Son yıllarda glutensiz beslenme, yalnızca çölyak hastaları ve gluten hassasiyeti olanlar değil, sağlıklı bireyler arasında da popüler hale geldi. Ancak uzmanlar, bu trendin herkes için doğru bir tercih olmadığını vurguluyor.
Çölyak hastaları için gluten ciddi bir tehdit
Medicana International İzmir Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Mısra Aydın, glutenin buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein grubu olduğunu hatırlatarak çölyak hastaları için hayati bir tehdit oluşturduğunu söyledi. Aydın, glutenin bu hastalarda bağışıklık sistemini tetikleyerek bağırsaklara zarar verdiğini ve ömür boyu glutensiz diyetin zorunlu olduğunu belirtti. Çölyak dışında “gluten duyarlılığı” yaşayan bireylerin de bulunduğunu aktaran Aydın, bu kişilerin şişkinlik, yorgunluk ve baş ağrısı gibi semptomlarla karşılaşabileceğini, ancak bu durumun kesin bir testle teşhis edilemediğini ifade etti.
Sağlıklı bireylerin glutensiz beslenmesine gerek yok
Glutensiz beslenmenin sağlıklı kişilerde gereksiz olduğunu vurgulayan Aydın, tam tahılların lif, B vitamini, demir ve çinko gibi değerli besin öğeleri içerdiğini; bunları diyetten çıkarmanın beslenme yetersizliklerine yol açabileceğini söyledi. Ayrıca piyasadaki pek çok glutensiz ürünün düşük besin değerine sahip işlenmiş gıdalar olduğuna dikkat çekti.
Kilo vermenizin nedeni glutensiz beslenmek değil
Glutensiz beslenmenin kilo vermeyi desteklediğine dair algının yanlış olduğunu belirten Aydın, kilo kaybının glutenin kesilmesinden değil, çoğunlukla işlenmiş gıdaların ve rafine karbonhidratların azaltılmasından kaynaklandığını kaydetti. Sindirimde hissedilen rahatlamanın da genellikle gluten değil, irritan gıdaların azaltılmasıyla ilişkili olduğunu ekledi.
Sporcularda performans iddiası
Bazı sporcuların performans artışı için glutensiz diyet uyguladığını söyleyen Aydın, bilimsel araştırmalarda glutenin doğrudan performansı etkilediğine dair bir kanıt bulunmadığını belirtti. Gözlenen iyileşmelerin daha çok düzenli ve dengeli beslenmeden kaynaklandığını dile getirdi.
Sağlıklı bireylerde glutensiz beslenmenin potansiyel riskleri
Sağlıklı bireylerde glutensiz beslenmenin uzun vadede bağışıklık ve sindirim sistemine zarar verebileceğini söyleyen Aydın, lif ve vitamin eksikliklerine dikkat çekti. Glutensiz diyetin yalnızca doğru kişilerde, uzman kontrolünde uygulanması gerektiğini belirterek, önemli olanın gluteni tamamen kesmek değil, genel beslenme kalitesini iyileştirmek olduğunu paylaştı.
