Bugün İslam aleminin ilk bayramlarından biri olan Şeker Bayramı. Bu bayram Ramazan ayından sonra gelen normal olarak İslam aleminde tutulan 30 günlük orucun ardından gelen bir bayram. Bu sene ilk defa Hıristiyan ve Müslüman alemi de aynı aya denk gelen bayramla karşı karşıya kaldılar. Müslümanlara Şeker, Ramazan, Hıristiyanlara da Paskalya Bayramları aynı aya geldi bu yıl.Tüm İslam aleminin Ramazan ve Şeker Bayramı Kutlu olsun.
Paskalya değişken bir bayramdır, her yıl farklı bir zamanda kutlanır ve tarihi özel bir yöntemle hesaplanır - Paschalia. Hz. İsa'nın Aydınlık Dirilişi'nin hangi güne denk geldiğine bağlı olarak, bu günle ilişkilendirilen diğer birçok Hıristiyan bayramının tarihleri de değişmektedir. (Örneğin Maslenitsa, Büyük Perhiz'in başlangıcı, İsa'nın Göğe Çıkışı, Teslis ve diğerleri). Rus Ortodoks Kilisesi temel kurallara uymaktadır:
2025 yılında 20 Nisan tüm bu şartları karşılıyor. Çok sık rastlanmayan bu günde Katolikler ve Protestanların çoğu Ortodokslarla birlikte Paskalya'yı kutlar. Yahudiler ise Paskalya'yı daha erken kutlayacaklar; 12 Nisan akşamından 19-20 Nisan gecesine kadar.
Yeni Ahit'te Paskalya'nın özü, Kurtarıcı'nın dirilişine olan inançla ölüme karşı zafer kazanmaktır. Kutsal Yazılar şöyle der: "İsa'nın ölüp dirildiğine inanırsak, Tanrı da İsa'da uyuyanları kendisiyle birlikte geri getirecektir."
Bu nedenle Paskalya Haftası boyunca kiliselerde, Mesih'in ölüm üzerindeki zaferini yücelten ciddi ayinler düzenlenir. Bu ruh hali, bayramın niteliklerinde de kendini gösterir: Paskalya kekleri ve boyalı tavuk yumurtaları. Paskalya'nın en önemli olaylarından birisi de Kutsal Cumartesi günü Kudüs'teki Kutsal Kabir Kilisesi'ne Kutsal Ateş'in inmesidir.
Bayramın adı olan Paskalya, Yahudi bayramı Pesah'ın (Kelimenin tam anlamıyla "geçmek") isminden gelmektedir. Yahudilerin Mısır'dan çıkışı ve kölelikten kurtuluşu anısına kurulmuştur. Mısırlı ilk doğanları vuran melek, Yahudi evlerinin kapılarında bir kuzunun kanını görünce, onlara dokunmadan geçip gitmiştir. Yahudilikteki en önemli bayramlardan birisi olan bu bayram, Tevrat'ta anlatılan olayları sembolize eden bir dizi özel ritüelin eşlik ettiği bir bayramdır.
Hıristiyan kilisesinde "Paskalya" adı özel bir anlam kazanmış ve ölümden Mesih'le birlikte sonsuz yaşama, yeryüzünden göğe geçişi ifade etmeye başlamıştır. Bu kadim bayram, elçilik zamanlarında kurulmuştur.
İsa Mesih'in dirilişi
O'nun "Tanrı olarak dirildiğine" tanıklık eder. O zamanlar aşağılanma örtüsü altında gizlenmiş olan, çarmıhta o dönem için utanç verici bir ölüm olan, kendisiyle birlikte idam edilen suçlular ve haydutlar gibi, Tanrısallığının yüceliğini açığa çıkardı.
İsa Mesih ölümden sonra dirilerek, bütün insanların genel dirilişini kutsadı ve doğruladı. Hıristiyan öğretisine göre, bütün insanlar da, bir başağın tohumdan büyümesi gibi, genel diriliş gününde ölümden sonra dirileceklerdir.
Hıristiyanlığın ilk yüzyıllarında Paskalya, farklı kiliselerde, farklı zamanlarda kutlanıyordu. Doğu'da, Küçük Asya kiliselerinde, bu tarih haftanın hangi gününe denk gelirse gelsin, Nisan ayının (Mart-Nisan) 14. gününde kutlanırdı. Batı Kilisesi, Paskalya'yı ilkbahar dolunayından sonraki ilk pazar günü kutlardı.
