Eski çağlardaki yapılar, gömü ve mezar konseptleri ile farklı toplumların bunlara yönelik bakış açıları ve inançları yazılarımda daha önce pek çok defa değinmiş olduğum konular arasında yer almakta. Bazı insan toplumlarının faaliyetlerini daha iyi kavrama yolunda bizlere genellikle bolca bilgi sağlayan mezar gelenekleri ve kişinin beraberinde gömüldüğü ya da gömülmediği objeler binlerce yıldır farklı emellerce yeniden keşfedilmiştir. Yakın zamanda Çinli yetkililerce düzenlenen bir konferansta birçok yeni buluşun detayları açıklanırken dikkatleri üzerinde toplayan obje sade görünümlü, işlemelerden uzak bir altın parçası oldu. Bu altın obje Çin’in tarihi belge ve kaynaklara göre bilinen en eski hanedanı olan Shang Hanedanı’nın hüküm sürdüğü döneme ait ve en az 3 bin yıllık. Shang Hanedanı dönemine ait olduğu tahmin edilen 10 bin metrekarelik bir mezar alanında bulunan bu obje çok yüksek olasılıkla soylu bir kimsenin yüzünü örtmek için kullanılan bir cenaze maskesi. Boyutları bir yetişkin insan yüzünü kapatmaya uygun olsa da araştırmacıları en çok şaşırtan faktör ise o döneme ait değerli objelerin çoğunlukla yeşim taşı gibi materyallerden yapılmış olması. Bahsettiğimiz koşullardan ötürü bu maske Çin’de bulunmuş en eski altın objelerden biri olarak kabul edilmekte. Yıpranmayan yapısı nedeniyle bireyin beden ve ruhunun ölümün ardından hasar görmeden kalmasını sembolize etmek için kullanılmış olabileceği düşünülen bu maskenin varlığı, o döneme ait mezarlarda altının nadir bulunması, bu madenin kaynağı ve kullanılma kararı gibi konular hakkında birtakım gizemler doğuruyor. Belki de bu obje Shang dönemi hakkında bilinenin dışındaki bir takım ticaret yoluna ve ticari ilişkilere ışık tutabilir, hatta bu kültürün ölüme ilişkin bakış açısını daha iyi anlamamızı sağlayabilir.