Genellikle yüzde, özellikle de burun ve yanak çevresinde görülen kelebek şeklindeki kızarıklıkla dikkat çeken lupus hastalığı, aslında vücudun birçok sistemini etkileyen kronik bir rahatsızlık. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Murtaza Çit, hastalığın sadece dış görünüşle sınırlı kalmadığını, bağışıklık sisteminin eklemlerden akciğere, kalpten böbreklere kadar pek çok organa zarar verebildiğini belirtti.
Hastalığın nedeni kesin olarak bilinmiyor
Lupusun neden kaynaklandığı tam olarak bilinmese de hem genetik hem de çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülüyor. Güneş ışınları, radyasyon ve alerjenler gibi dış etkenler, bağışıklık sisteminde aşırı tepkiye yol açabiliyor. Bu durum da lupusun ortaya çıkmasına neden olabiliyor.
Romatizmal hastalıklarla karıştırılıyor
Yüzdeki kızarıklığın yanı sıra, yüksek ateş, halsizlik, kas-eklem ağrıları, döküntüler ve eklem şişlikleri de hastalığın belirtileri arasında yer alıyor. Bu şikayetlerin romatizmal hastalıklarla benzerlik göstermesi, tanı sürecini güçleştiriyor. Romatoid artrit gibi hastalıklarla sıkça karıştırılan lupus, detaylı testler yapılmadan net biçimde ayırt edilemiyor.
Doğru tanı için doğru dönem gerek
Hastalığın tanısı özellikle aktif dönemlerde daha kolay konulabiliyor. Dr. Çit, hastaların semptomların arttığı zamanlarda hekime başvurmasının tanı sürecinde belirleyici olduğunu ifade etti. Sakin dönemlerde yapılan kontrollerde lupus fark edilmeyebiliyor. Lupus tanısında antinükleer antikor (ANA) testlerinin büyük önem taşıdığına dikkat çeken Dr. Çit, anti-dsDNA ve antifosfolipid antikorların da tanıyı desteklediğini belirtti. Yüzde kızarıklık, organlarda sıvı toplanması gibi bulgular test sonuçlarıyla birleştiğinde, tanı daha net konulabiliyor.
Ölümcül sonuçlar doğurabilir
Toplumda her 100 bin kişiden 15-20’sinde görülen lupus, kadınlarda erkeklere kıyasla 9 kat daha fazla ortaya çıkıyor. Hastalık tedavi edilmediği takdirde, bağışıklık sisteminin neden olduğu doku hasarı ölümcül sonuçlara yol açabiliyor. Ayrıca, bağışıklık baskılayıcı ilaçlar nedeniyle enfeksiyon riski de artıyor.
Ömür boyu takip ve tedavi gerektiriyor
Lupus, belirtilere göre şekillenen bir tedavi süreci gerektiriyor. Alevlenme dönemlerinde yüksek doz kortizol ile bağışıklık sistemi baskılanıyor. İleri evrelerde immün düzenleyici ilaçlarla hastalığın seyri kontrol altına alınıyor. Ancak bu tedavilerin ömür boyu sürdürülmesi gerekiyor. Hastanın düzenli kontrollerle takip edilmesi, yaşam kalitesinin korunması açısından kritik önem taşıyor.