Bu konuda kiliseler arasında bir anlaşma sağlama girişimi, ikinci yüzyılın ortalarında İzmir Piskoposu Polkarpus tarafından yapılmıştır. 325 yılında toplanan Birinci Ekümenik Konsil, Paskalya'nın her yerde aynı anda kutlanması gerektiğine karar verdi. Bu durum, 16. Yüzyıl’da Papa XIII. Gregory'nin takvim reformuyla Batı ve Doğu Hıristiyanları arasında Paskalya ve diğer bayramların kutlanmasındaki birliğin bozulmasına kadar devam etti.
Geleneksel olarak, Maslenitsa'nın ardından Hıristiyanlar, Paskalya ile sona eren Oruç dönemine başlarlar. 2025 yılında ise 3 Mart'ta başlayacak ve 48 gün sürecek. Yemekten uzak durmak, çölde 40 gün oruç tutan İsa Mesih'i hatırlatır. Hristiyanlığın en eski ve en uzun oruçlarından birisi olan bu orucun ilk kez 3. Yüzyıl’a dayandığı bilinmektedir.
Pek çok kişi orucu sadece yemekten uzak durmakla ilişkilendiriyor, ancak kilise bunun doğru olmadığını vurguluyor. Orucun asıl amacı içsel dönüşüm, duyguların değişmesidir. Zira fiziksel ve ruhsal durumlar birbiriyle bağlantılıdır.
Oruç tutmanın manevi uygulaması, dua etmek, dini eserler okumak ve insanı günahlardan ve Allah'tan uzaklaştıran her şeyden uzak durmaktır. Fiziksel hazırlık, oruçlu yemeklerden uzak durmaktır.
Ortodoks Kilisesi, oruç boyunca inananlara çeşitli yemeklerin bir parçası olarak et, süt, yumurta ve balık yemekten uzak durmaları çağrısında bulunuyor. Balık, yalnızca Meryem Ana'nın Müjdelenmesi ve Rabb’in Kudüs'e Girişi (Palmiye Pazarı) bayramlarında yenebilir. Lazar Cumartesisi'nde ise oruç tutanlar havyar yiyebilir.
Büyük Oruç Dönemi'nin ilk ve kutsal haftalarının özel bir titizlikle kutlanması gelenekseldir. Ağır hastalar, hamile kadınlar, emziren anneler, askerler, ağır işlerde çalışanlar ve yolda olanlar oruç tutmaktan muaf tutulurlardı.
Ortodoks Hıristiyanlar için Paskalya, kilise ayiniyle gece yarısı başlar. Ardından İlahi Ayin yapılır. Paskalya yedi gün boyunca kutlanır ve bu nedenle bu haftaya Aydınlık Paskalya Haftası denir. Her gününe "aydınlık" da denir: Aydınlık Pazartesi, Aydınlık Salı vb.
Protestanlar arasında Paskalya'yı kutlamak için tek bir tarikat ve gün yoktur, çünkü Protestanlık çok sayıda harekete bölünmüştür. Bazı yerlerde ayin cumartesi gecesi, bazılarında ise pazar sabahı yapılır. Örneğin, Lutherciler ve Evanjelistler Katolik Paskalya'sını, Baptistler ve Metodistler ise yaşadıkları ülkenin nüfusunu esas alırlar.
Yahudi Fısıh Bayramı - Pesah - her yıl Nisan ayının 14. günü kutlanır ve yedi gün sürer. Sinagog ziyaretinin ardından aile, Yahudilerin Mısır'dan çıkışını anmak için süslenmiş bir masanın etrafında toplanır. Yemek yerler, dua okurlar, ilahiler söylerler.
Bayram yemeğine katılan herkes, Yahudilerin Mısır'dan çıkış hikayesini okumalı, övgü ilahileri söylemeli, matzah (mayasız pide), maror (marul, yaban turpu ve fesleğenle yapılan bir yemek) yemeli, Tanrı'nın dört vaadini simgeleyen dört kadeh şarap içmeli ("Ve seni dışarı çıkaracağım..."; "Ve seni kurtaracağım..."; "Ve seni kurtaracağım..."; "Ve seni kabul edeceğim..."), beşinci kadeh Peygamber İlyas için dökülmeli ve masada bırakılmalıdır (efsaneye göre, Fısıh Bayramı’nda yeryüzüne geri dönecektir)
Paskalya'da yapmamanız gerekenler
Mesih'in Aydınlık Dirilişi, Mesih'in dirilişinin anısına kutlanan sevinç günüdür. Bu parlak bayramda şunları yapmamalısınız:
- Küfür etmek, olumsuz duygular yaşamak, üzülmek;
- Çok miktarda alkol almak ve aşırılıklara kapılmak;
- Genel bir temizlik yapın;
- Mezarlıkları ziyaret edin.