Her anne-baba için, çocuğu bir başkadır, değil mi? İlk adımlarından başlayarak, her hareketi heyecanla izlenir. Akranlarından daha zeki olduğunu düşünmek de kaçınılmazdır. Ancak, size sıradışı bir hikaye anlatmak istiyorum: 19. Yüzyıl’ın sonlarında yaşayan William Von Osten'un ünlü atı Clever Hans'un hikayesi... Von Osten, atının insanlar gibi öğrenebileceğini iddia ediyordu ve bu iddiasını kanıtlamak için Hans'a çeşitli sorular soruyordu. Clever Hans adlı bu at, sorulara yüzde 90 doğru cevap vererek dönemin fenomeni haline gelmişti. Ancak, bir psikolog olan Oskar Pfungst'un gözlemleri, Hans'ın aslında zeka göstermediğini, ancak sahibinin vücut dilini okumayı öğrendiğini gösterdi.
Bu hikaye, Pygmalion etkisinin temellerinden birini oluşturuyor. Pygmalion etkisi, beklentilerin gerçeğe dönüşmesi durumunu ifade eder. İlk olarak Robert Rosenthal ve Lenore Jacobson tarafından 1968'de yapılan bir araştırmada, Pygmalion etkisinin okul ortamındaki etkilerini açıkça göstermiştir. Deney, bir ilkokulda uygulanmış ve öğretmenlerin beklentilerinin öğrenci başarıları üzerinde ne kadar güçlü bir etkiye sahip olabileceğini ortaya koymuştur.
Deneyin temelinde, öğretmenlere rastgele seçilmiş öğrencilerin "üstün zeka potansiyeli" olduğu söylenmiş ve bu öğrencilere özel oldukları, hızlı öğrenebilecekleri ifade edilmiştir. Ancak, bu öğrencilerin seçimi tamamen rasgele yapılmıştı ve IQ testi sonuçları ortalamanın altında olan öğrencileri de içermekteydi. Rosenthal ve Jacobson'un gözlemleri, öğretmenlerin bu öğrencilere karşı davranışlarının beklentilere bağlı olarak değiştiğini gösterdi. Öğretmenler, beklentiler doğrultusunda seçilen öğrencilere daha fazla zaman ayırdı, daha fazla destek sağladı ve ders sırasında daha fazla söz hakkı tanıdı. Deneyin sonunda, öğrencilere tekrar IQ testi uygulandığında, beklentilere uygun olarak seçilen öğrencilerin IQ puanlarında belirgin bir artış gözlemlendi. Bu durum, öğretmenlerin beklentilerinin, öğrenci performansını olumlu yönde etkilediğini açıkça ortaya koydu.
Pygmalion Etkisi, hayatımızın birçok alanında kendini gösterir. Yüksek beklentiler, insanların daha iyi performans göstermelerine ve potansiyellerini daha iyi kullanmalarına olanak tanır. Ancak, Pygmalion etkisinin olumlu sonuçları için dikkatli olmak önemlidir. Aşırı yüksek beklentiler, stres ve başarısızlık hissine yol açabilir. Bu nedenle, beklentilerin mantıklı ve gerçekçi olması önemlidir.
