Merhum yazar Kurt Vonnegut bir keresinde şöyle demişti: “Herhangi bir insan çabasında başarının en önemli sırrı tam konsantrasyondur.” “Kişinin dikkatini veya zihinsel çabasını odaklamanın eylemi veya gücü” olarak tanımlanan konsantrasyon, hayatınızın her alanında önemli bir rol oynar. Hayatınızda başardığınız her şeyi düşünün. Bir noktada o zamana odak noktası dahil olmuştur. Finallerinizi geçmek için mi çalışıyorsunuz? Basketbol sahasındayken gürültülü bir kalabalığı mı ayartıyorsun? Proje teslim tarihin olduğundan emin misin? Bir çalışanı veya aile üyesini aktif olarak mı dinliyorsunuz? Yukarıdakilerin tümü için konsantrasyona ihtiyacınız vardır. Ancak konsantrasyon, zihninizi odaklayacak süper güce sahip olmaktan çok daha fazlasıdır. Ayrıca: - Kısa ve uzun süreli hafızanıza fayda sağlar. - Düşüncelerinizi ve eylemlerinizi kontrol etmenize yardımcı olur. - Daha kontrollü hissetmenizi sağlar. - Karar verme becerilerini geliştirir. - Kendinize daha fazla güvenmenizi ve pozitif hissetmenizi sağlar. - Problem çözmede daha iyi olmanıza yardımcı olur. - Kim olduğunuz ve hedeflerinizin ne olduğu konusunda size netlik verir. Konsantre olmak için olağanüstü bir yetenekle doğmak zorunda değilsin. Aşağıdaki maddeleri dikkate alarak ve pratik yaparak geliştirebileceğiniz bir durumdur. Zihninizi bir kas olarak düşünün Fiziksel olarak forma girmek istediğinize karar verirseniz, ancak sıfırdan başlıyorsanız, yapabileceğiniz en kötü şey kendinizi aşırı bir eğitim programına atmaktır. Çünkü sonunda yeni başladığınız için yaralanabilir, bunun sonucunda da cesaretiniz kırılabilir. Veya her ikisi birden olur ve daha başlamadan bu durumdan istifa edersiniz. Aynı şey, odak noktanızı nasıl konsantre edeceğinizi öğrenmek söz konusu olduğunda da geçerlidir. Diyelim ki, dikkat süreniz şu anda oldukça zayıf. Yapılacak en iyi şey, “kaldırmayı istediğiniz ağırlığı yavaşça oluşturmaktır.” Diğer bir deyişle, “oldukça kolay bir hedefle başlayın ve oradan yukarıya doğru ilerleyin.” “Pomodoro Metodu”, başlamanıza yardımcı olacak harika bir tekniktir. Evet, yaklaşık 45 dakikanın kesintisiz olduğu ve ardından 5 ve 15'er dakikalık molalar verilen bir tekniktir. Ancak, burada yavaş yavaş odak kaslarınızı oluşturduğunuz için, o zamana çok dikkat edin. Odaklanma konusuna yeni başlayanlar için uzmanların genel tavsiyelerinden biri de şu şekilde; “5 dakikalık bir zamanlayıcı ayarlamanızı ve o dönem için tamamen işinize/okumanıza odaklanmanızı tavsiye ediyorlar. Ardından, 5 dakika daha devam etmeden önce 2 dakika ara verin.“ Odaklanmış çalışma sürenize her gün 5 dakika daha ekleyin ve mola zamanınıza 2 dakika daha ekleyin. Sonrasında sadece dokuz günde 45 dakika full odaklı çalışmak sorun olmayacaktır. Ve kendinizi rahat hissettiğinizde, mola sürelerinizi kısaltırken odak seanslarınızı biraz uzatmak için çalışabilirsiniz. Meditasyonun Önemi Meditasyon, zihinsel odaklanmayı geliştirmenin kolay ve kanıtlanmış bir yoludur. Meditasyon yapmanın birçok yolu vardır ve bu seçenek öncelikle