABD’de kripto para gelirleri “sermaye kazancı” kapsamında değerlendiriliyor ve vergilendiriliyor. Portekiz yüzde 28 oranında vergi alıyor. Hindistan’da çok yüksek vergileme olması nedeniyle birçok şirket ülke değiştirmek zorunda kaldı. En son İtalya 2023 bütçesine gelir kalemi olarak koydu ve yüzde 26 vergi alacağını duyurdu.
Türkiye’de bu konuda Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ilgili kurumlarla senkronize bir şekilde yürüttüğü çalışmada sona gelindi. Bizde de elde edilen kazanç üzerinden bir Gelir Vergisi, stopaj suretiyle alınacak.
Tüm bu çalışmaların neticesinde kurumsal bir hüviyet oluşturulacak ve akabinde cazibesi ne olacak hep birlikte göreceğiz.