Son aylarda yoğun olarak mükelleflerden aynı soru geliyor, vergi affı ne zaman çıkacak? Mükellefler artık o kadar emin ve alışmışlar ki, acaba çıkar mı diye değil, ne zaman çıkar diye soruyorlar.

En son vergi affı içerikli 7440 Sayılı Kanun üzerinden daha 1 yıl bile geçmeden yeni bir vergi affı beklentisi enteresan ancak bu duyguyu besleyen de birçok durum mevcut.

Mevcut hükümetin iktidar olduğu günden bugüne ortalama 1.5 yılda bir vergi affı içerikli kanun çıkmış. Tabi ilk başlarda kamuoyu tepkisi oluşmasın diye vergi affı yerine mali yapılandırma kavramı kullanılıyordu ama bildiğiniz bal gibi vergi affı.

Pekala, 2024 yılı içinde bir gelişme olur mu? Gelir İdaresi yetkilileri ile görüşmelerimizde, böyle bir çalışma mevcut değil ancak bir talimata bakacağını hepimiz biliyoruz. Bu işin siyasi kısmı, ancak bir de matematiksel sonuçlar var.

2023 yılında toplam 6.8 trilyon TL. genel bütçe tahakkuku mevcut. Bu tutarın 5.1 trilyon TL. tutarındaki kısmı tahsil edilebilmiş. Dolayısıyla 1.7 trilyon TL. tahsil edilemeyen bütçe geliri var. 100 birimlik gelirin 25’i tahsil edilememiş.

Detaya girildiğinde enteresan sonuçlar ortaya çıkıyor. Vatandaş alışveriş yapıyor ve neticesinde KDV ödüyor, ancak tahakkuk eden KDV’nin yüzde 61’i ancak tahsil edilebiliyor. Tahsil edilemeyen tutar ise tam 319 milyar TL. 

Mükellef malı gümrükten çekiyor ancak ithalde KDV ödemiyor, inanılmaz değil mi? İthalde KDV’nin ödenmeyen kısmı 228 milyar TL. Kazanç vergilerinin 230 milyarı, MTV’nin 16 milyarı ödenmemiş. Vergi cezaları ve diğer cezalarda ise durum tam bir rezalet.

Yıllık bütçe açığının 1 trilyon 375 milyar TL. olduğunu düşündüğümüzde bütçe açığından daha fazla tutarda tahsil edilemeyen kamu alacağı söz konusu.

Bu tutarın tahsilinin gerçekleşmemesini tek bir sebebe indirgeyemeyiz. Ekonominin genel sorunları ve yansımaları başta olmak üzere idarenin ve mükelleflerin de bu açıdan kusurları olduğunu söyleyebiliriz.

2024 yılında 2.6 trilyon TL. bütçe açığı hedefi olduğuna göre, bu yıl içinde de tahsil edilemeyen vergi tutarı önemli düzeyde kalacak. Konsolide olarak bu suretle tahsil edilemeyen rakama baktığımızda bu yılın sonunda kamu adına önemsenecek düzeyde olacağını söyleyebiliriz.

O halde sonuç olarak şunu söyleyebiliriz, 2024 yılının sonuna doğru su ısınmaya başlar, kamuoyu oluşturulur, sivil toplum kuruluşlarından yükselen sesler ve 2025’in başlarında yeni bir vergi affını önümüzde buluruz.