Şehir planlamasında insanların temel ihtiyaçlarının en önemlilerinden birisi göz ardı ediliyor. Uzun zamandır bu konuda bir yazı yazmak istiyordum. Bu yemek içmekten daha önemli bir ihtiyaç olan tuvalet ihtiyacıdır. Çünkü insanlar birkaç saat yemek yemezse ya da su içmezse bir sorun yaşamazlar ancak tuvalet ihtiyaçları olduğunda çok büyük bir sorun yaşarlar. Ne yazık ki çok gelişmiş birçok büyük kentte şehir planlamasında tuvaletlere yer ayrılmamış. Kamu binalarında çalışanlar dışında halk için tuvalet yapılmamış. Ben birçok yerde Kaymakamlık binalarında çalıştım, bizim anahtarlarımız olurdu onunla tuvaletleri açardık halk o tuvaletleri kullanamazdı. İnsanların yoğun olarak işlerinin olduğu devlet binalarında halkın bu önemli ihtiyacı gözetilmez ise başka yerde hiç gözetilmez. Şehir merkezlerinde genelde hiç tuvalet yok. Örneğin İzmir’de insanların yoğun olduğu araç trafiğine kapalı Alsancak Kıbrıs Şehitleri caddesinde bir tane bile tuvalet yok. Sadece lokantalarda ve kafelerde var oralara şifre vb. koyuyorlar müşteriler dışında kimseyi almıyorlar. İşletmeler haklılar, halka böyle bir hizmet vermek zorunda değiller. Burada sorun Konak Belediyesi’nden kaynaklanıyor. Geçen yıl akıl sağlığı yerinde sıradan bir kadın bu durumu protesto etmek için tuvalet ihtiyacını sokağın en kalabalık kısmında yerine getirmiş. Elbette bu onaylanmayacak bir şeydir, kadın ne yapsın diyemeyiz ama bu insanların temel ihtiyaçlarından birisi olan tuvalet ihtiyacının görmezden gelinmesinin sonucudur. Bu olaydan sonra Konak Belediyesi birçok yere mutlaka ücretsiz tuvaletler yapmalıydı. Ama yapılmadı. Hala Kıbrıs Şehitleri Caddesi’nde halka açık bir tuvalet yok. Konak’ta hanların içindeki tuvaletleri hana işleri için gelenler kullanamıyorlar. Sadece işyerleri olanlar kullanabiliyorlar.  Tuvaletler ihaleyle şahıslara kiralanıyor. Bu çok yanlış bir şeydir. Yerel yönetimler insana dair bir yönetim anlayışında görev yapmalıdır. İnsanların bu en önemli ihtiyaçları üzerinden para kazanmak doğru değildir. Tuvalet yapmak için yer olmamasını kabul etmiyorum. Asıl mesele bu ihtiyacın göz ardı edilmesidir. Yer yoksa satın alsınlar. Yerel yönetimler halkın bu temel ihtiyacını çözmek zorundadır. 20 yıldır Narlıdere’de yaşıyorum bu semttin merkezinde en işlek yerde bir tane bile tuvalet hala yok. Oysa burası konutların çok pahalı olduğu semtlerden birisi. Yerel yönetimler Narlıdere’de varsıllar için yelken kulüpleri vb. gibi birçok hizmet veriyor ancak halka bir tuvalet yapmıyorlar. Burada da tıpkı Kıbrıs Şehitleri Caddesi’nde olduğu gibi işletmelerde müşteriler dışında hiç kimse tuvaletleri kullanamıyor. Plajlarda da durum aynı. Ben tuvalet sorunuyla ilgili çok gözlem yaptım genel anlamda bizim toplumumuz da bu en önemli insan ihtiyacı hem kamuda hem de halk arasında göz ardı ediliyor hiç önemsenmiyor. Sadece lüks işletmelerde ve AVM’ler de bu konuya önem veriliyor. Bütün AVM’ler de tuvaletler çocukların kullanabileceği şekilde yapılıyor. Başka yerlerde özürlüler ve çocuklar için özel bir düzenleme yok. Birçok işletmenin mekanı büyük olmasına rağmen tuvaletleri bir kişinin çok zor sığabileceği bir büyüklükte. Çünkü tuvaletler önemsenmiyor. O işletmelere ruhsat verilirken çocuklar özürlüler ve insanların rahat kullanabileceği tuvaletler gözetilmiyor. İnsanların hepsi tuvalet sorunundan şikayetçiler. Çünkü bu çok önemli bir insan hakkıdır. Yapılması gereken tek şey çocukların ve engellilerinde kullanabileceği temiz güzel tuvaletler yapılması ve halka ücretsiz açılmasıdır. Buralarda yerel yönetimler temizlik işçilerini görevlendirmelidir. Tunç Başkan Seferihisar’da göreve gelmeden önce orada da tuvalet sorunu vardı. Tunç Başkan belediye binasında ve şehir merkezinde parklarda birçok temiz ve güzel tuvaletler yaptırdı halka açtı. Yine özellikle hafta sonları çok kalabalık olan Sığacık’ta meydanda büyük temiz ücretsiz tuvaletler yaptırdı. Tuvalet konusu basit bir şey değildir, insanların temel ihtiyaçlarından birisidir. Elbette yerel yönetimler buna önem vermek zorundadır. Başka kimden beklenebilir bu hizmet. Hayırseverlerin tuvaletler yaptırmasını mı bekleyeceğiz. Kamu binaları yapılırken halka açık tuvaletler yapılması mutlaka binanın projesinde yer almalıdır. Yerel yönetimler şehir planlaması yaparken rant için yapılar planlamak yerine ilk önce halkın temel ihtiyaçlarına öncelik vermelidir. Sosyal belediyecilik bunu gerektirir. Zaten bizim ülkemizde temel sorun sosyal belediyeciliğin olmaması; rantın ön plana çıkmasıdır. Tuvalet sorunu ilk bakışta çok basit bir şeymiş görünebilir ama öyle değildir. Biraz kendimiz üzerinden düşününce önemli bir konu olduğunu anlarız. Mutlaka herkesin bu konuda şikayeti vardır. O halde yapılması gereken tek şey bu hizmeti yetkili kurumlardan ve belediyelerden talep etmektir. Sağlıklı günler sevgiler.