bizi şu ana dikkat etmemizi teşvik ettiği için işe yarar. Ama aynı zamanda dikkat dağınıklığından kurtulmamıza ve stres reaksiyonlarını evcilleştirmemize de yardımcı olur. Araştırmacılar ayrıca anksiyete ve depresyon rahatsızlığı olanların tedavisine yardımcı olduğunu da bulmuşlardır. Bu faydalardan yararlanmak için, günde 10 dakika kadar kısa bir meditasyon başlangıç için yeterlidir. Daha önce hiç meditasyon yapmadıysanız, Headspace veya Calm gibi bir uygulamaları indirmenizi tavsiye ederim. Her ikisi de yeni başlayanlar için rehberli meditasyonlar sunar. Ortamınızı optimize edin Burada sürpriz yok. Tıpkı üretkenliğiniz gibi, çalışma alanınız da odaklanma yeteneğinizi etkileyecektir. Tüm dikkatinizi işinize vermeye çalıştığınızı hayal edin. Bir yol ekibi iş yerinizin dışındaki yolu tamir ettiği için aniden bir kırıcı patladığında durumunuz ne olur? Bu durumda odağınızı koruyabilecek misiniz? Ani gürültü sarsıntıları ve dikkat dağıtıcı sesler için bir çift gürültü önleyici kulaklığa yatırım yapabilirsiniz. Bu kulaklıklar, ofisinizde veya evinizde arka plan gürültüsü olduğunda kullanışlı olur. Başka bir seçenek de, beyninizin her iki tarafını harekete geçirirken arka plandaki gürültüyü bastırmak için tercihen klasik müzik dinlemek olabilir. Ortamınızı optimize etmenin diğer yolları şunlar olabilir: - Çalışma alanınızdan dağınıklığı kaldırın. - Ergonomik mobilyalar satın alın. - Çalışma alanınızın etrafına bitkiler ve sanat eserleri yerleştirin. - Uygun aydınlatmayı kurun ve sıcaklığı kimseyi rahatsız etmeyecek şekilde ayarlayın. - Gerektiğinde masanıza veya kapınıza rahatsız etmeyin işareti koyun. - Televizyonunuz ve akıllı telefonunuz gibi elektronik dikkat dağıtıcı unsurları kapatın. Kısa molaların önemi llinois Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma da, kısa molaların odaklanmayı iyileştirdiğine yönelik bir çalışma yapıldı. Ya da başka bir deyişle, sık sık ara vermek konsantrasyonunuzu ve performansınızı arttırır da diyebiliriz. Araştırmayı yöneten psikoloji profesörü Alejandro Lleras, "Vijilans azalması üzerine yayınlanan çoğu makale 40 veya 50 yıl boyunca dikkati zamanla tükenecek sınırlı bir kaynak olarak değerlendirildi ve ben bunun yanlış olduğuna inanıyorum” dedi. “Bir görevde kötü performans göstermeye başlıyorsan, ona dikkat etmeyi bıraktın demektir” diye de görüş bildirmiş. Profesör Lleras, “Hedeflerinizi devre dışı bırakmanın ve yeniden etkinleştirmenin odaklanmanıza izin vermesini öneriyoruz. Pratik bir bakış açısıyla, araştırmamız, uzun görevlerle karşı karşıya kaldığınızda (bir final sınavından önce çalışmak veya vergilerinizi yapmak gibi), kendinize kısa molalar vermenin en iyisi olduğunu gösteriyor. Kısa zihinsel molalar, görevinize ve odaklanmanıza yardımcı olacaktır.” diye görüş belirtiyor. Geri dönün ve Pomodoro Metodunu gözden geçirin. Yaklaşık 45 ila 50 dakika çalışın ve sonra beyninizi dinlendirin. Ancak molalarınızı akıllıca seçin. Sosyal medyaya kapılmak yerine, yürüyüşe çıkın. Arştırmalar, dışarıda