' Şiddet pek çok alt boyutuyla neredeyse tüm toplumların ortak sorunudur. Fiziksel, sözel, cinsel, psikolojik, ekonomik şiddet olarak ayrı ayrı ele alınan şiddetin alt boyutlarına son zamanlarda sıklıkla duyulan bir manüpülasyon türü olan Gaslighting’i de eklemek gerekir. Gaslighting son zamanlarda çok sık duyduğumuz, herkesin bir dönem maruz kaldığını düşündüğü duygusal bir istismar türüdür. Türkçe adıyla psikolojik veya duygusal manipülasyon anlamına gelmektedir.  Psikolojik manipülasyon veya duygusal istismar dediğimizde aklımıza direkt romantik ilişkiler gelir. Fakat sadece romantik ilişkilerde değil; işte, ailede, arkadaşlıklarda da Gaslighting örneklerini görebiliriz. Genellikle narsistik kişilik bozukluğu olan kişiler tarafından uygulanan bu psikolojik manipülasyon yöntemi çoğu ilişkide fark edilemeyebilir. Gaslighting anlaşılması zor bir manipülasyon durumu olsa da içinde olduğunuz süreci anlamanızı kolaylaştıracak belirtiler olduğunu unutmayın. Gaslighting uygulayanlar genellikle narsist, sosyopat ya da tacizci bireylerdir. Karşı tarafa büyük bir psikolojik baskı uygulayarak; özgüvenlerini, öz saygılarını yıkarak kendilerine bağımlı hale gelmelerini sağlıyorlar. Üstelik bunu bilinçli olarak yapıyorlar ve genelde üç farklı yöntemi izliyorlar. İlk olarak; anlattıkları şeyleri her seferinde farklı olarak anlatmak ve böylece kafa karışıklığı yaratarak bireyin duyduklarından şüphe etmesini sağlamak. İkinci olarak; ortamdaki eşyaların yerlerini sürekli olarak değiştirdikten sonra karşı tarafın arayıp bulamadığını görünce tekrar eski yerine koymak ve ‘Zaten hep oradaydı, sen görememişsindir’ diyerek kişiyi şüpheye düşürüp, manipüle etmek. Üçüncü olarak ise; olaylardan bahsederken ayrıntı vermekten kaçınarak, üstünkörü bir şekilde bahsetmek ve sonrasında sanki ayrıntılarıyla anlatmış gibi olayı gündeme getirmektir. Bu şekilde karşı tarafın, aklını kaybediyor ya da hafıza sorunları yaşıyormuş fikrine kapılmasını sağlamak. Bütün bunlar çok ince düşünülüp planlanmış adımlar olduğundan kurban olarak seçilen kişinin psikolojik olarak çabuk yıpranmasına sebep oluyor. İnsanlar hayatlarına aldıkları kişilere ve onların sözlerine güvendikleri için böylesine bilinçli bir manüpülasyona hazırlıksız yakalanıyorlar ve ne yazık ki direnç gösteremiyorlar. Gaslighting kurbanı mısınız? Manipülasyon uygulayan kişilerin genellikle; benmerkezci ve narsist kişilik özelliklerine sahip oldukları, antisosyal davranış bozuklukları gösterdikleri bilinmektedir. Duygusal manipülasyona açık kişiler ise genellikle; başkaları tarafından kabul görme ihtiyacı yüksek, hayır diyemeyen, özgüven eksikliği yaşayan ve dışarıdan kontrol edilmeye açık kişiler olmaktadır. Gaslighting’e maruz kaldığınızı nasıl anlayabileceğinize dair 11 önemli işaret vardır:
  • Eylemleri sözleriyle uyuşmuyorsa, • Başkalarını size karşı, sizi başkalarına karşı kullanıyorsa, • Kendi yaptıkları olumsuz eylemlerin sorumlusu olarak sizi görüyorsa, • Aklınızı kaybettiğinizi, doğru olduğundan emin olduğunuz olaylarda bile yanıldığınızı söylüyorsa, • Kimseye güvenmemeniz gerektiğini söylüyorsa, • İnsanlarla aranıza mesafe koymaya çalışıyor, sizi yalnızlaştırmaya çalışıyorsa, • Sizi sürekli şüpheye düşürüyor ve her şeyi sorgulamaya itiyorsa,
  • Önemsediğiniz konularla ilgili saldırgan tanımlamalar yapıyorsa, • Açık açık ve sık sık yalan söylüyorsa ve kabul etmiyorsa, • Söylediğiniz, yaptığınız her şey için sizi aşağılıyor, küçümsüyor ve değersizleştiriyorsa,
  • Yukarıdaki maddenin aksine beklenmedik durumlarda abartılı bir şekilde sizi övüyorsa, siz de pek çok insan gibi bir Gaslighting kurbanı olabilirsiniz. Bu süreç oldukça sarsıcı ve zorlayıcı olabilir. Uzun zamanlı bir ilişki içerisindeyseniz, maruz kaldığınız bu durumu atlatmak sizin için çok daha zor olacaktır. Ancak bunun imkânsız olmadığını, sağlıklı ve doğru destek alırsanız üstesinden gelebileceğinizi unutmayınız.