İşçi maaşı düşürülebilir mi?
Kazım Kaplan
'
Rızası olmadan hayır.
Peki işçinin rızası nasıl alınacak? Tabii ki, yazılı olarak.
İşçi rıza vermezse; işveren kıdem tazminatı ödeyecek.
Peki bu işler bu konular nasıl oluyor? Her zamanki gibi İş Kanunu ile.
İşçi ve İşveren birbirine iş sözleşmesi ile bağlanır. İşe girişte imzalanan iş sözleşmesi ve maddeleri her zaman çok önemlidir. İş Kanunu, iş sözleşmesini Madde 8'de tanımlar.
Madde 8 - İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın da (işveren), ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmesi, kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir. Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. Bu belgeler damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır.
Gelelim şimdi konumuz olan maaş düşürülebilir mi konusuna. Ücret konusu Madde 32'de tanımlanır;
Madde 32 - Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır. Der ve devam eder... Ve ayrıca Anayasa'nın 55'inci maddesi de “Ücret emeğin karşılığıdır. Devlet, çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alır. Asgari ücretin tespitinde çalışanların geçim şartları ile ülkenin ekonomik durumu da göz önünde bulundurulur” der
Ücret değişikliği olması için çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik yapılmış olması gerekir. Çalışma koşullarında değişikliği ise Madde 22'de tanımlar kanun;
Madde 22 - İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak zorundadır ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 17 ila 21'inci madde hükümlerine göre dava açabilir.
Taraflar aralarında anlaşarak çalışma koşullarını her zaman değiştirebilir. Çalışma koşullarında değişiklik geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulamaz.
Bu maddeden anlaşılacağı üzere, işçi, çalışma koşullarındaki değişikliği ve ücretin düşürülmesini kabul etmeyebilir. Bu konudaki emsal bir davada, işçi kabul etmeden maaşında eksiltmeye gidilmesi mahkeme konusu olmuştur. Mahkeme biraz uzun sürmüştür.
Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir hastanede taşeron firma, işçisinin maaşında değişikliğe giderek maaşını düşürmüştür. Bu durumu kabul etmeyen işçi mahkemeye başvurmuş. Mahkeme sonuçlanmış ve daha sonra karar Yargıtay’da temyiz edilmiş, dosya 9.Hukuk Dairesi'ne gelmiş. Davanın detaylarını uzun uzun yazmaya gerek yok. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi de 28.02.2018'de 2018/4488 karar numarası ile konuyu karara bağlayıp emsal kararı vermiştir.
İşçinin yazılı onayı olmazsa maaşı düşürülemez. Onay vermeyen işçinin maaşı düşürülürse, işçi kıdem tazminatına hak kazanır.
Yorumlar