zaman geçirmenin odaklanmayı geliştirdiğini göstermektedir. Çoklu görev efsanesine inanmayın Konunun uzmanlarının bazıları, “İnsan beyni her seferinde bir görevi yerine getirecek şekilde ayarlanmış gibi görünüyor” ve “Beynimizin kurulum şeklini değiştirmek imkansızdır, bu yüzden gerçeği kabul etmek ve çoklu görevden kaçınmak daha iyidir. Çoklu görev yapmayı seçerseniz, o zaman kendinize geri alamayacağınız zamana ve verimliliğe mal olursunuz.” şeklinde görüş bildiriyorlar. Bu nedenle, bir “süper görevli” olmaya çalışmak yerine, tüm dikkatinizi bir seferde tek bir şeye verin. Oyununuzu oynayın Bir Healthline makalesinde belirtildiği gibi, birkaç farklı çalışmada, video oyunları oynamanın dikkati ve odaklanmayı artırabileceği yönünde bilgiler bulundu. Oyunlar, dikkat dağıtıcı şeyleri engellemenize bile yardımcı olabilirler. Video oyunlarının yanında, satranç, bulmaca, sudoku veya hafıza oyunlarını deneyebilirsiniz. Odağınızı güçlendirmenin yanı sıra, hafızanızı ve problem çözme becerilerinizi de geliştirebilirler. Ayrıca arkadaşlarınız ve ailenizle kaliteli zaman geçirmenin de harika yollarından biridir. Refahınızı artırın Yetersiz uyku, kötü beslenme, açlık ve fiziksel hareketsizlik konsantrasyonunuzu olumsuz etkileyecek faktörlerdir. Yine de, bu şok edici bir şey değildir. Her gece genellikle 6 ila 8 saat arasında, yeterli uykuyu aldığınızdan emin olun. Bol su içmeyi ve omega-3 yağ asitleri, yaban mersini, ceviz ve avokado bakımından zengin balıklar gibi konsantrasyon artırıcı yiyecekler yemeye zaman ayırın. Ve akıl sağlığınızı ihmal etmeyin. Anksiyete, stres veya depresyon ile mücadele ederken odaklanmak neredeyse imkansızdır. Fiziksel aktivite ve dengeli beslenmek bu konuda size yardımcı olabilir. Enerjinizi yönetin, zamanınızı değil James Clear, “Bir görev tüm dikkatinizi gerektiriyorsa, odaklanmak için gereken enerjiye sahip olduğunuz bir gün için onu planlayın” diyor. Örneğin, “yaratıcı enerjimin sabahları en yüksek seviyede olduğunu fark ettim.” Bu nedenle, James işiyle ilgili en iyi yazımını ve stratejik kararlarını o zaman yapıyor. Bunu bilen James, yaratıcı görevlerini sabaha planlamayı tercih ediyor. “Diğer tüm iş görevleri öğleden sonra halledilir. Bu, röportajlar, e-postalara, telefon çağrılarına ve Skype sohbetlerine yanıt verme, veri analizi ve numara hesaplama” işlemlerinin günün ilerleyen saatlerinde planlandığı anlamına gelir. “Neredeyse her üretkenlik stratejisi zamanınızı daha iyi yönetmeye takıntılıdır, ancak üzerinde çalıştığınız görevi tamamlamak için ihtiyaç duyduğunuz enerjiye sahip değilseniz zaman işe yaramaz.” Son tavsiyeler Odağınızı nasıl konsantre edeceğinizi öğrenmek tamamen mümkündür. Sadece zaman ve pratik gerektirir. Ancak gerçekçi hedefler koymayı ve bunları tamamladıktan sonra kendinizi ödüllendirmeyi unutmadığınızdan emin olun. En önemlisi, sonuçlarınızı ölçün ve olayın kendisine değil sürece odaklanın. Tim Cook'un bir keresinde dediği gibi, “Sevinciniz yolculuğunuzda olsun, uzaktaki bir hedefte değil.”